Dagblaðið Vísir - DV - 04.11.1997, Qupperneq 12

12
ÞRIÐJUDAGUR 4. NÓVEMBER 1997
Útgáfufélag: FRIÁLS FJÖLMIÐLUN HF.
Stjórnarformaöur og útgáfustjóri: SVEINN R. EYJÓLFSSON
Framkvæmdastjóri og út^áfustjóri: EYJÓLFUR SVEINSSON
Ritstjórar: JÓNAS KRISTJÁNSSON OG ÖSSUR SKARPHÉÐINSSON
Fréttastjórar: JÓNAS HARALDSSON OG ELÍN HIRST
Auglýsingastjóri: PÁLL ÞORSTEINSSON
Ritstjórn, skrifstofur, auglýsingar, smáauglýsingar, blaðaafgreiösla, áskrift: ÞVERHOLTI11,105 RVÍK,
SlMI: 550 5000
FAX: Auglýsingar: 550 5727 - RITSTJÓRN: 550 5020 - Aðrar deildir: 550 5999
GRÆN númen Auglýsingar: 800 5550. Áskrift: 800 5777
Stafræn útgáfa: Heimasíða: http://www.skyrr.is/dv/
Ritstjórn: dvritst@centrum.is - Auglýsingar: dvaugl@centrum.is. - Dreifing: dvdreif@centrum.is
AKUREYRI: Strandgata 25, sími: 462 5013, blaðam.: 462 6613, fax: 4611605
Setning og umbrot: FRJÁLS FJÖLMIÐLUN HF.
Rlmu- og plötugerð: ÍSAFOLDARPRENTSMIÐJA HF. - Prentun: ÁRVAKUR HF.
Áskriftarverð á mánuöi 1800 kr. m. vsk. Lausasöluverö 160 kr. m. vsk., Helgarblaö 220 kr. m. vsk.
DV áskilur sér rétt bl að birta aösent efni blaðsins í staffænu formi og í gagnabönkum án endurgjalds.
Minnisstæð óskammfeilni
Tilraun Pósts og síma til að hafa aukið fé af fólki var
ekki stöðvuð af stjómarmönnum fyrirtækisins, sem
skipaðir em af stjórnmálaflokkunum. Hún var hvorki
stöðvuð af samgönguráðherra, sem studdi hana af kappi,
né af viðskiptaráðherra, sem lét sér fátt um finnast.
Sem oftar var það forsætisráðherra, sem varð að taka
fagráðherrann á beinið og segja honum, að svona geri
maður ekki. Forsætisráðherra hefur enn einu sinni orð-
ið að taka að sér að segja ráðherrum sínum, hvað fólk sé
að hugsa fyrir utan filabeinstuminn þeirra.
Minnisstæðast við snöggan bardaga þjóðar og einok-
unarfyrirtækis var óskammfeilni aðstandenda hækkun-
arinnar og hroki þeirra, þegar á hólminn var komið í
fjölmiðlum. Búast má því við, að í skjóli einokunar verði
leitað annars lags til að hafa fé af fólki.
Blaðurfulltrúi Pósts og síma hrósaði opinberlega
happi yfir því, að fjölmiðlar hefðu ekki forsendur til að
vefengja lygar fyrirtækisins, þar sem það neitaði að láta
af hendi útreikninga að baki hækkunar á símgjöldum á
þeim forsendum, að þeir væm viðskiptaleyndarmál.
Fulltrúinn gerðist um leið gamansamur og sagði, að
menn yrðu bara að trúa Pósti og síma. Það var auðvitað
það síðasta, sem mönnum datt í hug. Utan einokunar-
kerfisins gengu menn réttilega að því sem vísu, að tals-
menn Pósts og síma fæm jafnan með rangt mál.
Ekki er hægt að bera viðskiptaleynd einokunarfyrir-
tækis saman við viðskiptaleynd fyrirtækja á samkeppn-
ismarkaði. Póstur og sími var enn einu sinni að hækka
gjöld í skjóli einokunar og gat ekki vikizt undan því að
leyfa þjóðinni að skoða útreikningana að baki.
Hroki blaðurfúlltrúans og forstjóra hans var til þess
fallinn að hella olíu á eldinn. Fólk fékk innsýn í hugar-
farið að baki hækkunarinnar og því líkaði ekki það, sem
þar sást. Seinþreyttir til vandræða streymdu menn
meira að segja á útifund til að mótmæla.
Póstur og sími hafði hækkað venjuleg símgjöld hvað
eftir annað undanfarin misseri til þess að mjólka einok-
unarmarkaðinn og afLa þannig íjár til að taka upp óheið-
arlega samkeppni á öðrum sviðum. Þetta er vel þekkt
fyrirbæri í hinum séríslenzka einokunarbransa.
Yfirmenn Pósts og síma töldu samgönguráðherra trú
um, að í Eyjafirði græddu menn á hækkuninni, þótt
menn töpuðu á henni í Reykjavík. Ráðherranum finnast
slíkar fréttir jafnan góðar, en þær voru að þessu sinni
rangar. Eyfirðingar vissu, að þeir töpuðu líka.
Halldór Blöndal ráðherra hefur alltaf stutt einokun
gegn samkeppni. í hans augum táknar einkavæðing, að
ríkisfyrirtæki geti leikið lausum hala í skjóli einokunar-
aðstöðu. Hann ber ábyrgð á að hafa leyft Pósti og síma
að ganga berserksgang í verðhækkunum.
Gegn slíkri framsóknarhyggju frá kreppuárunum höf-
um við mesta vöm í samningum okkar við fjölþjóðlegar
stofnanir um viðskiptafrelsi. Einkum hefur ráðið úrslit-
um aðild okkar að Evrópska efnahagssvæðinu, sem fær-
ir okkur mola af frelsisborði Evrópusambandsins.
Samkvæmt reglum, sem við höfum játazt undir, verða
ráðamenn þjóðarinnar að sætta sig við, að frelsi sé auk-
ið í viðskiptum. Þannig munu erlend símafélög vonandi
hasla sér völl á svipaðan hátt og útlent bílatryggingafé-
lag hefur þegar sparað þjóðinni hundruð milljóna.
Þá mun Pósti og síma hefnast fyrir að búa sig rangt
undir framtíðina. í stað þess að hagræða í rekstri ákvað
fyrirtækið að mjólka aðstöðuna meðan sætt væri.
Jónas Kristjánsson
Gróska er ekki framboösafl heldur stofnafi til þess afi hafa áhrif á þróun stjórnmálaflokkanna ..., segir greinar-
höfundur m.a. - Gróskufundur í Kornhlöfiunni í Reykjavík.
Gróskuvetur I
stjórnmálum?
vinstri flokkanna og
góðan málstað hafa þeir
vegna smæðar sinnar
ekki haft þau áhrif á
þjóðfélagið sem æski-
legt er og afleiðingin er
sívaxandi óréttlæti og
misskipting gæðanna.
Gróska vill
breytingar
Gróska vifl breyta þessu
ástandi og gefa félags-
hyggjunni meira vægi
og nú þessa dagana
stendur yfir fundarher-
ferð um landið þar sem
Gróskuliöar kynna mál-
efhavinnu sína. Mál-
efnagrundvöllurinn,
„Hin opna bók Grósku"
er að verða til eftir
„Það er mikilvægt að fíokkarnir
taki skýra afstöðu til samstarfs•
málanna sem fyrst því nú eru að-
eins tæp tvö ár til þingkosninga
og sameiginlegt framboð verður
ekki hrist fram úr erminni á
skömmum tíma, það krefst undir■
búnings. u
Kjallarinn
Bryndís
Hlöðversdóttir
alþingismafiur fyrir
Alþýöubandalagiö
í Reykjavík
I byrjun þessa árs
streymdu hundruð
manna í Loftkastal-
ann í Reykjavík til
þess að fylgjast með
stofnun samtaka
ungs félagshyggju-
fólks, Grósku.
Stofnfundurinn var
glæsilegur í alla
staöi, húsið var
fullt út úr dyrum og
af ræðum þeirra
sem stóöu að stofn-
uninni mátti heyra
að þau ætluðu sér
að hafa áhrif á þró-
un stjómmála á fé-
lagshyggjuvængn-
mn á komandi
árum.
Þama talaði ungt
fólk sem er orðið
þreytt á þeirri
sundrung sem rík-
ir á meðal vinstri
flokkanna og
krafðist þess að
þeir legðu saman
krafta sína og byðu
fram sameiginlega,
svo sjá mætti
merki félagshyggju
á íslensku samfé-
lagi í stað þefrra
spora sem hægri
flokkarnir hafa nú
markað.
Gróska er ekki framboðsafl
heldur stofnað tfl þess að hafa
áhrif á þróun stjórnmálaflokk-
anna, afl sem krefst þess að ofur-
veldi Sjálfstæðisflokksins í stjóm-
málaheiminum sé hnekkt og að
kjósendur eigi þess kost að gefa
stómm og öflugum félagshyggju-
flokki atkvæði sitt, nokkuð sem
þeir hafa ekki átt kost á hingað til.
Þrátt fyrir ágæta stefnuskrá
nokkurra mánaða undirbúning
þar sem sjá má nýja nálgun við
stjómmálaumræðuna á vinstri
væng.
Hin gömlu gfldi sem voru að
miklu leyti smíðuð í skugga kalda
stríðsins skipta kjósendur dagsins
í dag ekki jafn miklu máli og þau
gerðu fyrr á ámm og stjómmála-
flokkarnir þurfa að aðlaga sig að
breyttu stjómmálaumhverfi.
Auðvitað er það svo að grund-
vöflur félagshyggjunnar og jafnað-
arstefnunnar hefur ekkert breyst
en áherslumar em aðrar en þær
vom þegar stjómmálin mörkuðust
af átökum austur- og vesturveld-
anna. Tilvist A-flokkanna tveggja
var á sínum tíma að miklu leyti
byggð á mismunandi afstöðu til
umdeildra atburða í alþjóðastjóm-
málunum sem löngu heyra til lið-
inni tíð.
Hvaö vilja flokkarnir?
Á komandi vetri mun væntan-
lega koma í ljós hvort stjóm-
arandstöðuflokkamir muni bjóða
fram sameiginlega í næstu þing-
kosningum. Alþýðubandalagið
heldur landsfund sinn nú í byrjun
nóvember og Alþýðuflokkurinn
mun halda flokksþing á sama
tíma. Kvennalisti mun væntan-
lega taka afstöðu til framboðsmál-
anna á næstimni og afstaða Þjóð-
vaka liggur Ijós fyrir.
Það er mikilvægt aö flokkamir
taki skýra afstöðu til samstarfs-
málanna sem fyrst því nú em að-
eins tæp tvö ár tfl þingkosninga
og sameiginlegt framboð verður
ekki hrist fram úr erminni á
skömmum tíma, það krefst undir-
búnings.
Framtíðin, unga fólkið í flokk-
unum fjóram, hefur tekið skýra
afstöðu með stofnun Grósku og
kröfúnni um sameiginlegt fram-
boð stjómarandstöðuflokkanna í
komandi kosningum, en spuming-
in er hversu lengi spymt verður
gegn þeirri þróun sem er að eiga
sér stað. Mun komandi vetur
verða Gróskuvetur í íslenskum
stjómmálum eða verða samein-
ingarsinnar að bíða enn um hríð
eftir því að flokkakerfið aðlagi sig
breyttum timum?
Bryndís Hlöðversdóttir
Skoðanir annarra
Þjóöarauöurinn
„Á íslandi hefur mikill auður safnast á fárra
manna hendur á síðustu áratugum. Að hluta til má
rekja upphafið til áranna eftir heimsstyrjöldina síð-
ari; einokunar á framkvæmdum fyrir varnarliðið, ol-
íusölu og útgerðar. En steininn tók úr þegar mestu
auðæfl þjóðarinnar og eign hennar samkvæmt lögum,
fiskurinn í sjónum, var afhent nokkram einstakling-
um. Einnig má benda á ríkisfyrirtæki, sem höfðu ver-
ið byggð upp fyrir skattpening þjóðarinnar, og hafa
verið seld einstaklingiun á mjög „hóflegu" verði."
Árni Gunnarsson í Mbl. 1. nóvember.
Hið beina lýðræði
„Fulltrúalýðræði í flokkakerfi dugar prýðilega þeg-
ar mál liggja nokkurn veginn eftir flokkslínum, eða
eru í takti við meginstefnur. Þá takast fylkingar á eft-
ir hefðbundnum leikreglum og niðurstaðan ætti að
lýsa meirihlutavilja. Þegar þannig háttar hins vegar
að mál liggja þvert á flokka er fúlltrúalýðræðið ekki
eins góð aðferð til að kalla fram meirihlutavilja. Og
þegar flokkarnir gefast upp viö úrlausn mála af því
þau ganga ekki eftir hefðbundnum línum þá verður
hið beina lýðræði að taka við svo vilji fólksins nái
fram að ganga.“
Svanfríður Jónasdóttir i Degi 1. nóvember.
Kirkjan og fjölmiðlarnir
„Þeir sem njóta velgengni í fjölmiðlum um skeið
skilja stundum ekki hvers vegna sú velgengni getur
ekki staðið um aldur og ævi. ... Margt af því, sem
fram fer á ekki heima í fjölmiðlum.... Reynsla undan-
farinna ára ætti hins vegar að sýna kirkjunnar mönn-
um, að það er skynsamlegt að ganga hægt um gleðinn-
ar dyr, þegar um samskipti við fjölmiöla er að ræða.
Sú „hasarfréttamennska" og „fréttasköpun", sem
biskupinn talaði um á kirkjuþingi á oftar en ekki
upptök hjá viðmælendum fjölmiðlanna sjálfra."
Úr forystugrein Mbl. 2. nóvember.