Dagblaðið Vísir - DV - 01.06.1999, Síða 7

ÞRIÐJUDAGUR 1. JÚNÍ 1999
7
Neytendur
Geitungar í íslenskum görðum:
Komnir til að vera
Sumarið er komið og það líf sem
lá í dvala í vetur hefur vaknað til
lífsins. Það á ekki bara við um fal-
leg tré og litrík sum£urblóm heldur
einnig ýmiss konar skordýr sem
sumir amast mikið við. Geitungar
eru einmitt í hópi þeirra skordýra
sem margir amast við og sumir
ganga jafnvel svo langt að kalla
„vorboðann óljúfa".
Hér á landi lifa fjórar tegundir af
geitungum og virðast þær tegundir
vera komnar til að vera. Nú þegar
hafa garðeigendur eflaust orðið var-
ir við geitunga í görðum sínum.
Reikna má með að þegar líða tekur
á sumarið muni einhverjir garðeig-
endur finna geitungabú í görðunum
sem hægt er að eyða með aðstoð fag-
manna. Árásargirni geitunganna
eykst eftir því sem líður á sumarið
og nær hámarki í ágúst. Lifi geit-
unganna lýkur svo yfirleitt í sept-
ember.
Perusalat með gráðosti
íslenskir geitungar
Geitungabúa varð fyrst vart hér
á landi á miðjum áttunda áratugn-
um. Framan af voru þeir sjaldgæf
sjón hérlendis en þeim hefur fjölgað
jafnt og þétt frá því snemma á ní-
unda áratugnum. Nú er því svo
komið að ekki er hægt að líta á geit-
ungana sem aðskotadýr í dýralífl
landsins. Þeir eru einfaldlega orðn-
ir hluti af íslenskri skordýrafánu.
Það er því orðið löngu tímabært
að íslendingar læri að lífa með þess-
um skordýrum. Rétt er að vera
alltaf á varðbergi gangvart biti geit-
unganna. Bitin eru þó alla jafna
ekki mjög hættuleg heldur aðeins
frekar óþægileg. Gott ráð er að kæla
bit með ísmola.
Þetta girnilega perusalat verður
ómótstæðilegt þegar gráðostasós-
unni er bætt saman við það.
Uppskrift
75 g pekanhnetur, skomar í bita
3 perur
175 g ferskt spínat
1 niðurrifið hvítkáls-eða jökla-
salathöfúð
1 niðurrifið rauðkálshöfuð
salt og svartur pipar
25 g mulinn gráðostur
3 msk. hrein jógúrt
2 tsk. sítrónusafi
1 msk. ólífuolía.
Aðferð
1) Til að búa til sósuna er ostin-
um, jógúrtinni og sítrónusafanum
hrært saman í skál. Bætið ólífuol-
Geitungar í görðum eru mörgum til ama en hægt er að losna við þá með aðstoð fagmanna.
íunni smám saman saman
við og hrærið stöðugt í.
Kryddið með salti og pipar
eftir smekk.
2) Ristið pekanhneturn-
ar í ofni á bökunarpappír
þar til þær fá gullin blæ.
Skerið perurnar í litla bita
og síðan í þunnar sneiðar.
Geitungaofnæmi
Einstaka manneskjur hafa hins
vegar ofnæmi fyrir geitungsbiti og
þær þurfa að vera sérstaklega var-
kárar í návist geitunga. Bitofnæmið
lýsir sér m.a. í doða í kringum var-
ir sem færist stundum ofan í kok og
getur það valdið öndunarerfiðleik-
um. Þá er einnig algengt að þeir
sem haldnir eru bitofnæmi finni
fyrir kláða annars staðar á líkaman-
um heldur en í sjálfu bitinu. Þeir
sem verða varir við þessi einkenni
ættu að leita strax til læknis.
Passið börnin
Foreldrar ungra barna, sem ekki
geta varið sig, ættu að vera sérstak-
lega á varðbergi gagnvart geitung-
unum. Ef bömin sofa úti í vagni
þarf t.d. að gæta vel að því að hafa
sterkt flugnanet fyrir opi vagnsins.
Mikilvægt er að engar glufur sé á
netinu eða op, t.d. í homum skýlis-
ins, þar sem geitungarnir geta
smogið inn. Ef geitungamir finna
hins vegar ekki leið út úr vagninum
aftur geta þeir orðið árásargjamir
og þá hefði verið betra að sleppa
netinu alveg.
Þá er einnig ráölegt að fylgjast
vel með bömum sem eru að borða
sætindi úti í góða veðrinu, t.d.
sleikibrjóstsykur eða ffostpinna því
geitungar eru sólgnir í sætindi. For-
eldrar ættu einnig að passa vel að
bömin skilji ekki effir opnar gos-
drykkjadósir og önnur ílát sem geit-
ungarnir geta flogið ofan í.
Búin fjarlægð
Flestir garðeigendur, sem verða
varir við geitungabú, vilja auðvitað
losna við þennan hvimleiða gest úr
garði sínum. Flestir kjósa að láta
fagmenn fjarlægja búin en ef var-
lega er farið er ekkert því til fyrir-
stöðu að garðeigendur fjarlægi búin
sjálfir.
Best er að fjarlægja búin að næt-
urlagi þegar geitungamir em inni í
búinu því ef búið er fjarlægt aö degi
til á meðan geitungarnir em ekki
heima verða þeir viðskotaillir þegar
þeir snúa til baka og uppgötva að
heimili þeirra er horfið.
3) Blandið salatblöðun-
um og pemnum saman í
skál og bætið u.þ.b. tveim-
ur matskeiðum af sósunni
saman við. Hrærið vel í og
kryddið ef þess þarf. Af-
gangurinn af sósunni er
síðan borinn fram í
annarri skál. Gott er að
hafa heitt snittubrauð eða
annað gott brauð með sal-
atinu. -GLM
Þetta girnilega perusalat verður ómótstæði-
legt þegar gráðostasósunni er bætt saman
viðþað.
-GLM
Vítamín við
allra hæfi
Eins og áður hefur verið sagt
frá eru vítamínþarfir likamans
ekki alltaf þær sömu og vissar að-
stæður krefjast sérstakrar fæðu og
bætiefha. Hér á eftir fer listi yfir
slíkar aðstæður, flestar tíma-
bundnar, með uppástungum um
bætiefni. Þessar leiðbeiningar era
þó ekki læknisráð.
Beinbrot
Hafir þú beinbrotnað einhvern
tímann veistu
hversu ergileg
biðin eftir því
að brotið grói
er. Það er hægt
að ráða bót á
þeirri tilfinn-
ingu og hraða
því að beinið
grói með því að auka neyslu kalks
og D-vítamíns. 1000 mg af kalki og
400 a.e. af D-vítamíni era góðir
dagskammtar.
Marblettir
1000 mg af C-kombíni með P-
vítamíni, rúþeni og hesperídíni
þrisvar á dag draga úr viðkvæmni
háræða, marblettir verða til þegar
smáæðar undir húðinni rifna.
Brunasár
Mestu skiptir að láta kalt vatn
renna á bruna-
sárið samstund-
is. Til að örva
bata hafa 500 mg
af sinki á dag
reynst gagnleg
og era þess virði
að reyna. Mælt
er með 1000 mg
af C-vítamíni með P-vítamíni,
bæði kvölds og morgna til að
koma í veg fyrir sýkingu. 1000 a.e.
af E-vítamíni sem tekin eru inn
eða borin á branasárið geta komið
í veg fyrir ör.
Fótkuldi
Ef þú vilt ekki sofa í sokkum
ættir þú að taka inn fjölsteinefni
með joði tvisvar á dag ásamt kelp-
tölfum. Fótkuldi gæti stafað af því
að skjaldkirtillinn framleiði ekki
nógan skjaldkirtilsvaka.
Frunsur
Það getur verið afar ergilegt að
fá frunsu. Bestu bætiefnin gegn
henniera:
1000 mg af C-kombíni með P-
vítamíni kvölds og morgna,
Þrjú hylki af Acidophilus mjólk-
ursýrugerlinum þrisvar á dag,
E-vítamínolía 28000 a.e. borin
beint á sýkta svæðið.
Timburmenn
Til að koma i
veg fyrir timbur-
menn skal taka
eina B-vítamín
áður en farið er
út, eina á meðan
drakkið er og
eina fyrir svefn-
inn. Sértu með
timburmenn
skaltu taka eina 100 mg B-vítamín
þrisvar sinnum yfir daginn. -GLM
BOSCH
eBOSCH
BOSCH
12.641
0 BOSCH
©BOSCH
BOSCH
16.433,
© BOSCH
37.860,
Garðynkjusumar i hjarta borgarinnar
'/$ BOSCH UUI UJ> iijuuumui i iijui iu uui gui ■miui
6.630, BRÆÐURNIR
Lógmúla 9 • Sími: 533 2800 • Fax: 533 2820
BOSCH verslunin aðkeyrsla frá Háaleitisbraut