Dagblaðið Vísir - DV - 12.08.2000, Qupperneq 12

12
LAUGARDAGUR 12. AGÚST 2000
Fréttir
I
Joseph Lieberman - siðavandur siarmör sem tilbiður sabbatsdaginn:
Kóngurinn sendi
drottniguna eina
Eftir að George W. Bush tilnefndi
Dick Cheney sem varaforsetaefni
Repúblikana fyrir um tveim vikum
kepptust menn við að rýna í feril-
skrá hans og draga þar upp ýmis-
legt, hvort heldur honum til tekna
eða lasts. Sömu sögu má segja um
Joseph Lieberman sem i vikunni
var tilnefndur af A1 Gore sem vara-
forsetaefni og hlýtur nú formlega
náð fyrir augum Demókrata á
flokksþinginu sem fram fer í Los
Angeles í næstu viku.
Nú þegar þetta er skrifað hefur
fylgismunur milli Bush og Gore
minnkað samkvæmt skoðanakönn-
un um allt að 8 prósent, var 15 -18%
en er nú 10%. Þetta þakka margir
því að Lieberman er meðal virtustu
öldungardeildarþingmanna
Demókrata sem hallast um margt á
sveif með Repúblikönum. Hvað
þetta varðar dregur Lieberman
enga dul á að efla þarf siðgæðisvit-
undina innan Hvíta Hússins og var
hann t.a.m. meðal þeirra fyrstu til
að gagnrýna ástarmál forsetans með
Monicu Lewinsky á sínum tíma.
Clinton hefur þrátt fyrir allt lýst að-
dáun sinni með val Gores á
Lieberman og kallar hann „frábær-
an náunga."
Vörn gegn ástarmálum
Fréttaskýrendur eru á þeirri
skoðun að Gore hafl valið Liberman
með það fyrir augum að firra
Demókrata frá ábyrgð á ástar- og
hneykslismálum forsetans enda hafi
Repúblikanar notfært sér þau
óspart til framdráttar í kosninga-
baráttunni að undanfórnu. Cheney
vék einmitt að ástarmálum forset-
ans í innsetningarræðu sinni á
flokksþingi Repúblikana í Fíladelfiu
við mikla hrifningu viðstaddra. Nú
virðist hins vegar sem Gore hafi
tekist að beina kosningabaráttunni
inn á nýja braut og Bush hafði á
orði að hann liti upp til Liebermans
og vonaðist einmitt til þess að kosn-
Kristján Geir Pétursson
blaðamaður
ingabaráttan færi að snúast um
annað og meira en skot og dylgjur á
víxl.
Byggði mlnlgolfvöll 8 ára
Joseph Lieberman, 58, ólst upp í
bænum Stamford í Connecticut á
sjötta og sjöunda áratugnum. Vinir
hans segja hann hafa veriö gáfaðan
en yfirlætislausan, þögulan en full-
an sjálfstrausts. Sannkallaðan sjar-
mör af náttúrunnar hendi.
„Hann leit alltaf út fyrir að vera
eldri en við hin,“ segir Jack Roma-
nos, forstöðumaður Simon &
Schuster í New York og bekkjarfé-
lagi Liebermans í bamaskóla og síð-
ar í menntaskóla í Stamford. „Hann
var þroskaðri og alvarlegri. Það var
deginum ljósara að stjómmálaáhug-
inn brann innra með honurn," segir
Romano. Vinir og kunningjar eru
sammála um hæfni Libermans til
að eiga samskipti við fólk á jafnrétt-
isgrundvelli óháð, trúarbrögðum,
pólitík, hörundslit eða öðru og í
raun aðeins þeir sem næst honum
standa sem slá af fagurgalanum og
segja hann ósköp venjulegan að öllu
leyti.
„Hann gat talað við þá sem voru
efstir í bekknum og við þá sem voru
Lieberman og Hadassah
Liebermar og Hadassah eru gyðingatrúar og láta sig mannúðarmál miklu varða. Þau eiga eina dóttur saman auk
barna úr fyrri hjónaböndum. Lieberman hefur verið lýst sem miklum sjarmör og í menntaskóla vann hann sér það til
tekna að vera útnefndur „kóngur“ lokaballs eldri nemenda í sínum árgangi þótt ekki hafi hann látið sjá sig á ballinu.
það ekki,“ segir Herman Alswanger,
ráðgjafi hjá sumarbúðum gyðinga í
Stamford. Lieberman sótti þessar
sömu búðir þegar hann var 8 og 9
ára gamall og Alswanger segir frá
því þegar Lieberman fékk öll börn-
in i búðunum til að hanna og byggja
mínigolfvöll til að stytta sér stundir.
Fór ekki á lokaballið
í menntaskóla var Lieberman
áberandi á göngum skólans og
gegndi m.a. formennsku í nemenda-
félaginu auk þess að vera kosinn
„herra kvöldsins" á lokaballi eldri
nemenda - hinu margrómaða „seni-
or prom“ sem Islendingar þekkja úr
kvikmyndunum. Reyndar settu trú-
mál Liebermans strik í reikninginn
þettra umrædda kvöld og kaus
„kóngurinn“ að senda „drottning-
una“ eina á ballið til að halda
sabbatsdaginn - hinn heilaga hvúd-
ardag gyðinga - hátíðlegan.
„Það var auður stóll við hlið
drottningarinnar," minnist ná-
granni og skólafélagi Liebermans,
Joe Richichi. Þessi trúarhiti átti eft-
ir að nýtast Lieberman i framtíð-
inni ekki síður en sannfæringar- og
framkvæmdarkrafturinn nýttist
honum í háskóla.
Mannréttindasinni
Lieberman hóf nám í lagadeild
Yale-háskóla og komst fljótt til met-
orða þar einnig. Það var í Yale sem
Liberman gekk til liðs við
Demókrata og árið 1962 varö hann
ritstjóri The Yale Daily Mail og fet-
aði þar með í fótspor ekki ómerkari
manna en William F. Bucley og
fleiri rithöfunda og blaðamanna.
Lieberman hóf baráttu fyrir mann-
réttindamálum og studdi opinber-
lega málstað svartra í Suðurríkjun-
um sem var eldheitt pólitískt mál á
þeim tíma. Á meðan hann var enn
við nám íhugaði hann auk þess al-
varlega að bjóða sig fram í borgar-
ráð í New Haven en hætti við þar
sem hann hafði ekki búið nógu
lengi í borginni til að mega bjóða
sig fram.
Góður leikur
Gore hefur verið hrósað fyrir val sitt á forsetaefni og þar hafa Reþúblikanar
haft sig í frammi ekki síður en Demókratar. Meö vali sínu á Lieberman
undirstrikar Gore aö hann hafi ekkert með ástarmál Clintons að gera.
Ekki nógu siðavandur
Lieberman gagnrýndi fyrstur
Demókrata ástarmál forsetans og
Monicu Lewinskys.
Undir lok sjöunda áratugarins,
,þegar Lieberman útskrifaðist úr
lagadeildinni, vann hann á kosn-
ingaskrifstofu Roberts Kennedy áð-
ur en hann opnaði eigin lögfræði-
skrifstofu. Áratug síðar tapaði hann
barátunni um sæti á Fulltrúaþing-
inu en var kosinn ríkissaksóknari I
Connecticut '82 og Öldungardeildar-
þingmaður '88.
Mótuð af Helförinni
Lieberman er kvæntur Hadassah
Freilich en auk dóttur þeirra eiga
þau bæði börn úr fyrra hjónabandi.
Vinir og kunningjar þeirra hjóna
segja Hadassah Lieberman alla tíð
hafa reynt að forðast sviðsljósið sem
frami eiginmannsins hefur augljós-
lega kynt undir. Líkt og Lieberman
er hún hlédræg og með svipuð
áhugamál en hún hefur starfað í
þágu góðgerða- heilbrigðis- og
mannréttindamála auk þess sem
hún lætur sig Helförina í síðari
Heimsstyrjöld miklu varða. Áhug-
inn á Helförinni er einkum til kom-
inn yegna þess að móðir hennar
lenti i fangabúðum nasista í Þýska-
landi og segja kunnugir að
Hadassah beri þess merki og sé mót-
uð af dvöl móður hennar þar.
Hadassah situr í stjórn samtaka
sem kenna sig við gyðinga sem
lentu í Auschwitz-fangabúðunum og
vinkonur hennar, þ.á.m. Tripper
Gore, segja hana gædda dýpri
mannúð sem svo marga aðra skort-
ir.
Viðskiptavænn Demókrati
Lieberman hefur verið lýst sem !
viðskiptavænum Demókrata. Hvað
tryggingaviðskipti varðar hefur
hann verið mun skilningsríkari
gagnvart tryggingafélögunum en
Gore og það þykir styrkja stöðu
þeirra beggja í ljósi þess hversu
hart varaforsetinn hefur tekið á
ýmsum umhverfismálum sem fælir
fjársterka fjárfesta frá því að veita í
kosningasjóði Demókrata.
Má sem dæmi nefna að Lieberm-
an er einn fárra Demókrata sem
styður lagafrumvarp sem takmark-
ar fjárupphæðir sem bótaþegar geta
krafist af tryggingarfélögum. Þetta
hefur verið eitt af stærstu baráttu-
málum stóru bandarísku fyrirtækj-
anna undanfarinn áratug og Gore
hefur lýst sig andsnúinn slíkum tak-
mörkunum. „Við lítum á Lieberman
sem stuðningsmann tryggingavið-
skipta," lét talsmaður bandarísku
liftryggingasamtakanna, ACLI, Jack
Dolan, hafa eftir sér. Á sama hátt
hefur Lieberman með reglulegu
millibili greitt atkvæði með aukn-
um fiárframlögum til varnarmála
auk þess sem hann fylgir lyfjaiðnað-
inum að máli, á skjön viö flokksfé-
laga sína.
Hinn háheilagi sabbatsdagur
Mikið hefur verið gert úr trúmál-
um Libermans frá því kvisaðist að
hann yrði tilnefndur sem varafor-
setaefni. Hvort heldur það mun hafa
bein áhrif á störf hans sem varafor-
seti eða ekki skiptir ekki höfumáli
þó engum dyljist að Liberman er
strangtrúaður gyðingur sem líkt og
á lokaballinu í menntó - ferðast
hvorki né skrifar, skiptir sér ekki af
pólitík eða notar yfirhöfuð rafmagn
á hvíldardegi gyðinga, sabbatsdegi.
Það er svo bandarískra kjósenda að
gera upp við sig hvort frjálslyndis-
stefna í pólitík og íhaldssemi í trú-
málum sé góður kokteill í banda-
rískum stjórnmálum.
Heimildir: Reuters, N.Y. Times og
Washington Post.