Dagblaðið Vísir - DV - 05.04.1997, Blaðsíða 50

» ikvikmyndir
Kringlubíó - Jói og risaferskjan:
★★★
Siglt í ferskju til New York
Roald Dahl er minnst sem frábærs rithöfundar og mikils
sagnameistara sem var jafnvígur á sögur fyrir böm og
fullorðna. Það eru sjálfsagt hinar frábæru barnasögur
hans sem munu halda merki hans á lofti um ókomna
framtíð. Á stuttum tíma hafa verið gerðar tvær ólíkar
kvikmyndir eftir tveimur þekktum barnasögum hans,
MatthUda og Jói og risaferskjan. MatthUdur, sem sýnd
var fyrir stuttu, var mjög vel heppnuð leikin mynd en í
Jói og risaferskjan (James and the Giant Peach) er
blandað Sciman á dálítið sérstakan máta leiknum og
teiknuðum atriðum. Þegar þeir sem stóðu að gerð ein-
hverrar bestu teiknimyndar síðari ára, The Nightmare
Before Christmas, með þá Tim Burton og Henry Selick í broddi fylkingar, taka fyrir eina
af frægustu sögum Roalds Dahls þá er búist við miklu. Þeir félagar standa undir vænting-
unum að mörgu leyti þótt Jói og risaferskjan sé aUs ekki eins vel heppnuð og jólaævin-
týri þeirra.
Sagan um hinn munaðarlausa Jóa, sem býr hjá vondum frænkum sínum og ferðast í risa-
ferskju ásamt skondnum félögum, frá Englandi til New York, er vel kunn og hin
skemmtUegasta og vel til þess fallin að kvikmynda. Það er líka margt vel gert í myndinni,
skipting miUi leikinna atriða og teiknaðra er vel heppnað og vel er farið með texta en
meðal þeirra sem lesta fyrir ferðafélaga Jóa eru Richard Dreyfuss, David Thewlis og Sus-
an Sarandon. Það virðist þó vanta einhvem neista í myndina. Hinar kúnstugu aukaper-
sónur ná aldrei almennilega til áhorfendans, nema helst frænkumar iUu sem falla vel inn
í þann teiknimyndaramma sem er umgjörðin í kringum myndina, þá hefur Randy Newm-
an (Toy Story) gert betri lög en hann gerir hér.
Leikstjóri: Henry Selick. Handrit: Kartey Kirkpatrick og Jonathan Roberts. Kvikmyndataka:
Pete Kozachik og Hiro Narita. Tónlist og lög: Randy Newman.
Aðalleikarar: Paul Terry, Pete Postlethwaite, Joanna Lumley og Miriam Margolyes. Raddir:
Richard Dreyfuss, Simon Callow, Susan Sarandon og David Thewlis. Hilmar Karlsson
101 dalmatíuhundur ★★'i
Doppóttur tískuheimur
101 doppóttur hvolpur eru tUvaldir tU að
halda 1001 bami heUluðu í sæti sínu.
Doppur em jú í tísku þetta árið, segir
Cruella De VU (Glenn Close). Það er hins
vegar dálítið erfítt að átta sig á því hvort
101 dalmatíuhundur sé aðaUega ætluð
bömum, líkt og athugasemdin um doppu-
tískuna gefúr tU kynna. Söguþráðurinn er
sá að tískudrottningin CrueUa er afskap-
lega hrifm af því að klæða sig í dýrahúðir
og kýs helst feldi dýra í útrýmingarhættu.
Þó 101 dalmatíuhundur geti varla talist
neðri hættumörk Rokkast hvolpamir und-
ir dýr sem ekki þykir siðlegt að klæðast. Eigendm- hundaforeldranna Pongós og Perdýar
vUja ekki selja CrueUu hvolpa og því tekur hún tU sinna ráða og stelur þeim. Eitt vanda-
málið hér er úrræðaleysi og einfeldni hundaeigendanna Rogers (Jeff Daniels) og Anitu
(Joely Richardson), hverra hlutverk em með öUu liUaus og leiðinleg og faUa gersamlega í
skuggann fyrir CmeUu, stórskemmtUegri og vel leikinni, og aðstoðarbófa hennar Jaspers
(Hugh Laurie) og Horace (Mark WUliams). Þó að dýrunum sé stiUt upp sem aðalbjarg-
vættunum - það eru samtök dýra sem bjarga hundahemum - er skorturinn á hinni
mannlegu mótstöðu fáránlegur og tUheyrir heimi teiknimyndarinnar en gengur ekki upp
i leikinni mynd. Hins vegar er það imdirstrikað að það er illmennið sem selur myndina,
líkt og iUmennið selur tölvuleik Rogers, þannig að kannski á þetta bara að vera svona?
Myndin ber þess öll merki að eiga rætur sínar að rekja til teiknimyndar, og tekst að
skapa sannfærandi fantasíuheim líkt og í teiknimyndum, en síðan vantar úrvinnslu,
þannig að út kemur heldur fölleit (ef ekki doppótt) eftirmynd. En þrátt fyrir þessa gaUa
em hundamir hundrað og einn vel þess virði að berja augum, þó ekki væri nema fyrir
illkvendið CrueUu. -úd
Stjörnubíó/Laugarásbíó/Bíóhöllin - Undir fölsku flaggi: ★★★
Úlfur í sauðargæru
Undir fölsku flaggi (The DevU’s Own)
fjaUar um tvo menn af írskum ættum,
annar er skæruliði IRA sem horfði
átta ára gamaU á föður sinn myrtan af
grímuklæddum manni. Líf hans hefur
frá því andartaki verið ofbeldisfuUt.
Þegar Francis McGuire (Brad Pitt) er
sendur tU New York á vegum IRA fer
þar ungur maður með sakleysislegt
yfirbragð en hefúr á samviskunni tugi
mannslífa. í New York er honum kom-
ið fyrir hjá írskættaða lögreglumann-
inum Tom O’Meara (Harrison Ford)
og fjölskyldu hans. O’Meara hefur ver-
ið lögreglumaður í 23 ár en aðeins
hleypt af byssu fjórum sinnum á ferli
sínum. Hann er maðin, sem hefur heiðarleikann að leiðarljósi. Þessum tveimur mönnum
verður vel tU vina, McGuire finnur loks fjölskyldu sem hann dáir, en þegar á reynir er of
seint fyrir hann að snúa við.
Undir fölsku flaggi er að mörgu leyti áhugaverð. í myndinni er fjahað um IRA-skæruliða
á mannlegan máta, eitthvað sem sjaldan sést í HoUywoodmyndum og hann á samúð
áhorfenda. í þessu viðhorfi liggur einnig helsti gaUi myndarinnar, þar sem McGuire á
einnig að vera sá vondi í myndinni og þetta gengur einfaldlega ekki upp og jafnreyndur
leikstjóri og Alan J. Pakula hefði átt að sjá það. Kannski er ekki við hann að sakast. Það
er greinUegt að lagt or upp með að hafa jafnræði á miUi þeirra Harrison Ford og Brad
Pitt og má því segja að markaðslögmálið vinni gegn myndinni, sem hefur margt gott við
sig, en ristir ekki nógu djúpt tU aö hægt sé að tala um að hún sé vel heppnað drama og
sem spennumynd nær hún sér heldur ekki almennUega á flug.
Brad Pitt (með ágætan írskan hreim) og Harrison Ford hafa báðir gert betur enda eru
þeir aUs ekki að leika heUsteyptar persónur heldur mótsagnakenndar.
Leikstjóri: Alan J. Pakula. Handrit: David Aaron Cohen, Vincent Patrick og Kevin Jarre. Kvik-
myndataka: Gordon Willis. Tónlist: James Horner.
Aðalleikarar: Harrison Ford, Brad Pitt, Treat Williams, Margaret Colin og Ruben Blades.
Hilmar Karlsson
LAUGARDAGUR 5. APRÍL 1997
Liam Neeson leikur Michael Collins í mynd þar sem fólk skyggnist inn í líf og dauða á írlandi, bar-
áttu manna fyrir sjálfstæöi og pólitíkina og baktjaldamakkiö í kringum persónurnar.
Michael Collins frumsýnd í Sambíóunum í gærkvöld:
Líf og dauði upp-
reisnarmannsms
í fjóra áratugi hafa kvikmyndagerðarmenn ver-
ið að velta vöngum yfir sögu þessa þekkta
írska uppreisnarmanns og lýðveldissinna. John
Ford og John Huston, menn með irskt blóð í
æðum, hafa báðir gælt við hugmyndina, Robert
Redford íhugaði að gera mynd um CoUins og á
9. áratugnum heimsóttu Michael Cimino og
Kevin Costner eyjuna grænu tU þess að skoða
aðstæður, báð-
ir með uppkast
að handritum
um frelsishetj-
una.
Ekkert hefúr
orðið úr gerö
kvikmyndar
um Michael
CoUins fyrr en
nú að írski
leikstjórinn
Neil Jordan,
sem þekktast-
ur er fyrir The
Crying Game
og Interview
with the
Vampire, lauk
myndinni á 14
vikum í okt-
óber síðastliðn-
um.
Stjórnaði
IRA
CoUins er
kannski ekki
mjög þekktur
utan írlands
en hann stjóm-
aði sveitum
IRA á sínum
tíma og skipti
miklu í sambandið við strið írlands fyrir frelsi
1919. Hann stjórnaði samningnum við Breta
árið 1922 um þátttöku Bretanna á írlandi. Sá
samningur hefur verið við lýði aUt fram á
þennan dag. Suðurhluti landsins stjómar sér
sjálfur en Norður-írland er hluti af Bretiandi.
Borgarastríð braust út 1922 þegar menn vUdu
sameina landið og gera það sjálfstætt og óháð
Englandi. í því stríði var CoUins myrtur, að-
eins 31 árs.
Þekktir leikarar
UmdeUt lif, og ekki síður dauði, þessa merka
uppreisnarmanns og eins miktivægasta manns
í írskri pólitík á þessari öld, sem reyndar er oft
litið framhjá, tryggði leikstjóranum, Neil Jord-
an, Gullna ljónið á kvikmyndahátíðinni í Fen-
eyjum fyrir bestu mynd ársins 1996. Leikarinn
Liam Neeson fékk verðlaun fyrir bestan leik.
Auk Liams stendur hópur stórleikara aö gerð
þessarar myndar. Aidan Qinn (Legends of the
FaU), leikur Harry Boland, besta vin CoUins en
þeir betjast um ástir Kitty Kieman (Juliu Ro-
berts, Pretty Woman), Álan Rickman (Die
Hard, Sense anda Sensibility) er Eamon De
Valera, leiðtogi írsku þjóðernissinnanna og
lærifaðir CoUins þangað tti valdabarátta stíar
þeim í sundur. Stephen Rea (The Crying Game,
Interview with
the Vampire)
leikur heim-
tidamann CoU-
ins, Ned Broy.
Andvaka
yfir
myndinni
„Ég hef aldrei
verið eins and-
vaka yfir nokk-
urri mynd eins
og ég var yfir
Michael CoU-
ins en ég á
ekki eftir að
gera eins mik-
ilvæga mynd,“
segir leikstjóri
myndarinnar,
NeU Jordan.
Hann segir að
þótt aðeins séu
um 75 ár síðan
CoUins lifði sé
fjölmargt í lífi
hans afskap-
lega dulið. Jor-
dan segist sjálf-
ur hafa rann-
sakað ræður og
skjöl CoUins og
valið úr þeim þaö helsta og markmiðið hafi
verið að gefa eins sannferðuga mynd af CoUins
og kostur væri án þess að ofgera í dramatík-
inni. Hann segir að hér sé mjög sönn mynd á
ferðinni.
„Með hliðsjón cif ýmsu sem óljóst er í tengslum
við dauða CoUins varð ég að draga ákveðnar
ályktanir. Ein er sú að Eamon De Valera hafi
verið i nágrenninu þegar morðið var framið, og
það er rétt. Arrnað er að CoUins hafi verið að
reyna að koma friðarfundi mtili andstæðra
fylkinga í borgarastríðinu, og það er líka rétt.
Það þriðja er að CoUins hafi verið skotinn úr
launsátri af liðhlaupum á leið á fund, og það tel
ég vera rétt. Úr þessum hlutum hef ég búið tti
dramatíkina á lokamínútum myndarinnar, til-
raun CoUins til þess að hitta De Valera, van-
geta De Valera til þess að takast á við málið og
loks hinn ungi nafitiausi maður sem skipulegg-
ur fyrirsátina og drepur CoUins,” segir leik-
stjórinn.
Michael Collins og besti vinur hans berjast um ástir Kitty Ki-
ernan. Hún er leikin af Juliu Roberts.