Dagblaðið Vísir - DV - 18.11.2000, Blaðsíða 11

11
LAUGARDAGUR 18. NÓVEMBER 2000______________________________
I>v Skoðun

Pútín önnum kafinn
„Á sama tima og
Bandaríkin bíða eft-
ir nýjum forseta
hefur Vladímir
Pútín Rússlandsfor-
seti verið önnum
kafmn við að leggja
fram tillögur sem
hann hvetur banda-
rískan starfsbróður sinn X til að taka
afstöðu til hið snarasta. í vikubyrjun
lagði hann upp með ákvörðun um að
skera niður heraíla Rússlands um sex
hundruð þúsund menn. Hann fylgdi
því eftir með tillögu um að Bandarík-
in og Rússland fækkuðu sprengjuodd-
um sínum á langdrægar kjarnaflaug-
ar niður í eitt þúsund til fimmtán
hundruð á hvort land. Þau eiga nú
hvort um sig rúmlega fimm þúsund
og samningum um niðurskurð hefur
verið slegið á frest vegna deilna um
áætlanir Bandaríkjamanna um að
koma á fót eigin eldflaugavamakerfi.
Bush ætlar að hrinda áætluninni í
framkvæmd, jafnvel þótt það þýði
formleg endalok ABM-samningsins
sem leggur blátt bann við slíkum eld-
flaugavörnum. Gore mun leitast við
að komast að málamiðlun til að halda
í ABM.“
Úr forystugrein Politiken 17.
nóvember.
Skynsamleg tillaga Gores
„A1 Gore lagði á miðvikudag til
skynsamlega leið út úr því lagalega
öngþveiti sem kosningarnar í Flór-
ída eru komnar í þegar hann hét því
að una úrslitunum og höfða ekki mál
ef atkvæði i þremur mikilvægum
sýslum í Flórída verða öll talin í
höndunum. Gore sagðist líka mundu
sætta sig við handtalningu í öllu rík-
inu ef andstæðingur hans, George W.
Bush, kysi heldur að sú leið yrði far-
in. Það olli vonbrigðum að Bush
skyldi hafna tillögunni þegar í stað,
það voru pólitísk mistök og rök hans
um að handtalning yrði „geðþóttaleg
og ruglingsleg" halda ekki.“
Úr forystugrein New York Times
17. nóvember.
Áberandi þversögn
„Þversögnin milli hugmyndafræði-
legs samkomulags á ýmsum fundum
um umhverflsmál og loftslagsbreyt-
ingar frá því í Rio 1992 annars vegar
og milli praktískrar pólitískrar stefnu
í ýmsum iðnaðarlöndum hins vegar
er áberandi. Bandaríkin, sem bera
ábyrgð á 25 prósentum losunar gróð-
urhúsalofttegunda, hafa gert ákaflega
lítið til að draga úr losuninni. Ætlun-
in er að þátttökuríkin á Haag-ráð-
stefnunni flnpússi ákvörðunina frá
fundinum i Kyoto 1997 um minnkun
gróðurhúsalofttegunda. Viðskipti með
kvóta eru pólítísk lausn, án nokkurs
samhengis við vísindalegan raunveru-
leika. Fulltrúamir í Haag geta snúið
heim með svolítið betri rök en í raun
hefur þetta lítil áhrif. Mannkynið
heldur áfram að auka magn gróður-
húsalofttegunda í sama takti og áður.“
Úr forystugrein Dagens Nyheter
13. nóvember.
Tækifæri Saddams
„Saddam Hussein
eygir nú tækifæri
vegna valdaskipt-
anna í Bandaríkjun-
um. Stjórnir
arabaríkja eru nú
farnar að faðma
hann vegna andúð-
ar í garð Bandaríkj-
anna í tengslum við átök ísraela og
Palestínumanna. Þar að auki eru Evr-
ópumenn farnir að dufla við hann í
viðskiptalegum tilgangi vegna hás ol-
íuverðs. Saddam gerir ráð fyrir að ný
stjórn Bandaríkjanna viðhaldi þeirri
stefnu að halda írökum í skefjum,
stefnu sem virðist svo vonlaus að gera
má ráð fyrir að þrýst verði á að hún
verði lögð niður. Refsiaðgerðum Sam-
einuðu þjóðanna hefur að miklu leyti
verið aflétt. Svo virðist sem einræðis-
herra íraks undirbúi nýtt boð, vopn
gegn stefnubreytingu. Ný stjórn verð-
ur að standast fólsk boð. Saddam hef-
ur margoft sýnt að hann hyggst ekki
leyfa virkt eftirlit."
Úr forystugrein Washington Post
14. nóvember.
kvenleikans
Á leiðinni ræddu þœr af
innlifun gerð sokka-
buxna, mismunandi lita-
afbrigði frá Ijósbrúnu
yfir í aðeins dekkra.
því til þess að fyrra bragði að keyra
stúlkuna okkar í messuna. Og ekki
nóg með það. Ég var líka til í það að
sækja vinkonur hennar og bekkjar-
systur, sem einnig eru í kórnum,
enda áttu þær að mæta klukku-
stund fyrir guðsþjónustuna.
Kjóll og sokkabuxur
Það stóð mikið til á heimilinu
þennan sunnudagsmorgun vegna
kórsöngsins. Um leið og dóttir okk-
ar hóf nám í ellefu ára bekknum í
haust færðist hún af yngsta stigi
bamakórsins í skólanum. Það þýddi
það að aflögð var kórpeysan sem
einkenndi yngstu krakkana og í
staðinn fékk hver stúlka bláan og
fallegan kjól. Það var út af fyrir sig
gott mál en vandi fylgir vegsemd
hverri. Fram til þessa hefur stúlkan
verið í venjulegum sokkum hafi
hún klæðst kjól eða pilsi. Nú gat
það ekki gengið lengur. Því hafði
móðir hennar keypt á hana þunnar
sokkabuxur sem óneitanlega gerðu
litlu stúlkuna mína dálítið konu-
lega. Þegar kom að vali á skóm stóð
það á milli spariskónna eða svörtu
hvunndags strigaskónna. Mér til
léttis valdi stelpan strigaskóna. Þeir
eru miklu klossaðri en spariskórnir
og pössuðu siður við kjólinn og
sokkabuxurnar en valið var samt
merki þess að hún er enn barn, sem
betur fer. Ég fæ því enn notið
stunda með henni sem slíku.
Litlar konur
Við feðginin fórum því að sækja
kórsysturnar og jafnöldrumar. Mín
var í kjólnum og sokkabuxunum.
Ég er ekki frá því að göngulag
stúlkunnar hafi verið öðruvísi en
venjulega þegar við héldum út tröð-
ina en það kann að vera ímyndun.
Þá má það og hafa verið della hjá
mér að hún hafi sest með penni
hætti inn í bílinn. Hitt er víst að
kórsysturnar nánast tipluðu út að
bílnum þegar þangað kom. Þær
voru og í nýju kjólunum og báðar i
sokkabuxum. Mér til léttis voru þær
líka í svörtu klossuðu strigaskón-
um. Það gerði þær ekki alveg eins
konulegar.
En hafi strigaskórnir dregið litil-
lega úr hinum nýfengna kvenleika
þessara þriggja ellefu ára stúlkna
var það smáræði eitt miðað við
hvað sokkabuxurnar juku við hann.
„Hvernig eru þínar?“ spurðu þær
hver í kapp við aðra og teygðu fram
leggina í næloninu. Stúlkurnar
voru glæsilegar og ljómuðu cif eftir-
væntingu og spenningi. í kirkjunni
biðu þeirra kórsystumar, væntan-
lega allar í svipuðu fíniríi. Kór-
bræðurnir eru færri. Það er ekki að
spyrja að karlkyninu.
Ókosturinn hvimleiði
Á leiðinni ræddu þær af innlifun
gerð sokkabuxna. mismunandi lita-
afbrigði frá ljósbrúnu yfir í aðeins
dekkra. Augljóst var að mæður á
fleiri heimilum höfðu splæst í
sokkabuxur og frætt dæturnar um
leið um þá kynjaveröld kvenleikans
sem þeim fylgir. Stúlkurnar þrjár
tóku ekki eftir mér þar sem ég ók
þeim til kirkjunnar. Fyrir þeim var
ég eins og hver annar sjófför, bíl-
stjóri sem hafði það hlutverk eitt að
koma þeim á áfangastað.
Það var ekki fyrr en konulegu
kórstúlkurnar fóru út úr bílnum að
þær áttuðu sig á nærvist minni.
Þær köstuðu á mig kveðju og vönd-
uðu sig óvenjumikið viö útstigið úr
bílnum. „Passið ykkur á því að fá
ekki lykkjufall,“ hrópaöi ég á eftir
þeim. Þær horfðu á mig í forundran.
Lykkjufallið var greinilega óþekkt í
þeirra huga. Það er ekki víst að
mæðumar hafi rætt þann mögu-
leika og hvimleiða ókost sokka-
buxnanna við dætur sínar.
Kynjaveröld
stundum bent mér á, og það með
réttu, að ég hafa lítt komið að upp-
eldi barna okkar fyrr en með þriðja
barni. Þá hafi ég litillega tekið við
mér en síðan reynst alveg þokka-
lega með því fjórða og síðasta. Það
er erfitt að viðurkenna þetta en ég
hef þó reynt að grípa þær afsakanir
sem tiltækar eru. Ég hef bent kon-
unni á mikla vinnu mína en það er
haldlítið því hún vann ekki minna
en ég og bætti ofan á öðrum störf-
um, heimilishaldi og nefndu barna-
uppeldi. Ég hef því, líkt og margir
kynbræður mínir og jafnaldrar,
falið mig á bak við breyttan tíðar-
anda. Það hafi síður verið til siðs að
karlar kæmu verulega að barnaupp-
eldi þegar viö stóðum í þessum
sporum fyrir rúmum aldarfjórð-
ungi. Breyting til batnaöar hafi
þrátt fyrir allt verið ör og því hafi
ég getað bætt stöðu mína þegar á
leið. Víst er að ungir feður í dag
standa sig miklu betur en við, kyn-
slóðin á undan, gerðum.
Ég leyfi mér, þrátt fyrir allt, að
halda því fram að mér hafi farið
fram. Vafalaust er ég svona sein-
þroska en hugga mig við það að
batnandi manni er best að lifa. Ég
tek því heldur meiri þátt en áður í
því sem mestu máli skiptir, daglegu
lífi fjölskyldunnar og þess litla sam-
félags sem tengist mér mest. Fjarri
lagi er að ég sé fullnuma en viljann
ber að taka fyrir verkið.
Blæbrigði hlns smáa
Það er vegna þess að ég hef
þroskast svona að ég sé betur blæ-
brigði hins smáa. Þannig var það til
dæmis á sunnudaginn þegar yngsta
bamiö á heimilinu átti að syngja
með skólakómum við messu í sókn-
arkirkju okkar. Á fyrri vanþroska-
árum mínum hefði ég lagt til við
konuna að hún færi með barnið í
messuna en ég sinnti öðru á meðan.
Konan hefði án efa tekið þátt í þessu
með baminu en látið mig vera, vit-
andi það að ég lægi í leti rétt á með-
an. En nú er öldin önnur. Ég hef
náð ákveðnu þroskastigi og bauðst
Mannskepnan er alltaf að flýta
sér að vaxa, ná þeim markmiðum
sem hafa verið sett og í raun að bíða
eftir einhverju sem á að gerast.
Framtíðin á sem sagt að verða
skemmtilegri en nútíðin. Vandinn
er sá að fyrir því er engin vissa.
Fólk þarf að gefa sér tíma til þess að
lifa lífinu og njóta augnabliksins og
samvistanna við aðra, taka eftir því
smálega í tilverunni ekki síður en
stóratburðanna. Unga fólkið er á
mikilli hraðferð og hiö sama gildir
um þá sem eru á miðjum aldri.
Margir mega hreinlega ekki vera að
því að vera til, þvílík er fartin.
Það eru mikil forréttindi að fá að
fylgjast með börnum vaxa úr grasi.
I þeim efnum gildir þó sama formúl-
an. Það er alltaf verið að bíða eftir
næsta skrefi. Þótt gaman sé að fylgj-
ast meö auknum þroska bamsins
mega menn ekki gleyma því að
njóta þess sem er. Bamið fer að
skríða, ganga og tala. Áður en hendi
er veifað er það komið í leikskóla,
grunnskóla og vex upp úr því að
vera barn. Unglingsárin taka við
með þeirri spennu sem þeim fylgja,
jafnt fyrir unglinginn sjálfan og
ekki síður foreldrana.
Breyttur tíðarandi
Minn betri helmingur hefur