Dagblaðið Vísir - DV - 17.12.1999, Blaðsíða 17

Nú er útfurinn bara
sendur í endurme
„Mig langaði til að búa til mjög
góða barnabók," segir Andri. „Ég
fékk þessa hugmynd um bláan hnött
þar sem væri fullkomið líf, engir
fullorðnir og bara börn. Svo fór ég
að spá í það hvað myndi gerast ef
þangað kæmi maður sem gerði lífið
enn þá skemmtilegra. Þá komst ég
að því að blár hnöttur er ekki vel
hannað fyrirbæri því það þarf svo
lítið til að alit fari í kaldakol -
kannski bara einn mann sem er
alltof skemmtilegur. Ég gekk með
hugmyndina lengi, í tvö ár, og sett-
ist ekki niður til að skrifa fyrr en ég
var búinn að leysa öll vandamálin
sem sköpuðust á hnettinum.“
Er þetía mórölsk bók?
„Hún varð miklu móralskari en
ég ætlaði mér. Sumir setjast niður
með móralinn tilbúinn og bíða eftir
að lauma honum inn en hjá mér
gerðist mórallinn bara. Allt í einu
var ég að segja hluti sem ég hafði
ekki pælt mikið í. í bókinni eru
margs konar skírskotanir sem fólk
getur tengt við okkar bláa hnött."
Er nauðsynlegt aó halda góöum
gildum að börnum?
„Já, er það ekki alltaf nauðsyn-
legt? Enn nauðsynlegra er þó að
halda ævintýrinu og ímyndunarafl-
inu að bömum. Það er ekkert víst að
allir krakkar sjái ádeilu eða boðskap
í bókinni heldur eru þama bara al-
gildir hlutir eins og réttlæti og vin-
skapur, mjög tærir hlutir sem öll
böm og allir menn þurfa á að halda.
En bókin er ekki samin sem kennslu-
bók. Það er ekki verið að troða neinu
ofan í kokið á börnunum."
Las aðallega um pöddur
Einhvers staðar hlýtur hugmynd
að fæðast. Andri er því spurður
hvað hann hafi lesið sem bam:
Andri Snær Magna-
son er með bæði í
plötu- og bókaflóð
inu. Út er kominn
diskurinn Flugmaður
þar sem hijómsveit
in Múm spilar undir
Ijóðunum hans.
Athyglin hefur þó
mest beinst að
barnabókinni Sagan
af biáa hnettinum,
enda var hún
tvítilnefnd fyrr í
mánuðinum.
„Ég bjó í Ameríku til 9 ára aldurs.
Þá las ég aðallega bækur um pöddur
og skriðdýr og svoleiðis. Alls konar
náttúrufræðidót. Bækur sem
sprengdu í manni ímyndunaraflið
sitja fastast í mér, eins og Mómó og
Litli prinsinn, sem ég játa að er
sterkur áhrifavaldur að minni bók.
Það sem ég var að reyna að gera var
að ná einlægninni úr Litla prinsin-
um og tilfmningunni sem maður
fékk þegar maður las Hans og Grétu,
ógninni og hryllingnum þaðan. Ég
leyfi mér að vinna gegn þeirri þróun
sem hefur verið í bamabókum og er
sú að gera þær of linar.“
Of linar?
„Já, þegar verið er að taka ævin-
týrið úr þeim - þegar lífsháskinn og
hryllingurinn er tekinn út. Hjá
Hans og Grétu var þetta virkilega
upp á líf og dauða. í endurunnu út-
gáfunni er hættan kannski bara sú
að þau eru lokuð inni í búri en ekki
að nomin ætli að éta þau. Hvað þá
að þau endi á því að steikja nomina
í ofni.
Líka Rauðhetta. Hún má ekki
lengur gera gat á úlfinn og fylla
hann af steinum. Nú er úlfurinn
bara sendur í endurmenntun."
Er þjóófélagið ekki bara alltof lint
gagnvart krökkum almennt sem lýs-
ir sér svo í sögunum?
„Það getur verið. Það er stað-
reynd að krakkar sækja í spennu og
þeir vilja fá lífsháskann og hrylling-
inn. Ef þeir fá þetta ekki í bók-
menntun sækja þeir þetta bara í
tölvuleiki. Það er hættulegt þegar
gerðar eru þær kröfur til barnabók-
mennta að þær séu bara einhver
barbíleikur. Á meðan verður allur
heimurinn í kring sífellt meira ógn-
vekjandi."
Þjónn hugmyndar
Það kom Andra svo sem ekkert á
óvart að bókin væri tilnefnd til Is-
lensku bókmenntaverðlaunanna.
„Ég var mjög sjálfsöruggur þegar
ég var kominn með hugmyndina að
bókinni," segir hann, „næstum því
hrokafullur. Ég hef aldrei verið
svona sjálfsöruggur með neitt áður.
Ég bara vissi að ég hefði rambað á
eitthvað, að öllu þvi besta sem ég get
gert hafði slegið saman. Ég hefði
getað gefið bókina út fyrir síðustu
jól en vissi að ég þurfti ekki að drífa
mig. Við mína nánustu sagði ég að
bókin gæti fengið útgáfu hvar sem
er í heiminum. Þegar maður hefur
rambað á góða hugmynd er maður
orðinn þjónn hugmyndarinnar. Það
var mitt hlutverk að koma henni
fullkomlega til skila. Þegar ég sá svo
hvernig verkið lék í höndum Ás-
laugar Jónsdóttur sem teiknaði og
hannaði bókina þá vissi ég að við
höfðum skapað eitthvað alveg sér-
stakt. Bókin er um 100 blaðsíður og
öll litprentuð. Áslaug lagði mikla
vinnu og ást
í verkið.“
Á svo að fara alla leið með hug-
myndina - borðspil? Bolir? Leikrit?
„Ég er búinn að gera leikrit, já,
sem verður sýnt á næsta ári. Það
var gert samhliöa og var útsmogið
plott því ég vissi að hugmyndin var
nógu góð. En bolir... Jaaa. Það væri
ákveðin þversögn í því. Bókin er
með skýrum og fallegum boðskap og
ég myndi enda í hlutverki vonda
karlsins í bókinni ef ég fylgdi henni
eftir á slíkan hátt. Veitingahúsa-
keðjan Blái hnötturinn, hmmm, það
er aldrei að vita. Nei, nei.“
tss
Þetta var ekki í fyrsta skiptið. Stundum held ég hreinlega að bragðlaukarnir séu sjálfstæð lífvera. Það útskýrir líka heilmargt.
17. desember 1999 f Ó k U S
17