Dagblaðið Vísir - DV - 07.08.1998, Blaðsíða 15

FÖSTUDAGUR 7. ÁGÚST 1998
15
Álag á skráargat
náungans
Það er árviss við-
burður að fjölmiðlar
gera sér mat úr upplýs-
ingum sem birtast þeg-
ar skattstofúr leggja
íram skrár um álagn-
ingu skatta. Eru allir
stærstu fjölmiðlar
landsins fullir af upp-
lýsingum úr þessum
skrám. Svo virðist
einnig sem skattstofur
taki saman sérstakan
„hákarlalista" yfir þá
sem fá þyngstu höggin
frá skattinum! Hvorki
meðferð skattstofa á
þessum upplýsingum
né fréttafhitningur fjöl-
miðla er þeim til sóma.
Er raunar með ólíkind-
um að starfsmenn
skattstofa skuli leggjast svo lágt að
draga skattgreiðendur með þessum
hætti i dilka. Og þó.
Dregur ekki úr
skattsvikum
Kjallarinn
saman áætlaðar tekj-
ur hans og lífsstíl.
En það eru ekki
skattyfirvöld sem
halda þessu fram.
Þvert á móti segja
þau „ hverfandi að
skattstjóra berist
skriflegar eða með
öðrum hætti form-
legar ábendingar um
skattundandrátt
þrátt fyrir eftir-
grennslan og yfir-
legu margra um
álögð gjöld náung-
ans.“ Svo vitnað sé
til viðtals við vara-
skattstjórann í
Reykjavík sem birt-
ist í Tíund, frétta-
bréfi Ríkisskatt-
stjóra, fyrir nokkrum misserum.
Það virðist því sem birting álagn-
ingarskrárinnar sé aðallega til
þess gerð að fólk geti svalað for-
vitni sinni um hugsanlegar tekjur
Glúmur Jón
Björnsson
efnafræðingur
„Þaö má líka spyrja af hverju
menn vilja staönæmast við birt-
ingu álagningarskrár. Af hverju
ekki að birta skattaskýrslur
fólks, bankareikninga, greiðslu-
kortareikninga, ráðningarsamn-
inga o. s. frv. Þannig mætti nú al-
deilis auka aðhaldið.“
náungans. Birtingin kemur ekki
að öðru „gagni“.
Einkahagir
Skattayfirvöld hafa líka fólk á
Það er alls ekki
sjálfgefið að hið opin-
bera birti upplýsingar
um skattgreiðslur ein-
staklinga. Þannig er
það hvorki í Dan-
mörku né Bretlandi.
Ekki fer neinum sög-
um af því að meira sé
um skattsvik í Dan-
mörku og Bretlandi en
Noregi, Svíþjóð og ís-
landi þar sem þessar
upplýsingar eru birt-
ar. Þó er það helst
neftit sem skýring á
því af hverju þessar
skrár eru birtar, að
það skapi aðhald gegn
skattsvikum. - Fólk
geti gluggað í álagn-
ingarskrána og á
skráargatið hjá ná- „Það er alls ekki sjáifgefið að hið opinbera virti upplýsingar um skattgreiðslur einstaklinga,
unganum og borið segir m.a. í greininni.
lavmurn við það að kanna skatt-
svik. Þau hafa víðtækar heimildir
tO að afla sér upplýsinga um bók-
hald og fjárreið-
ur fyrirtækja og
einstaklinga. Til
þess hafa þau
fólk með sér-
þekkingu á bók-
haldi og fjármál-
um í vinnu.
Óliklegt er að
forvitið fólk úti
í bæ geti bætt
miklum upplýs-
ingum þar við.
Enda hefur það
komið á daginn.
Það má líka
spyrja af hverju menn vilja stað-
næmast við birtingu álagningar-
skrár.
Af hverju ekki að birta skatta-
skýrslur fólks, bankareikninga,
greiðslukortareikninga,
ráðningarsamninga o. s.
frv. Þannig mætti nú al-
deilis auka aðhaldið. Þá
væri það alveg á hreinu
hvaðan auramir komu
fyrir nýja bilnum ná-
grannans og allir snuðr-
arar bæjarins gætu sval-
að fýsnum sínum.
Birtingin veldur hins
vegar vafalaust mörgum
leiðindum enda má segja
að hún upplýsi oft um
innihald ráðningarsamn-
inga fólks við vinnuveit-
endur sina. Fáir kæra sig
um að þessir samningar
liggi á lausu og koma
þeir engum við nema
hlutaðeigandi. Þetta er
kjarni málsins. Upplýs-
ingar úr álagningarskrá
eru um einkahagi fólks.
Engin ástæða er til að
bera þær á torg með þess-
um hætti.
Glúmur Jón Björnsson
Hver er sinnar gæfu smiður
Alþingiskosningamar að vori
munu skera úr um það hvort fs-
land skuli í framtiðinni vera í
einkaeign vissra forréttindahópa
eða ekki, og þá hvort almenningi
sé það ekki fyrir bestu að finna sér
annan samastað og flytjast búferl-
um til að geta öðlast heimilisfrið,
betri lífskjör og sálarró. Ljóst er
að kvótakerfið í sjávarútvegi mun
vega hvað þyngst í baráttunni því
réttlát nýting landgrunnsins ræð-
ur í raun lífskjömm manna.
Lýðræðisflokkurinn
Flokkrn- með þessu nafni verður
geröur opinber þann 19. septem-
ber, að öllu foifallalausu. Hann
verður byggðm: upp af fagfólki
með eigin reynslu í öllum starfs-
greinum þjóðfélagsins.
Stefnuskráin verður þvi gerð á
þann hátt að hún standist aUa
gagnrýni og tímans tönn, því laga-
gerð er cdvörumál, og skal þar
ekki tjaldað til fárra mánaða eins
og nú er gert.
Allir ábyrgir fslendingar eru
því hér með hvattir til að fylgjast
vel með umræðu þjóðmála á næst-
unni til að reyna að gera sér grein
fyrir þvi hvaða málflutningur er
trúverðugastur.
Að fmna aldrei ró og friö og lifa
í sífelldri spennu er heilsuspill-
andi. Að semja lög sem valda
framansögðu em landráð. Allar
götur frá 1990 hefur Alþingi ís-
lendinga unnið að því að skara eld
að köku vissra manna í þessu
þjóðfélagi. Sameign þjóðarinnar,
fiskimiðin á landgmnni íslands,
er nú orðin fárra manna einka-
eign, þessu mun verða breytt ef
gáfnafar kjósenda verður normal
að vori.
Menning og arfleifð
Bryggjumenningin, þorpsmenn-
ingin, sveita-
menningin, bæj-
arbragurinn, allt
hefur þetta beðið
mikið afhroð,
fyrst og fremst
vegna rangrar
stefnu í sjávarút-
vegsmálum.
Og varðandi
sjávarútveginn
verður að segja eins og er; sjávar-
útvegsráðherrann er ekki fagmað-
ur, og „Hólmsteinskan" er ekki
hollur ráðgjafi, þess vegna geta
slikir menn ekki tekið púlsinn á
raunveruleikan-
um, og undir-
stöðunni,
gangi
mennskunnar.
Dóms-
kirkjumálaráð-
herrann ætti að
spyrja sjávarút-
vegsráðherrann
(í sama manni),
hvort hugsanlega
megi rekja hin
hræðilegu sjálfs-
víg á íslandi til
álags á almenn-
ing af völdum of-
beldis í nafni
laga.
Að fara niður
á bátabryggju á
sunnudegi, í
góðu veðri, eftir
góðar gæftir í vikunni og góða
veiði, helst að lokinni mætingu í
messu, rabba við karlana, spá í
veðrið, fiskivon og horfur, það
nefnist bryggjumenning. Menn
em stoltir af framlagi sínu til sam-
félagsins án þess að færa það í tal.
Þetta gefúr sálinni næringu og
kraft til að takast sífellt á við nátt-
úraöflin til að draga björg í bú á
heiðarlegan hátt, ekki með sölu
eða leigu á sameign landsmanna
eða hlutabréfasölu sem veldur
vanda síðar og lendir að lokum á
herðum hins almenna skattgreið-
anda. Söðlum því um og
skilum auðugri arfleifð.
Samsetning
fiskiskipaflotans
Skuttogarar eru 114, vél-
bátar yfir 15 metrar 284,
smábátar á aflamarki 494,
þorskaflahámarksbátar
497, linu- og handfærabát-
ar 52 og svo handfærabát-
ar 277.
Togarar, bátar yfir 15
metrar, smábátar á afla-
marki og þorskaflahá-
marksbátar em .samtals
1389 skip, sem vegna nú-
verandi kvótakaupa
kasta gífurlega miklu
magni af fiski og úrgangi
aftur í sjóinn eða mn það
bil 140-160 þúsund tonn-
um árlega. Er þá ekki
talið með "það fiskmagn, svo sem
síld og annað, sem drepið er þeg-
ar nætur rifna. Aftur á móti
kasta línu- og handfærabátar,
sem em samtals 329, engu i hafið
nema þá lifandi smáfiski af hand-
færinu. Flestir vita um skaðsemi
þá er togveiðar valda á hafsbotni,
svo og að olíubrennsla togskipa
fer upp í tonn af olíu á móti
veiddu tonni af afla. Brennsla
nóta- og handfærabáta er aftur á
móti um 80-100 lítrar á móti
veiddu tonni.
Garðar Björgvinsson
„Sameign þjóðarinnar, fiskimiðin
á landgrunni íslands, er nú orðin
fárra manna einkaeign. Þessu
mun verða breytt ef gáfnafar
kjósenda verður normal að vori.“
Garðar
Björgvinsson
útgerðarmaður og
bátasmiður
Með og
á móti
Er gagn að áróðri gegn
umferðarslysum?
Samvinna margra
Sigurður Helgason,
upplýsingafulttrúi
Umferóarráðs.
Til þess að áróður og fræðsla um
umferðarmál skili árangri þarf um-
fjöflun og upplýsingamiðlun að
byggjast á fagmennsku og þekkingu
á málefninu. Einnig þurfa aðilar að
gera sér grein fyrir að þeir aðilar
sem að umferðar-
málum koma
þurfa að vera
samtaka í störf-
um sínum.
Þannig verða veg-
haldarar, lögregla
og þeir sem ann-
ast upplýsinga-
miðlun að vera
samstiga. Þetta
gerist með þeim
hætti að þegar
skilaboðum er komið á framfæri um
ákveðnar aðgerðir lögreglu verður
allur almenningur að hafa mögu-
leika á að sjá að skilaboðin eru ekki
orðin tóm heldur að þeim sé fylgt
eftir af festu og ákveðni. Líkur á að
upplýsingamiðlun skili árangri
aukast verulega ef allir aðilar ná að
vinna saman. Umferðaröryggi er
málaflokkur sem allur almenningur
þarf að huga að og langflestir hugsa
um með einum eða öðmm hætti.
Auk þess samstarfs sem fyrr er
nefnt þurfa þeir sem taka aö sér að
fræða og upplýsa almenning um
umferðarmál að vera stöðugt á
verði og vega og hiéta það sem ver-
ið er að gera. Hinn eini stóri sann-
leikur er ekki til í þessum efnum en
aðalatriðið er að allir leggi sig fram
um að gera eins vel og þeir geta.
Hvort upplýsingamiðlun Umferöar-
ráðs skilar árangri verða aðrir en
við hjá Umferðarráði að svara. Það
er hins vegar ljóst að vilji þeirra
sem að henni standa er aö hún sé
trúverðug og markviss og markmið-
ið er að hún geri umferðina betri og
ömggari. Að lokum - spennum belt-
in - afltafl
Hvatt til
vitleysunnar
Hin mikla umræða og fféttir af
umferð, að það sé mikil umferð hér
og þar og allir eigi að fara hitt og
þetta um hinar og þessar helgar eða
daga verður til þess að umferðin
verður miklu meiri og verri en ella.
Þessi sibylja, sem
kvað vera í út-
vörpum alla
verslunarmanna-
helgina um um-
ferðarmál, um
hvar hver sé og
hvað þar sé gam-
an og hvað sé
skemmtilegt hér
og hvar, ýtir að-
eins undir óþarfa
umferð og meðfylgjandi hörmungar
sem oftast vilja verða. Áróður Um-
ferðarráðs um að nota bílbelti er
svo sem góðra gjalda verður en
árum saman hefur Umferðarráð
bara ekkert annað haft að segja um
umferð en það að segja ökumönnum
og farþegum að spenna beltin og
helst má skilja að öll slys verði af
því að beltin vom ekki spennt.
Aksturslag og að menn fari að lög-
um í umferðinni er aftur á móti lát-
ið liggja milli hluta. Lögreglan er
þar á ofan víða mjög slöpp í því sem
henni ber, að fylgjast með og stjóma
umferðinni. Ég held að refsigleði og
þungir dómar hafi minna að segja
en menn halda og er ekki að mæla
með slíku. Þyngra vegi ákveðni og
framganga yfirvalda gagnvart þeim
sem em brotlegir í umferðinni, að
lögreglan sé sjáanleg, hún stöðvi
menn, áviti þá og áminni og láti þá
vita hvenær þeir brjóta lög fremur
en að beita þungum sektardómum
og fara fram í refsigleði, nema um
mjög alvarleg brot sé að ræða. Loks
vildi ég gjarnan að þessu kjaftæði
um tillitssemina verði hætt. Þess í
stað verði rekinn áróður fyrir því
að fólk fari að lögum. Ef það er gert
kemur tillitssemin af sjálfri sér.-SÁ
Oddur Ólafsson
blaðamaöur.