Dagblaðið Vísir - DV - 23.09.2000, Síða 26

26
LAUGARDAGUR 23. SEPTEMBER 2000
Helgarblað
I>V
Garöar Cortes er sextugur
Garöar ætlaöi upphaflega aö veröa prestur en skipti um skoöun 23 ára gamall og fór aö læra söng.
Garðar Cortes sextugur:
Söngvarinn
sigraði prestinn
- afþaklcaði heimsfrægð hjá umboðsmanni Mario Lanza
„Ég ákvað í rauninni mjög
seint að læra söng. Ég tók þá
ákvörðun 23 ára gamall og hafði
þá lítið sem ekkert lært. Upphaf-
lega ætlaði ég að læra að verða
prestur og var byrjaður á því
námi í Bretlandi. Mér fannst það
nokkuð erfið ákvörðun að skipta
um námsferil og kom hingað
heim í heilt ár til að hugsa mig
um. Söngvarinn-sigraði prestinn
og ég lauk námi i söng 29 ára
gamall 1969.“
Þannig lýsir Garðar Cortes til-
drögum þess að hann varð söngv-
ari en ekki prestur. Frá því að
Garðar kom heim frá námi 1969
hefur hann farið eins og hvirfil-
bylur um íslenskt tónlistarlíf,
bæði sem söngvari, kennari, for-
ystumaður og leiðtogi. Garöar
stofnaði Söngskólann í Reykjavík
1973 og hefur verið skólastjóri og
kennari þar til þessa dags. Hann
var frumkvöðull að stofnun ís-
lensku óperunnar og var stjóm-
andi hennar alls í 20 ár og sleppti
ekki hendinni af henni fyrr en í
upphafi þessa árs. Þar fyrir utan
hefur hann gefið sér tíma til að
syngja fyrir salti í grautinn i
óteljandi jarðarförum, samkvæm-
um og skemmtunum, syngja aðal-
hlutverk i fjölmörgum uppfærsl-
um íslensku óperunnar og víðar,
stjóma og byggja upp Kór ís-
lensku óperunnar og byggja upp
Söngskólann sem undir hans
handleiðslu er orðinn gróin
menntastofnun sem útskrifar ein-
söngvara og söngkennara.
Er hann sextugur?
Þótt undarlegt megi virðast
verður Garðar sextugur á morg-
un, sunnudag, og af því tilefni
ætla vinir hans og samstarfsmenn
að halda honum söngveislu í ís-
lensku óperunni kl. 17.00. Öllum
velunnurum hans er heimiU að-
gangur meðan húsrúm leyfir og
þama stíga fjölmargir nemendur
Garðars og kollegar á sviðið og
þenja raddböndin honum til heið-
urs.
„Þetta verður fyrst og fremst
gleðistund og ég hlakka til þess að
hitta vini mína og venslafólk við
þetta tækifæri. Þama verða ein-
söngvarar eins og Ólöf Kolbrún,
Sigrún Hjálmtýsdóttir, Bergþór
Pálsson, Þorgeir Andrésson, að
ógleymdum Kór íslensku óper-
unnar og karlakómum Fóstbræðr-
um. Síðan verða þarna eflaust ein-
I upphafi
Á 19 ára ferli sínum sem stjórn-
andi íslensku óperunnar söng
Garöar mörg aöalhlutverk í sýning-
um ÍÓ. Hér er hann aö syngja í La
Traviata.
hver leyninúmer sem ég veit ekk-
ert um,“ sagði Garðar í samtali
við DV.
En mun hann sjálfur stíga á
stokk og syngja?
„Það er ekkert ákveðið enn en
það verður þá undir liðnum leyni-
númer,“ segir Garðar og glottir.
Heppni eða harka?
íslenskt tónlistarlif var talsvert
öðmvísi umhorfs þegar Garðar
kom heim frá námi 1969. Tónlist-
arfræðsla var hvergi nærri eins
útbreidd og hún er í dag. Garðar
lagði áherslu á fræðsluþáttinn í
sinu námi því hann gerði sér
grein fyrir mikla starfl sem óunn-
ið var hér heima. Eftir heimkom-
una gerðist hann skólastjóri tón-
listarskóla á Seyðisfirði.
„Ég var síðan tiltölulega hepp-
inn eftir að ég kom hingað suður.
Ég söng piltinn í Pilti og stúlku í
Þjóðleikhúsinu, varð stofnfélagi í
Einsöngvarakórnum sem hér
starfaði með miklum blóma og var
ráðinn stjórnandi karlakórsins
Fóstbræðra, m.a.“
Þrátt fyrir annríki í skólamál-
um og síðar rekstri íslensku óper-
unnar starfaði Garðar alltaf sem
söngvari bæði með íslensku óper-
unni en ekki síður með Einsöngv-
arakómum og síðar Ljóðakómum
en eitt helsta viðfangsefni þessara
kóra var að syngja við jarðarfarir
sem er ein stærsta tekjulind ís-
lenskra söngvara enn í dag.
Tvœr jarðarfarir á dag í 25
ár
„Ég söng við tvær jarðarfarir á
dag að meðaltali, flmm daga vik-
unnar í 25 ár. Ég er ekki hættur
að syngja en syng lítið við jarðar-
farir en læt til leiðast stöku sinn-
um. Söngvarar halda röddinni oft
langt fram eftir aldri ef þeir
kunna að fara með hana. Ég byrj-
aði seint að syngja og sparaöi
röddina lengi. Ég er enn að læra
söng og fer á námskeið enn þá því
það er ævistarf að vera söngvari."
Garðar hefur oft sungið í er-
lendum óperuhúsum og enn ber-
ast honum tilboð um slíkt en hann
segist vera orðinn værukær og
„Þá sýndum við margar
sýningar í viku, ég var að
syngja á mörgum stöðum
í hverri viku, var á fullu
að cefa óperukórinn,
stjóma skólanum, með
fulla kennslu og var á
þessum tíma líka á kafi í
hestamennsku og byrjaði
daginn yfirleitt og endaði
uppi í hesthúsi. Þetta
voru annasamir tímar en
þeir voru góðir. “
latur við að fara til útlanda. Garð-
ar stjómaði auk þess Óperunni í
Gautaborg um þriggja ára skeið í
leyfi frá íslensku óperunni. Um
miðjan níunda áratuginn barst
honum tilboð um heimsfrægð frá
virtum umboðsmanni, John Coast
að nafni.
Viltu verða stjarna?
„Þetta var maður sem gat státað
af því að hafa á sinni skrá tvo
frægustu tenóra síns tíma. Annar
var Mario Lanza og hinn var John
Vickers. Á þessum tveimur byggði
hann afkomu sína þótt hann væri
með fjölda annarra listamanna á
skrá. Þessi maður kom hingað til
lands til að hlusta á annan söngv-
ara en svo fór að ég söng fyrir
hann líka og hann vildi ólmur og
uppvægur gera mig að þriðju stór-
stjörnu sinni og tekjulind.
Mér fannst þetta ósköp gaman
því við þurfum oft héma í fá-
menninu að fá staðfestingu á því
frá erlendum sérfræðingum að við
séum á réttri leið. Við sjáum það
ekki alltaf sjálf.
Ég fór síðan á vegum þessa um-
boðsmanns og söng í fjölda óperu-
sýninga hér og þar um heiminn
en mig skorti viljann til þess að
hella mér út í þetta af þeim krafti
sem nauðsynlegur var. Til þess
hefði ég þurft að yflrgefa ísland og
sleppa hendinni af öllu sem ég var
að fást við hér.“
Ekki fyrir sjálfan mig
Mörgum sem hafa kynnst Garð-
ari kann að finnast þetta þver-
sagnakennt þar sem metnaður og
kröfuharka eru áberandi þættir í
fari hans þegar tónlist er annars
vegar. Er hann þá ekkert metnað-
argjarn eftir allt saman?
„Ég er það í raun ekki þegar ég
persónulega er annars vegar. Ég
hef mikinn metnað fyrir hönd
þeirra verkefna sem ég vinn að
hverju sinni en ekki nægilega fyr-
ir mig prívat. Þess vegna sinnti ég
þessu ekki af eins mikilli atorku
og margir hefðu kannski gert í
mínum sporum."
Garðar er gríðarlega orkumikill
og starfsamur og er einn þeirra
manna sem jafnan hafa marga
hatta tiltæka í senn. Þegar hann
lítur til baka yfir ferilinn. Hvað
var skemmtilegasti tíminn?
Þetta voru góð ár
„Það fyrsta sem mér kemur í
hug eru árin sem mest var um-
leikis í óperunni. Þá sýndum við
margar sýningar í viku, ég var að
syngja á mörgum stöðum í hverri
viku, var á fullu að æfa óperukór-
inn, stjóma skólanum, með fulla
kennslu og var á þessum tíma líka
á kafi í hestamennsku og byrjaði
daginn yfirleitt og endaði uppi i
hesthúsi. Þetta vom annasamir
tímar en þeir voru góðir. Þetta
hefði auövitað aldrei gengið án
minna góðu samstarfsmanna."
Á þeim árum sem Garðar
stjómaði íslensku óperunni voru
settar upp íburðarmiklar ópem-
sýningar sem fjöldi manns sótti og
mikil sveifla var í starfl íslensku
óperunnar. Um þessar mundir
heyrist helst talað um fjárhags-
vandræði Óperunnar og listræna
kreppu. Skildir þú við þetta allt í
rasli?
Kraftaverk en engir töfrar
„Það gildir það sama um ís-
lensku ópemna eins og hvaða
stofnun sem er að ef hún hefur
ekki fjármagn til framkvæmda
blómstrar hún ekki. Við vorum
alltaf á barmi taugaáfalls vegna
fjárhagsvandræða, flugum hátt og
umfram efni en bárum okkur vel.
Við höguðum okkur eins og
Rockefeller þótt við ættum ekki
eina einustu tunnu af oliu. Síðan
var starfsreglum Óperunnar
breytt þannig að ekki var lengur
heimilt að ráðast í verkefni nema
fjármagn væri fyrir fram tryggt og
þá var lítið hægt að gera og metrb..,
aðurinn tekinn af okkur. Við vor-
um áreiðanlega „kraftaverka-
menn" en aldrei töframenn.
Sl. haust var svo samþykkt ný
skipulagsskrá fyrir íslensku óper-
una og ný stjóm sem á áreiðan-
lega eftir að ná óperunni á flug á
ný.“
Söngur til Færeyja
Söngskólinn í Reykjavík starfar
af miklum krafti og ekkert lát er á
fjölda nemenda sem vilja fást við