Dagblaðið Vísir - DV - 25.05.1998, Blaðsíða 14

14
MÁNUDAGUR 25. MAÍ 1998
Útgáfufélag: FRJÁLS FJÖLMIÐLUN HF.
Stjórnarformaður og útgáfustjóri: SVEINN R. EYJÓLFSSON
Framkvæmdastjóri og útgáfustjóri: EYJÓLFUR SVEINSSON
Ritstjórar: JÓNAS KRISTJÁNSSON og ÖSSUR SKARPHÉÐINSSON
Fréttastjóri: JÓNAS HARALDSSON
Auglýsingastjóri: PÁLL ÞORSTEINSSON
Ritstjórn, skrifstofur, auglýsingar, smáauglýsingar, blaðaafgreiösla, áskrift: ÞVERHOLTI11,105 RVÍK,
SÍMI: 550 5000
FAX: Auglýsingar: 550 5727 - RITSTJÓRN: 550 5020 - Aðrar deildir: 550 5999
GRÆN númer: Auglýsingar: 800 5550. Áskrift: 800 5777
Stafræn útgáfa: Heimasíða: http://www.skyrr.is/dv/
Vísir, netútgáfa Frjálsrar fjölmiðlunar: http://www.visir.is
Ritstjórn: dvritst@centrum.is - Auglýsingar: dvaugl@centrum.is. - Dreifing: dvdreif@centrum.is
AKUREYRI: Strandgata 25, sími: 462 5013, blaðam.: 462 6613, fax: 4611605
Setning og umbrot: FRJÁLS FJÖLMIÐLUN HF.
Filmu- og plötugerð: (SAFOLDARPRENTSMIÐJA HF. - Prentun: ÁRVAKUR HF.
Áskriftarverð á mánuði 1800 kr. m. vsk. Lausasöluverð 160 kr. m. vsk., Helgarblaö 220 kr. m. vsk.
DV áskilur sér rétt til að birta aðsent efni blaðsins í stafrænu formi og í gagnabönkum án endurgialds.
Sigurvegarar kosninganna
Helsta niðurstaða kosninganna speglast í tvenns konar
sigurvegurum. Annars vegar Sjálfstæðisflokknum sem
utan Reykjavíkur bætir víðast við sig fylgi. Hins vegar er
það borgarstjórinn í Reykjavík sem í krafti eigin atgervis
vinnur Reykjavík í annað sinn.
Önnur athyglisverð niðurstaða blasir einnig við.
Sterkir leiðtogar sigra vítt um land. Málefnalegur munur
er nefnilega víðast lítill í sveitarstjórnakosningum. Staða
flokka á landsvísu skiptir því máli, en styrkur einstakra
leiðtoga getur ráðið úrslitum.
Ingibjörg Sólrún er gleggsta dæmið. Kristján Þór
Júlíusson hafði afgerandi áhrif á stærð sigurs D-listans á
Akureyri. Sama gildir um Smára Geirsson sem leiddi
vinstrimenn til stórsigurs í hinu austfirska Austurríki.
Fleiri dæmi víðar af landinu styðja þetta.
Þriðja niðurstaðan er sú, að þrátt fyrir misjafnt gengi
sameinaðra framboða til vinstri virðast þau orðin
næststærsta aflið á landsbyggðinni. Forystumenn A-
flokkanna túlka þessa niðurstöðu á þann veg að hún
auki líkur á sameinuðu framboði við þingkosningarnar.
Það kom ekki á óvart að utan Reykjavíkur er
Sjálfstæðisflokkurinn hinn ótvíræði sigurvegari.
Kannanir DV hafa síðasta misseri sýnt mikið og vaxandi
fylgi við flokkinn á landsvísu. í ritstjómargreinum DV
var flokknum því spáð drjúgri aukningu. Það gekk eftir.
Ástæðumar fyrir gengi Sjálfstæðisflokksins eru ljósar.
Hann nýtur góðærisins, ágætrar stjórnar á ríkis-
fjármálunum, og traustrar forystu. Niðurstöðuna má því
túlka sem yfirlýsingu um ánægju með forystu hans í
landsmálunum.
Framsóknarflokkurinn nýtur ekki góðærisins á sama
hátt. Víða á landsbyggðinni stendur hann reikulli fótum
en áður. Á móti vegur að hann treysti stöðu sína á
ýmsum stöðum á Reykjanesi.
Þau úrslit sem menn biðu með mestri eftirvæntingu
vom auðvitað niðurstöðurnar úr höfuðborginni. Sigur
Reykjavíkurlistans var þó aldrei í neinni hættu. Það
spegluðu kannanir DV alla baráttuna. Hann hlýtur þó að
teljast sögulegustu tíðindi kosninganna.
Engum dylst að helsta ástæðan fyrir þessum sigri er
traust borgarbúa á Ingibjörgu Sólrúnu Gísladóttur. Hún
hefur einfaldlega stýrt borginni vel. Hún var jafnframt
nægilega öflug til að skýla Reykjavikurlistanum í því
fárviðri ásakana sem gengu yfir frambjóðendur hans.
Sjálfstæðismenn í borginni hljóta að skoða vinnubrögð
sín vandlega að kosningunum loknum. Þeir búa við
alvarlega forystukreppu. Aðferðin sem þeir nota til að
velja á lista sinn er ekki líkleg til að nýju, öflugu
borgarstjóraefni takist að brjótast til.forystu D-listans.
Sameiningu vinstrimanna skortir einnig leiðtogaefni.
Eftir laugardaginn situr Napóleon Bónaparti í
Ráðhúsinu og gæti fylkt þeim til landvinninga á
landsvísu. Sjálf kveðst þó Ingibjörg Sólrún vilja vinna
borgina í þriðja sinn áður en hún dregur tjaldhæla sína
úr jörðu.
Að sönnu er hættulegt að draga of miklar ályktanir af
úrslitum laugardagsins varðandi næstu þingkosningar. í
ljósi þeirra er sameinað framboð A-flokka og annarra
líklegt til að ná ágætum árangri. Úrslitin undirstrika
hins vegar nauðsyn sterks foringja.
Að loknum kosningum laugardagsins virðast því líkur
á kosningabandalagi A-flokkanna og annarra ekki hafa
minnkað. Miðað við úrslitin er þó líklegt að án
Bónaparti muni núverandi ríkisstjóm sitja áfram.
Össur Skarphéðinsson
,Viö veröum að taka höndum saman í því skyni aö búa börnum okkar traust, agaö og hlýtt umhverfi."
Til bjargar börn-
unum okkar!
vera orðinn skemmdur
og illa farinn.
Þekkt er og að foreldr-
ar eru gjarnan þeir síð-
ustu sem fá vitneskju
um að bam þeirra eru
fíklar. Mörgum hefði
mátt bjarga af dapur-
legri braut með því að
grípa fyrr inn í. Þá vek-
ur það athygli að ekki
skuli vera framkvæmd
hérlendis nema um 50
sýnarannsóknir vegna
meintrar fikniefna-
neyslu. Því er borið við
að kostnaður sé mikill
og eitt blóðsýni í rann-
sókn kosti um 30.000
krónur. Á þessu verður
„Mörgum hefði mátt bjarga af
dapurlegri braut með því að
grípa fyrr inn í. Þá vekur það at-
hygli að ekki skuli vera fram-
kvæmd hérlendis nema um 50
sýnarannóknir vegna meintrar
fíkniefnaneyslu.M
Kjallarinn
Hjálmar Árnason
alþingismaður
Ekki leikur
nokkur vafi á því
að fíkniefni eru
ein mesta vá er að
þjóðfélagi okkar
steðjar. Stöðugt
heyrast óhugnan-
legar fréttir af
fórnarlömbum eit-
ursins með tilheyr-
andi sorg og áfalli
fyrir alla. Þessi vá-
gestur spyr hvorki
um stétt né kyn -
hann virðist skjóta
upp kollinum hjá
öllum gerðum íjöl-
skyldna. Alls stað-
ar er álagið og
sorgin jafnmikil.
Sóknin virðist
þyngjast
Ekki þarf að fjöl-
yrða um afbrotin,
skemmdirnar og
aörar afleiðingar
hins harða heims
fíkniefnanna. Jafn-
vel börn á ferming-
araldri verða fóm-
arlömbin. Og það
sem verra er;
sóknin virðist þyngjast. Það er
skylda okkar að bregðast við með
öllum tiltækum ráðum. Mikils-
virði er að geta gripið inn strax á
fyrstu stigum neyslunnar.
Líklegt er að flestir byrji í fikti
eða vegna lævíss þrýstings dópsal-
anna. Við verðum að vera á varö-
bergi og geta gripið inn strax í
byrjun og hjálpað börnunum á
rétta braut að nýju. Foreldrar
frétta það síðastir allra. Nokkuð
auðvelt er að átta sig á því hvort
einstaklingur hefur neytt áfengis.
yeldur þar bæði hegðan og lykt.
Öðm máli gegnir með dópið.
Dæmi eru um fólk sem stundar
vinnu sina dögum saman án þess
að samferðafólkið hafi hugmynd
um að viðkomandi hefur veriö
uppdópaður allan tímann. Það er
ekki fyrr en neyslan er komin á
þyngra stig sem augu fólks opnast.
Þá kann hins vegar fíkillinn að
að ráða bót enda komin ný og
skjótvirkari tækni. Meginatriðið
er að geta bjargað börnunum
strax.
Svitasýni í öllum skólum
Nú mun vera til einfold og ódýr
aðferð til að kanna hvort einstak-
lingur hafi neytt eiturlyfja. Hún er
í því fólgin að taka svitasýni af
honum og kemur þá strax í ljós
hvort um neyslu hefur verið að
ræða eða ekki. Þessa tækni á að
innleiða í alla skóla, félagsmið-
stöðvar, íþróttafélög og aðra þá
staði sem börn og unglingar
sækja. Þá þurfa foreldrar að hafa
aðgang að „testinu".
Oft eru það kennarar og skóla-
félagar sem fyrstir verða varir
við óeðlilegar breytingar á ung-
lingnum. Þess vegna er brýnt að á
þeim vettvangi sé hægt að gripa
strax til aðgerða og sannreyna all-
ar grunsemdir. Dópið á ekki að
njóta vafans. Til þess er of mikið
í húfí.
Jafningjafræðslan í skólunum
og kennarar þurfa að fá þjálfun í
að þekkja einkennin. Vakni hinn
minnsti grunur um neyslu ein-
hvers nemanda ber að senda hann
strax í eiturlyfjapróf (svitapróf).
Komi í ljós að eitur finnist í lík-
ama hans þarf að vera til staðar
skýr áætlun um rétt viðbrögð. Þar
inn hljóta að koma skólaráðgjafar,
foreldrar og aðrir þeir aðilar sem
á þarf að halda. Þar hljóta að
fylgja fjölskylduráðgjöf, hugsanleg
afvötnun og hvers kyns styrking
sem á þarf að halda. Markmiðið er
aðeins eitt: Að koma baminu til
bjargar á fyrstu stigum.
Skipulagt eftirlit um land allt
Hið einfalda próf um það hvort
bam eða unglingur hafi neytt eit-
urlyfía gefur okkur færi á að hefja
skipulegt og markvisst eftirlit um
land allt. Vissulega kunna ein-
hverjir að óttast forræðishyggju í
þessum efnum. Hins vegar er
fikniefnaneysla ungmenna dauð-
ans alvara í orðsins fyllstu merk-
ingu og svo alvarleg að hún rétt-
lætir harðar aðgerðir.
Þó ekki tækist að bjarga nema
einu barni árlega væri það réttlæt-
anlegt. Það vita þeir sem kynnst
hafa eða heyrt af hörmulegum af-
leiðingum þess að börn dragist inn
í hinn miskunnarlausa og kvelj-
andi heim fikniefnaþrælanna.
Skipulagt eftirlit af þessum toga í
samstarfi foreldra, skólafólks og
annarra sem starfa með börnum
skapar tækifæri á skilvirku for-
vamarstarfi um land allt. En
fleira þarf að koma til.
Forvarnir byrja heima hjá fjöl-
skyldunni og síðan koma aðrir að
því starfi einnig. Við verðum að
taka höndum saman í því skyni að
búa börnum okkar traust, agað og
hlýtt umhverfi. En við verðum
líka að vera reiöubúin að koma
þeim til hjálpar ef á bjátar. Okkur
ber að mæta dópinu af fullri hörku
- bamanna vegna.
Hjálmar Árnason
Skoðanir annarra
Tími flokksblaðanna
„Þótt höfundur Reykjavíkurbréfsins reyni að þvo
þann áróður af sér sem birtist í þessari setningu
með því að leggja hann í munn frambjóðenda Sjálf-
stæðisflokksins tekst það einfaldlega ekki. Morgun-
blaðið tekur hér þátt í þeirri grátbroslegu aðferða-
fræði sjálfstæðismanna að reyna að hræða fólk frá
því að kjósa Reykjavíkurlistann, vegna þess að þar
séu vinstrimenn við völd, sem em eins og kunnugt
er hinir mestu ribbaldar. En svona grínlaust, eru
flokksblöðin ekki liðin undir lok?“
Bryndís Hlöðversdóttir alþm. í Mbl. 21. maí.
Sjálfstætt dagblað
„Morgunblaðið er og hefur verið um langt árabU
sjálfstætt dagblað sem er ekki í neinum tengslum við
stjórnmálaflokk og tekur sjálfstæða afstöðu tU þeirra
mála, sem eru á döfinni hverju sinni ... Enginn
stjórnmálamaður getur haldið því fram með
nokkrum rökum, að fréttir blaðsins séu litaðar af
þeim skoðunum sem birtast í ritstjórnargreinum. í
þeirri kosningabaráttu sem nú stendur yfir hefur
enginn af talsmönnum Reykjavíkurlistans borið við
að halda slíku fram ...“
Leiðari Mbl. 21. maí.
Smánarblettur á þjóðinni
„Ljóst er að ekki er að vænta stefnubreytingar hjá
íslenskum stjómvöldum hvað varðar þróunaraðstoð
á næstu árum. Aðstoðin hefur staðið f stað undan-
faiún ár og ekki virðist vera áhugi hjá Alþingi að
bera uppi þetta málefni. Þangað til að einhverju
verður breytt og ísland stendur við skuldbindingar
sínar verður þróunaraðstoð Islendinga áfram smán-
arblettur á þjóðinni."
Testamentið, 2. tbl. 1998.