Dagblaðið Vísir - DV - 16.02.1999, Blaðsíða 12

12
ÞRIÐJUDAGUR 16. FEBRÚAR 1999
Frjálst, óháð dagblað
Útgáfufélag: FRJÁLS FJÖLMIÐLUN HF.
Stjórnarformaður og útgáfustjóri: SVEINN R. EYJÓLFSSON
Framkvæmdastjóri og útgáfustjóri: EYJÓLFUR SVEINSSON
Ritstjórar: JÓNAS KRISTJÁNSSON og ÓLI BJÖRN KÁRASON
Aðstoðarritstjóri: JÓNAS HARALDSSON
Auglýsingastjóri: PÁLL ÞORSTEINSSON
Ritstjórn, skrifstofur, auglýsingar, smáauglýsingar, blaðaafgreiösla, áskrift: ÞVERHOLTI11,105 RVÍK,
SÍMI: 550 5000
FAX: Auglýsingar: 550 5727 - RITSTJÓRN: 550 5020 - Aðrar deildir: 550 5999
GRÆN númer: Auglýsingar: 800 5550. Áskrift: 800 5777
Stafræn útgáfa: Heimasíða: http://www.skyrr.is/dv/
Vísir, netútgáfa Frjálsrar fjölmiðlunar: http://www.visir.is
Ritstjórn: dvritst@ff.is - Auglýsingar: auglysingar@ff.is. - Dreifing: dvdreif@ff.is
AKUREYRI: Strandgata 25, sími: 462 5013, blaðam.: 462 6613, fax: 4611605
Setning og umbrot: FRJÁLS FJÖLMIÐLUN HF.
Filmu- og plötugerð: ISAFOLDARPRENTSMIÐJA HF. - Prentun: ÁRVAKUR HF.
Áskriftarverð á mánuði 1900 kr. m. vsk. Lausasöluverö 170 kr. m. vsk., Helgarblað 230 kr. m. vsk.
DV áskilur sér rétt til aö birta aðsent efni blaösins í stafrænu formi og í gagnabönkum án endurgjalds.
Landvinningar Reykjavíkur
Hollendingar hafa reist sinn aðalílugvöll á landi, sem
áður var sjávarbotn og Japanir hafa nýlega gert slíkt hið
sama. Það er því þekkt aðferð að nota einskismannsland
undir flugvöll í þéttbýlum löndum, þar sem hver fer-
metri lands er þegar nýttur á annan hátt.
Hugmyndin um ílugvöll í Skerjafirði byggist ekki á
eins brýnum forsendum og hinar erlendu hliðstæður.
Hér er verið að losa um landrými nálægt borgarmiðju til
þess að nýta hana betur. íbúðir í Vatnsmýrinni eru til
þess fallnar að efla höfuðborgarmiðju í Kvosinni.
Margs þarf að gæta á landi og sjó, þegar ráðizt er í
framkvæmdir af þessu tagi. Ekki er gott að breyta
Skerjafirði í eins konar skipaskurði milli flugbrauta.
Gæta þarf hagsmuna þeirra íbúa, sem hafa fyrir augun-
um opið svæði Skerjaíjarðar eins og hann er nú.
Borgin þarf að svara spurningum um álag á sam-
göngumannvirki, til dæmis á Miklubraut, Hringbraut,
Snorrabraut og Sóleyjargötu, ef heill Kópavogur á að rísa
í Vatnsmýrinni. Verður ríkið lipurt við að kosta mislæg
gatnamót og fleiri akreinar á götum sem þessum?
Flugvöllur í Skerjafirði er ekki eina hugmyndin, sem
snögglega hefur komizt í tízku. Ráðagerðir eru um að
vinna land á hafsbotni út af Örfirisey og koma þar fyrir
íbúðabyggð. Væri það i fyrsta skipti hér á landi, að nýtt
landflæmi er framleitt undir vistarverur fólks.
Tvær spurningar hljóta að vakna, þegar hugmyndir
um landvinninga á hafi úti eru komnar á þetta stig. Önm
ur er, hvort landþrengsli séu orðin hér. Er mikil goðgá,
þótt byggja verði með ströndum fram út frá Reykjavík,
upp á Kjalarnes og suður með sjó?
Þarf Reykjavík að stækka inn í sig? Hver er hug-
myndafræðin á bak við þéttingu byggðar? Við vitum, að
hún hefur skaðað borgina í mörgum tilvikum í fortíð-
inni, svo sem þegar útivistartengsli Laugardals og Elliða-
ársdals voru slitin með iðnaðarhverfi í Skeifunni.
Er nokkuð við það að athuga, að íbúafjölgun höfuð-
borgarsvæðisins verði í auknum mæli í nágrannasveit-
arfélögunum í landnámi Ingólfs eða jafnvel í sveitarfélög-
um norðan Hvalfj arðarganga og austan Þrengsla? Við bú-
um ekki við hollenzk og japönsk landþrengsli.
Hin spurningin er, hvort menn hafi gert sér grein fyr-
ir, að yfirborð hafs hefur öldum saman verið að hækka
á höfuðborgarsvæðinu og að spár um útblástur gróður-
húsalofttegunda í heiminum gera ráð fyrir, að haf gangi
á land með stórauknum hraða á næstu áratugum.
Við alla mannvirkjagerð og einkum við byggingu
íbúða á hafi úti er nauðsynlegt að gera sér grein fyrir,
hvað það muni kosta að verja þessi verðmæti gegn eins
metra hækkun yfirborðs sjávar, tveggja metra hækkun
og enn frekari hækkun, sem er í spilunum.
Þetta eru ekki órar, því að ríki heimsins hafa viður-
kennt vandann með því að senda umboðsmenn sína á
viðamiklar ráðstefnur í Ríó og Tokyo til þess að rita und-
ir sáttmála um aðgerðir til að reyna að hamla gegn eða
hægja á hækkun hitastigs af mannavöldum.
Við skulum því ekki rasa um ráð fram í tilraunum til
landvinninga á kostnað hafsins. Við höfum meira rými á
landi en Hollendingar og Japanir. Við þurfum að huga að
öllum kostnaðarliðum og áhættuþáttum fyrirhugaðra
framkvæmda, sérstaklega íbúðabyggða úti í sjó.
Flugvöllur í Skerjafirði er nógu stór biti í hálsi, þótt
ekki bætist við fjölmenn íbúðabyggð úti á Sundum. Við
skulum ekki gleypa meira en við getum kyngt.
Jónas Kristjánsson
„Fljótsdalsvirkjun fæli í sér meira rask á ósnortinni náttúru landsins en áður hefur þekkst af mannavöldum,"
segir Birgir m.a. í greininni. - Á hálendinu norðan Vatnajökuls.
Tungulipurt sátta-
tal - eitilhörð stefna
værum við að setja
þaö mál allt í uppnám
gagnvart þeim aðilum
sem menn hafa átt í
formlegum og óform-
legum viðræðum við.
En ef þær umræður
sem nú eiga sér stað
leiða ekki til neins fer
málið að horfa öðru-
visi við.“ Þessi yfir-
lýsing olli náttúru-
unnendum djúpum og
sárum vonbrigðum.
Með henni gekkst
Davið fullkomlega
undir stórvirkjana-
stefnu Framsóknar-
flokksins og meira en
það: Halldór og Finn-
„Norska stórþingið samþykkti
1984 að yröu fleiri vatnsföll
virkjuð þar í landi, yröi byrjaö á
þeirri virkjun sem minnst væri
umdeild. Stórvirkjana- og stór-
iöjuþríeykiö, Davíö, Halldór og
Finnur, vilja fara öfugt aö. Þeir
ætla aö byrja á þeirri virkjun sem
mest er umdeild. “
ur hafa látið svo sem eigið „mat“
Kjallannn
Birgir Sigurðsson
rithöfundur
Fram til 22. janúar
síðastliðins tók Dav-
ið Oddsson forsætis-
ráðherra ekki opin-
berlega afstöðu til
stórvirkjana á mið-
hálendinu. Menn
vissu ekki hvernig
átti að túlka þessa
þögn. Var hún sam-
þykki við stórvirkj-
ana- og stóriðju-
stefnu Framsóknar-
flokksins, eða ætlaði
Davíð Sjálfstæðis-
flokknum aðra og
framsýnni stefnu?
Þýddi þessi langa
þögn kannski að for-
sætisráðherra væri
andvígur virkjunará-
formum Halldórs Ás-
grímssonar og Finns
Ingólfssonar norðan
Vatnajökuls? Vildi
hann kannski að
Fljótsdalsvirkjun
færi í lögformlegt
umhverfismat? Eftir
hverju var hann að
bíða? - Þannig
spurðu menn meðan
þögnin hélt áfram að
lengjast.
Þagnargátan
En þar kom að Davíð Oddsson
lauk upp þagnargátunni sem svo
lengi hafði valdið heilabrotum,
ekki síst meðal einlægra núttúru-
unnenda Sjálfstæðisflokksins. Og
þeir, sem aðrir náttúruunnendur,
fengu nú rækilega á baukinn því
að í viðtali í Degi 22. janúar segir
forsætisráðherra: „Mín Eifstaða er
sú að ef það skýrist með Fljóts-
dalsvirkjun á næstu 1-2 árum sé
ekki efni til þess að fara í sérstakt
umhverfismat samkvæmt lögun-
um. Ef við færum hina leiðina
Landsvirkjunar á umhverfísáhrif-
um Fljótsdalsvirkjunar gæti orðið
grundvöllur lögformlegs umhverf-
ismats. En Davíð setur það
tæpitungulaust í vald Norsk
Hydro, hvort af lögformlegu mati
verður eða ekki. Vilji þeir virkja
fá þeir það eins og skot, og ekki
má styggja þá með tali um um-
hverfísmat! Ef þeir hins vegar
vilja ekki virkja þá getum við
kannski...?
Að baki þessu rislitla og
skammsýna viðhorfi býr hrá og
nakin nytsemishyggja, og lýsir
fullkomnu virðingarleysi gagn-
vart íslenskri náttúru. Fljótsdals-
virkjun fæli í sér meira rask á
ósnortinni náttúru landsins en
áður hefur þekkst af mannavöld-
um. Þá væri Eyjabökkum sökkt
undir miðlunarlón, en það væri
stærsta atlaga sem gerð hefði ver-
ið að lífríki íslands í einni svip-
an.
Hláleg og marklaus
Slík aðför hæfir ekki þeirri sið-
menntuðu þjóð sem byggir ísland.
Enda hafa öll helstu umhverfis- og
útivistarsamtök landsins lýst and-
stöðu sinni við hana. Nýleg könn-
un sýnir að 2/3 hlutar þjóðarinnar
eru andvígir því að Eyjabökkum
verði sökkt, þeirra á meðal meiri-
hluti sjálfstæðismanna.
Daginn eftir að Davíð Oddsson
afhjúpaði eitilhörð viðhorf sín til
ósnortinnar náttúru miðhálendis-
ins ávarpaði hann ráðstefnu
Landverndar og brá fyrir sig
lipru sáttatali. Þá sagði hann m.a.
að „nýtingarmenn og náttúruunn-
endur verði að eiga samleið, og
hljóti að eiga samleið", og að
tryggja eigi „að auðlindirnar
verði nýttar í almannaþágu og að
sjónarmið um umhverfisvernd
séu höfð að leiðarljósi við nýting-
una“!
í ljósi ofangreindrar yflrlýsing-
ar hans í Degi, eru þessi umæli í
senn hláleg og marklaus.
Norska stórþingið samþykkti
1984 að yrðu fleiri vatnsfóll virkj-
uð þar í landi, yrði byijað á þeirri
virkjun sem minnst væri umdeild.
Stórvirkjana- og stóriðjuþríeykið,
Davíð, Halldór og Finnur, vilja
fara öfugt að. Þeir ætla að byrja á
þeirri virkjun sem mest er um-
deild.
Birgir Sigurðsson
Skoðanir artnarra
Lánsfé umfram eftirspurn
„(En) um leið og ástæða er til að fagna stórauk-
inni samkeppni á fjármálamarkaðnum neytendum
til hagsbóta ber að minna á, að til er önnur hlið á
þessari samkeppni um að koma lánsfé á framfæri
við fólk ... Almenningur hefur ekki kynnzt því fyrr
en síðustu ár að framboð á lánsfé sé umfram eftir-
spum. Þetta er auðvitað afar jákvæð þróun en hún
getur falið í sér ákveðnar hættur, sem líka þarf að
vekja athygli á. Þetta er ein þeirra byltinga, sem orð-
ið hafa á íslandi á þessum áratug en henni þarf að
fylgja stóraukin fræðsla."
Úr forystugrein Mbl. 14. febr.
Lýöræðisvæðing Svavara
„Væntanleg störf Svavars Gestssonar í utanríkis-
þjónustu íslands hafa vakið aflnokkra furðu. Það er
nefnilega svo að utanrikisþjónustan vinnur við að
framkvæma utanríkisstefnu landsins, en Svavar
Gestsson hefur afla tíð barist hatrammlega gegn
þessari stefnu. Hann hefur áratugum saman verið í
fylkingarbrjósti þeirra sem talið hafa að ísland ætti
ekki að eiga samstarf við aðrar lýðræðisþjóðir inn
utanríkismál og nú er hann verðlaunaður með því
að treysta honum til að vera talsmaður íslands á er-
lendri grundu ... En ef til vill er einhver allt önnur
skýring á ráðningu Svavars en sú að verið sé að
verðlauna hann fyrir áratuga Emdstööu við utanrik-
isstefnuna. Vera má að Halldór Ásgrímsson sé bara
að ráða hEinn til að hæðast að honum. Svavar er
vissulega hlægilegur í utanríkisþjónustunni."
Úr Vef-Þjóðviljanum 13. febr.
Guggan er orðin þýsk
„Þess er ekki langt að minnast er einn þingmanna
kvað svo að orði að nú reyndi á hvort hann (ráðherr-
ann, flokksbróðir þingmannsins) reyndist maður orða
sinna. Mun miklu lengra aftur i tímann farið bar við
að menn handsöluðu samninga sín á milli. Töluð orð
jafngiltu undirskrift. Handtakið var innsiglið. Menn
þeirra tima reyndust menn orða sinna ... Tveimur
árum seinna rifja menn upp fögru loforðin sem þá
voru gefin en sem nú eru brostnar vonir einar. Gugg-
an er orðin þýsk. „Það má ekki hengja okkur um aid-
ur og ævi fyrir það sem höfum einhvem tíma sagt“ er
haft eftir forstjóra Samherja, sem lítur svo á að aðal-
málið sé ekki hvað skipin heita og hvar þau landa,
hagsmunir félagsins gangi fyrir."
Úr forystugrein 6. tbl. Bæjarins besta.