Dagblaðið Vísir - DV - 21.11.1998, Qupperneq 11

LAUGARDAGUR 21. NÓVEMBER 1998
11
„Ég sá þrjú stjömuhröp í gær-
kvöldi,“ sagði sonur minn þá er
við hittumst austur í sveit um
síðustu helgi. Hann lýsti fegurð
himinsins og þessum einstöku
náttúrufyrirbrigðum auk norð-
urljósa sem dönsuðu um himin-
inn. Veður um liðna helgi var
einstakt til skoðunar himin-
tungla. Það þarf þó að fara út úr
birtu borgarljósanna til þess að
njóta fegurðar vetrarhiminsins.
í höfuðborginni og nágranna-
bæjum hennar lýsir Alfreð
veituformaður og starfsbræður
hans svo skært að stjömur sjást
vart og norðurljós naumlega.
Það er helst að karlinn í tungl-
inu sjáist glotta á næturhimni.
Alfreð er enn ekki kominn með
kastara sem ræður við þann
ljósameistara.
Nóttin lituð græn
Ég bað strákinn að lýsa
stjörnuhrapinu enda hafði ég
aldrei séð slíkt. Þetta var áður
en fréttir bárust af því að jörðin
færi í gegnum loftsteinamergð
síðar í vikunni. Slíkt ku gerast á
33 ára fresti og er þá mikið sjón-
arspil.
Þótt ég vissi ekki, þennan
helgardag, að jörðin stefndi í
fyrrnefnt loftsteinabelti beið ég
kvöldsins spenntur. Veður var
tært og himininn klár líkt og
gerist á fögmm nóttum á mótum
hausts og vetrar. Loftfimleikarn-
ir létu heldur ekki á sér standa.
Norðurljósin lituðu nóttina
græna. Störnur skinu í öllum lit-
um, sumar daufar, aðrar skærar
og skiptu litum.
Stjörnuhrap
Eg er því miður ekki nógu
fróður um stjömur himinsins og
veit því ekki hvað þær heita.
Þótt Tómas segi okkur að lands-
lag sé lítils virði heiti það ekki
neitt taldi ég það ekki eiga við
um stjörnurnar. Það er hægt að
njóta þeirra án þess að vita mik-
ið um þær. Ég tók mig því til
þegar aldimmt var orðið og
góndi upp í himinhvolfið. Ég
Allir stiörnur með
sínum nætti
Það eru allir stjörnur í
Hollywood, sagði Ólafur Laufdal
í frægum frasa þá er hann rak
þann skemmtistað með miklum
blóma. Það er rétt hjá veitinga-
manninum að allir eru stömur
með sínum hætti. Ein mesta
stjarnan á okkar heimili er
yngsta bamið. Það telja eldri
systkini þessarar 9 ára gömlu
stúlku að minnsta kosti. Það er
ekki víst að barnið sjálft átti sig
á stjörnuglampanum en þau hin
eldri telja foreldrana sjá til þess
ekki megi orði á hana halla,
vemdi hana óeðlilega og að auki
fái hún allar óskir uppfylltar að
hætti stórstjarna. Hún sé sem
sagt spillt af eftirlæti.
Foreldrarnir telja það að vísu
ofsagt og benda á að þessi kenn-
ing um eftirlætið komi einkum
upp þegar hinum eldri er gert að
ganga frá eftir sig og jafnvel
aðra. Minnsta barnið hefur ekki
miklar áhyggjur af þessu og spá-
ir ekki mikið í stjömur, hvorki
á himinhvelfingunni né í
Hollywood. Stúlkan sú hefur
hins vegar meiri áhuga á öðru
himinfyrirbrigði, nefnilega karl-
inum í tunglinu. Sá skrýtni karl
kemur stundum fyrir í barna-
sögum og ævintýrum og hann er
þeirrar náttúru að sjást horfi
maður nógu lengi á tunglið.
Ýmsar teikningar eru til af
karlinum í tunglinu, nýjar jafnt
sem gamlar. Þessi karl, sem kík-
ir á okkur um nætur, býr yfir
leyndardómi og hefur gert um
aldir. Hulunni var ekki einu
sinni svipt af leyndardómi hans
þegar mannskepnan sté á
tunglið fyrir nærfellt þremur
áratugum. Karlinn er enn jafn
spennandi í augum barna sem
fyrr.
Karlinn
og mannkertin
Við feðginin horfum stundum á
mánann, ýmist þegar hann er
fullur eða hálfur og skoðum
karlinn. Við sjáum hann bæði
og hún þó betur. Hún getur
meira að segja lýst því í hvernig
Karlinn í tunulinu
horfði á aragrúa stjama sem nutu
sín ekki sist vegna þess að karl-
inn í tunglinu var í því skapinu
að hann sýndi sig ekki. Það eru
nefnilega fleiri en Alfreð veitufor-
maður í Reykjavík sem verða að
víkja vilji karlinn sá láta ljós sitt
skína. Við það búa helstu stjömur
á hvelfingunni sem verða daufar í
samanburði við karlinn. Alfreð
formaður er því ekki í vondum fé-
lagsskap allra hinna stjarnanna.
Fyrst strákurinn hafði séð þrjú
stjömuhröp kvöldið áður taldi ég
ekki útilokað að ég sæi slíkt.
Veðrið var kjöriö til stjörnuskoð-
unar og það eina sem þurfti var
þolinmæði. Biðin borgaði sig því
skyndilega þaut eldrák eftir himn-
inum. Ég hrópaði upp og kallaði á
konu og böm. Þau rétt náðu í
skottið á eldlínunni en nóg til
þess að votta þá sýn sem fór svo
hraitt hjá. Ég hafði séð stjörnu-
hrap í fyrsta sinn og aðrir urðu
vitni að því um leið. Ég var því
hvorki talinn stjörnuglópur né
ímyndunarveikur.
Jörðin sáð utan frá
Ekki veit ég hvort jarðarkúlan
var farin að nálgast loftsteina-
mergðina um síðustu helgi og
þessar ljósrákir hluti þeirra.
Þennan leysigeisla náttúrunnar
var þó gaman að sjá og hann ýtti
jafnt við bömum sem fullorðnum,
ímyndunarafli og væntingum.
Börn okkar hjóna létu til dæmis
þá skoðun í ljósi að gaman væri
að gerast geimfari. Þau töldu það
óþarfa að senda gamlingja eins og
John Glenn í annað sinn út í
geiminn. Betra væri að senda þá
sem ekki hefðu fengið að fara
áður svo fleiri mættu njóta. Þau
töldu sig hiklaust í þeim hópi og
vitnuðu til þess að Bjarni
Laugardagspistill
Jónas Haraldsson
fréttastjóri
Tryggvason heföi skroppið út í
geim nýlega. Hann væri ekki síð-
ur íslenskur en Leifur heppni þótt
hann hefði búið í Kanada bróður-
part ævi sinnar.
Það sem krakkamir töldu helst
fengið með geimferð væri það að
geta horft á jörðina utan frá. Við
höfum öll séð slíkar myndir og
víst er jörðin ægifögur séð utan
úr geimnum, blá og hvít eins og
risavaxin kristalskúla. Unga kyn-
slóðin er þetta lengra komin í
þankagangi sínum en ég. Það hef-
ur aldrei freistað mín að fara út í
geiminn. Ég er jarðbundinn í bók-
staflegri merkingu. Konu minni
finnst stundum nóg um og segir
mig bundinn við polla þá er hún
leggur til ferðalög til annarra
landa. Hún hefur þó aldrei gengið
svo langt að minnast á geimferðir.
Þar eru heldur engin „moll“ sem
svo heita upp á útlensku.
skapi hann er í það og það skipt-
ið. Það fer nokkuð eftir skýjafari
og birtu.
Ekki dró úr áhuga hennar á
karlinum þegar kennarinn lét þau
bekkjarsystkinin læra ljóð Jó-
hannesar úr Kötlum um þann
ágæta tunglbúa og álit hans á
mannkertunum á jörðinni. Hún
las það fyrir föður sinn þar til
hún kunni það utanbókar. Síðan
höfum við horft á karlinn með
gleraugum skáldsins og ekki síð-
ur á mannkertin allt í kringum
okkur.
Tunglskinsnótt
Efég væri karlinn í tunglinu
mundi ég gretta mig
framan í bísperrt mannkertin
niðri á jörðinni
og kalla byrstur til þeirra
strax í nótt:
hugsió þiö um ykkur sjálf
og látió mig í friði.