Dagblaðið Vísir - DV - 08.02.1999, Blaðsíða 24

32
MÁNUDAGUR 8. FEBRÚAR 1999
Flugvél á 12.000
km hraða
Vísindamenn við Lawrence
Livermore rannsóknarstofnun-
ina í Kaliforníu eru um þessar
mundir að spá og spekúlera i
framtíðarflugvél sem á að ná
tólf þúsund kílómetra hraða á
klukkustund og fljúga í 40 til 60
kílómetra hæð.
Flugvél þessi, sem verður
einhvers konar blendingur
venjulegar flugvélar og eld-
flaugar, mun fljúga fyrir ofan
gufuhvolf jarðar þar sem loft-
mótstaðan er engin. Hraðinn
verður því miklu meiri og elds-
neytiseyðslan minni en ella.
Ofurvél þessi verður frá-
brugðin eldflaugum að því leyti
að hún mun taka á loft frá
venjulegum flugvöllum. Að
vísu þurfa brautimar að vera
þriggja kílómetra langar til að
vélin geti náð nægilegum flug-
takshraða.
Jógúrt gegn
krabbameini
Jógúrt getur hamlað vexti
krabbameinsfrumna og komið
í veg fyrir að sjúkdómurinn
taki sig aftur upp hjá þeim sem
hcifa verið skomir upp við
krabba í þörmum eða brjósti.
Þetta er álit spænskra vísinda-
manna eftir rannsóknir á áhrif-
um lifandi bakteríustofna sem
finnast í jógúrt.
Vísindamennirnir vara þó
við því að fólk fari að trúa að
jógúrt geti læknað krabbamein.
„Við höfum aðeins veitt því
athygli að dagleg neysla jógúrt-
ar auðveldar meltingu á fitu,
prótínum og kolvetni. Það get-
ur svo seinkað eða komið í veg
fyrir ákveðna tegund krabba-
meins," segir Ascension Marc-
os, ein úr hópi vísindamann-
anna.
Hún segir að bakteríurnar í
jógúrtinni komi jafnvægi á
þarmaflóruna og að það efli
ónæmiskerfið.
Fimmtugir karlar
með betra sæði
Hver hefði trúað því? Sæðið
úr fimmtugum körlum er betra
en hjá yngri mönnum. Sú er að
minnsta kosti skoðun danska
læknisins Jens Peters Bondes í
Arósum og hann byggir hana á
rannsóknum á gögnum um
sæði tíu þúsund karla.
Bonde heldur því fram að
reykingar og slæmt vinnuum-
hverfi hafi minni áhrif á gæði
sæðis í körlum en hingað til
hefur verið álitið. Það ákvarð-
ist á fósturstiginu hverjir hæfi-
leikar karla verði til að geta
börn og ekki verði miklar
breytingar þar á eftir það.
Danski læknirinn segir að al-
mennt séð hafi gæði sæðis
karla rýmað um tvö prósent á
ári undanfarin tuttugu ár.
Takið fram snjóskóflurnar og
mokið, mokið, mokið. Það getur
nefnilega verið hin mesta heilsubót
að ryðja snjónum burt af gangstétt-
inni fyrir framan hús og alveg jafn-
megrandi og formleg líkamsrækt.
Sú er í það minnsta niðurstaða
tveggja bandarískra rannsókna þar
sem líkamsástand fuilorðins fólks
var borið saman. Sagt er frá rann-
sóknunum í tímariti bandarísku
læknasamtakanna.
Ekki þurfti að fara lengra en til
Grænlands. Danskir vísindamenn
telja að þar hafi þeir fundið stein-
gerðar leifar elsta forms lífs sem
nokkru sinni hefur fundist á jörð-
inni. Þar er um að ræða svif sem
kom fram á sjónarsviðið fyrir 3,7
milljörðum ára. Greint er frá þessu
í bandaríska tímaritinu Science.
Elstu steingervingar lífvera sem
hingað til hafa verið skráðir eru um
það hil 3,5 milljarða ára gamlir. Þeir
eru af bakteríum sem voru tiltölu-
lega flóknar að byggingu.
Vísindamenn hefur alllengi grun-
að að bakteríur þessar hljóti að hafa
þróast út frá mun frumstæðari líf-
verum. En jaðrfræðilegar breyting-
ar sem hafa mótað yfirborð jarðar-
innar frá örófi alda hafa þurrkað út
allar minjar um steingervinga þess-
ara lífvera og gert það að verkum að
mjög erfitt hefur reynst að finna
þær.
En úr því að ekki finnast neinir
raunverulegir steingervingar þess-
ara lífvera, hófu Minik Rosing og fé-
lagar hans við jarðfræðisafnið í
Kaupmannahöfn að leita að sporum
sem þær kynnu að hafa látið eftir
Rannsóknirnar leiddu í ljós að
snarpar gönguferðir, almenn verk í
garðinum, eins og að raka saman
laufum, og stigaklifur í stað þess að
taka lyftuna, er jafnárángursrík leið
til að laga blóðþrýstinginn og
ástand hjarta og öndunarfæra og
það sem menn kalla alvöru líkams-
rækt, þrælskipulagða.
Rannsókn sem gerð var á 235
kyrrsetukörlum í Dallas í Texas
sýndi að þeir sem voru settir í hefð-
sig í formi efnaúrgangs.
Dönsku visindamennirnir leituðu
um allan vesturhluta Grænlands og
fundu smásæjar leifar kolefnis í set-
lögum sem voru á hafsbotni fyrir 3,7
mihjörðum ára. Þeir eru ekki í
nokkrum vafa um að frumstætt svif
hafi skilið eftir sig þessar leifar.
„Þessi gögn og eiginleikar þeirra
bundna líkamsrækt juku hreysti
sína meira á fyrstu sex mánuðunum
en þeir sem gerðu aðeins breytingar
á lífsstíi sínum.
Annað kom þó á daginn þegar
upp var staðið eftir tveggja ára
rannsóknartíma. Þá hafði líkamsá-
stand fyrri hópsins dalað mun
meira en hins og þeir voru því
ámóta vel á sig komnir að loknum
tveggja ára rannsóknum.
„Eftir því sem við vitum best er
benda til að þessi kolefni séu líf-
fræðilegar leifar sem hafa ef til vill
þróast úr lífverum svipuðum svifi,“
segja Danirnir í grein sinni.
Af niðurstöðum frænda okkar má
því ljóst vera að fyrstu lífverurnar
komu fram á sjónarsviðið nokkru
fyrr en sérfræðingar höfðu áður
talið.
þetta í fyrsta skipti sem sýnt hefur
verið fram á að aukin hreyfing fyr-
ir tilstilli breytinga á lífsstíl sé jafn-
árangursrik á tveggja ára tímabili
og hefðbundnari líkamsrækt," skrif-
ar Andrea Dunn, höfundur rann-
sóknarinnar.
Við læknadeild Johns Hopkins
háskóla í Baltimore var svo gerð
rannsókn á 40 of feitum konum. Ár-
angurinn varð ekkert ósvipaður
þeim í Dallas.
Ross Andersen, höfundur rann-
sóknarinnar, bar saman árangur
megrunarátaks tveggja hópa. Annar
hópm-inn tók þátt í þolifimi en hinn
jók hlut sinn í algengum athöfhum
venjulegs lífs, svo sem daglegum
gönguferðum, garðvinnu og heim-
Uisstörfum yfirleitt.
Að sextán vikum liðnum höfðu
konurnar í þolfimihópnum lést um
8,3 kíló að meðaltali en þær sem
breyttu um lífsstíl höfðu lést um 7,9
kíló. Þá varð umtalsverð minnkun á
kólesteróli og tríglyseríni í blóði
beggja hópa. Þegar hópamir voru
svo skoðaðir ári síðar kom í ljós að
þolfimikonurnar höfðu þyngst
meira en hinar.
„Þetta eru góðar fréttir fyrir þá
sem skilja þátt líkamlegrar áreynslu
í að halda aukakílóunum í skefjum
en eru jafnframt andvígir mikilli
áreynslu eða telja sig ekki hafa tima
fyrir líkamsrækt," skrifar Ander-
sen.
Fleiri bein úr
neanderdals-
manninum
Neanderdalsmaðurinn var
ekki aleinn. Þýskir vísindamenn
greindu frá því fyrir skömmu að
þeir hefðu fundið bein úr
annarri manneskju - einmitt á
þeim stað sem beinagrindin af
neanderdalsmanninum fannst
árið 1856, að því er segir í Jót-
landspóstinum.
„Við erum svo spenntir og
glaðir að okkur líður eins og það
séu bæði jól og afmæli á sama
tíma,“ segir fornleifaffæðingur-
inn Ralf W. Schmitz, sem ásamt
kollega sínum Júrgen Thissen
fann nýju beinin. Þeir hafa fund-
ið alls tuttugu beinahluta.
Vísindamennirnir þykjast
fullvissir um að nýi fundurinn
sé bein úr hægri upphandlegg.
Þar sem sá hluti neanderdals-
mannsins frá 1856 er I heilu lagi
hlýtur beinið að vera úr annarri
manneskju. Ekki er á þessu stigi
hægt að skera úr um hvort það
var karl eða kona. Hugsanlega
verður hægt að slá því föstu að
lokinni DNA rannsókn.
Hvorki Schmitz né Thissen
treystu sér til að segja hvort
manneskjan sem átti nýfundna
beinið hafi lifað á sama tíma og
neanderdalsmaðurinn eða hvort
hugsanlega hafi verið eitt eða
tvö þúsund ár á milli þeirra. Það
verði skoðað betur.
Neanderdalsmaðurinn fannst
í dal nokkrum nærri Dússeldorf.
Verkamenn sem voru að vinna
kalk komu fram a sextán beina-
hluta og reyndust þeir vera að
minnsta kosti 40 þúsund ára
gamlir. Miklar og heitar umræð-
ur spunnust um beinafundinn
1856 þar sem þróunarkenningin
var þá nokkuð ung.
Þessi maður hefur ekkert nema gott af því að moka dálitlum snjó. Rannsóknir sýna aö óformleg likamsrækt eins og
snjómokstur er mikil heilsubót. Menn ættu því ekki að reyna að komast hjá þessari kvöð, heldur fagna henni.
Vísindamenn gera merka uppgötvun á Grænlandi:
3,7 milljarða ára gamalt svif
Hér má sjá grænlensku jarðlögin, þar sem danskir vísindamenn fundu
ummerki um elsta svif sem fundist hefur til þessa.