Dagblaðið Vísir - DV - 18.11.2000, Blaðsíða 28

28
LAUGARDAGUR 18. NÓVEMBER 2000
Helgarblað_________________________________________________________________________________________________py
Eigendur íslenskra hesta í Ameríku:
Vantar
hjálp
íslandi
- mikil sóknarfæri á markaðnum
íslenski hesturinn hefur verið að
hasla sér völl í Bandaríkjunum á und-
anförnum árum. Þangað eru árlega
flutt allmörg hross og margir binda
vonir við að þama séu mjög miklir
ónotaðir möguleikar.
Mörg dæmi eru um einstaklinga í
Bandaríkjunum sem hafa fengið
óbilandi ást á íslenska hestinum.
Dæmi eru um menn sem hafa breytt
alveg um lifsstíl eftir þau kynni. Nefna
má iðnrekanda sem fyrir fáum árum
byggði sér stórt og mikið einbýlishús
með innisundlaug og tilheyrandi. Svo
kynntist hann hestinum. Hann hefur
nú selt húsið og í staðinn fyrir að fara
í sund ríður hann út á stóru landi sem
hann hefur keypt. Þar ætlar hann að
koma upp aðstöðu til þess að hafa
fjölda hrossa. Markmiðið hans er að
kynna Bandaríkjamönnum þær dá-
semdir sem þessum skepnum fylgja.
Með því ætlar hann að auka sölu hesta
til Bandaríkjanna.
Kom með 50 hesta heim
Nefna má bandarisku konuna sem
skrapp í kynnisferð til íslands. Sonur
hennar sagði svo frá: „Þú veist hvem-
ig þessar konur era sem segjast ætla í
búð til þess að skoða. Mamma skrapp
til íslands til að skoða landið og hross-
in. Hún keypti á fimmta tug hrossa í
ferðinni."
íslenskur hestur er dýr í Bandaríkj-
unum, m.a. vegna mikils kostnaðar við
að koma honum héðan og vestur. Það
er því eingöngu vel stætt fólk sem
kaupir íslenska hesta en margt af því
er líka tilbúið aö eyða miklu meira fé,
t.d. í ferðalög til íslands. Mjög mikil-
vægt er því að vanda val þeirra hesta
sem út eru fluttir og selja fyrst og
fremst geðgóð, vel tamin hross með
gott tölt.
Byggöi yffir síg skemmu
í Bandaríkjunum er algengast að
hver hestur hafi sitt beisli, sinn hnakk
og sinn múl. Oftast fylgir því sala á ís-
lenskum hnakk og beisli þegar hestur
er keyptur. Segja má frá konu sem á 3
íslenska hesta. Henni fannst ófært að
þurfa að ríða út ef veður var vont.
Byggði hún því stóra reiðskemmu og
þarf því ekki lengur að vökna þegar
hún fer á hestbak. Á góðviðrisdögum
fer hún oft í langa reiðtúra, enda liggja
frá hennar heimili margra mílna lang-
ar reiðgötur en slíkt er algengt viða
um Bandaríkin.
Bandaríkjamenn hafa takmarkaða
þekkingu á að ríða ganghestum. Því er
mikilvægt að kenna þeim og leiðbeina
á allan hátt. Upplagt er að senda vel
hestfæra unglinga til dvalar hjá banda-
rískum eigendum íslenskra hesta og
aðstoða þá og um leið læra krakkamir
enskuna betur. Með slikum samskipt-
um komast oft á mjög góð kynni sem
geta leitt til stórra viðskipta siöar.
Góðir reiökennarar gera einnig
mjög góða hluti og efla skilning eigend-
anna og áhuga þeirra. Þá er einnig
mikilvægt að ræktendur hrossanna og
seljendur viðhaldi góðu sambandi, t.d.
með bréfaskiptum og leiðbeiningum
um það hvemig best sé að meðhöndla
hestana. Þá vill fólkið vita hvers vegna
hrossið heitir Álfúr eða Gyðja og sem
allra mest um uppruna þess.
Undirritaður hefur á þessu ári verið
25 daga í Bandaríkjunum og kynnst
eigendum íslenskra hesta þar. Hér í
blaðinu eru birt viðtöl við 4 banda-
ríska íslandsvini sem voru á fyrstu
kynbótasýningu fyrir íslenska hesta
sem nýlega var haldin í Tulsa í Okla-
homa. Þar sköpuðust góð kynni, m.a. á
„Húnavöku“ sem þar var haldin þegar
Húnvetningar á sýningunni buðu, í
samstarfi við bandaríska samstarfs-
menn öllum viðstöddum upp á hangi-
kjöt, harðfisk, osta, sOung og brenni-
vínslögg,
Kynbótasýningin breytir
miklu
„Ég vissi alltaf að þessi sýning
myndi breyta ýmsu varðandi hug-
myndir Bandaríkjamanna um íslenska
hestinn. Nú vita menn miklu betur eft-
ir hverju er sóst og hvaða eiginleikar
eru verðmætastir. Margir eigendur
hafa sagt við mig að ef þeir hefðu ver-
ið á svona námskeiði og á svona kyn-
bótasýningu hefðu þeir ekki keypt þau
hross sem þeir keyptu heldur hefðu
þeir leitað eftir hrossum með betri
byggingu og meiri hæfileikum. Þetta
þýðir ekki að þessir eigendur séu ekki
ánægðir með sín hross þrátt fyrir þetta
en þetta mun verða til þess að næstu
hross sem þetta fólk kaupir verða
hross sem hafa verið kynbótadæmd á
íslandi. Nú er fókið betur fært um að
lesa út úr dómunum og kaupa þau
gæði sem það er að leita eftir,“ sagði
Anne Elwell sem býr nærri Was-
hington og er mikil áhugakona um ís-
lenska hestinn. Það var að stórum
hluta hennar verk að kynbótasýningin
komst á.
Anne segist vera viss um hvaða
hestar séu bestir fyrir bandariskan
markað. „Við þurfum falleg og vel
byggð hross, ganghrein, með sérlega
gott tölt, skapgóð og vel tamin hross,
og umfram allt hross sem auðvelt er að
stöðva. Fáir bandarískir reiðmenn
kunna að ríða töltið. Því er mikilvægt
að annar af tveimur sé alveg viss um
hvað eigi að gera, annaðhvort reið-
maðurinn eða
hesturinn.
Annars fer
illa. En
ef
næstu önn á Hólum. Þessir nemendur
hefðu upplifað bandarískan hugar-
heim og vissu miklu betur en áður á
hvað þyrfti að leggja áherslu varðandi
markaðsstarf í Bandaríkjunum og
hvemig best væri að hjálpa kaupend-
um þar.
„Við þurfum sárlega hjálp frá ís-
landi,“ sagði Anne. Sá sem kaupir ís-
lenskan hest veit allt of lítið hvemig
á að ríða þessum hesti, hveraig á að
fóðra hann, hvemig á að jáma
hann og hver er saga þessa
hrossakyns. Við þurfum líka að
efla tengslin milli fólks á íslandi og
eigenda og væntanlegra kaup-
enda hesta hér í Bandaríkjun-
um, sagði hún. Kynni milli
fólks eru mjög mikilvæg og flest-
ir eigendur hestanna vilja vera í
góðu sambandi við einhverja á ís-
landi, ræktendur hrossanna,
tamningamenn og alla aðra, sem
eru tilbúnir að leiðbeina þeim og
hjálpa að leysa þau vanda-
mál sem upp koma.
Anne var
viss um
að
eft-

Anne Elwell sem býr nærri Washington og er mikil áhugakona um íslenska hestinn. Þaö var aö stórum hluta
hennar verk aö kynbótasýningin komst á
Anne segist vera viss um hvaöa hestar séu bestir fyrir bandarískan markaö. „ Viö þurfum falleg og vel byggö hross,
ganghrein, meö sérlega gott tölt, skapgóö og vel tamin, og umfram allt hross sem auðvelt er aö stööva. Þaö eru fáir
bandarískir reiömenn sem kunna aö ríöa töltiö. “
hrossið er ganghreint og öruggt kennir
það reiðmanninum mjög mikið og
hann verður frekar fær um að ríða
hrossi sem þarf að hjálpa.“
Vantar hjálp frá Íslandi
Anne nefndi þann möguleika að
Bændaskólinn á Hólum kenndi nem-
endum hvemig á að markaðssetja
hross í Bandaríkjunum. Þessir nem-
endur þyrftu síðan að fá tækifæri til að
fara tft Bandarikjanna í sínu sumar-
leyfi, kenna fólki þar og kynnast því
sem bandaríski markaðurinn þarfnast.
Þetta unga fólk gæti síðan flutt mikla
reynslu heim, reynslu sem nýttist
Karen Brotzman ásamt syni sínum, Jon Swenson, og ungri aðstoöarkonu, Katrin Köefler
„Það sem viö þurfum fyrst og fremst eru mjög vel tamin hross. Þau fðum viö frá sumum tamningamönnum en
hross frá öörum eru alveg vonlaus vegna rangrar tamningar. “
irspum eftir íslenskum hrossum
mundi stóraukast á næstu árum. „Því
fleiri Bandaríkjamenn sem sjá þessi
hross og kynnast þeim því fleiri falla
fyrir þeim, elska þá og dá. Það gerist
sjaldan þannig að-fólk sjái íslenskan
hest og faili fyrir honum strax. Banda-
rikjamenn halda að íslenski hesturinn
sé getulítill smáhestur, einkum not-
hæfur fyrir krakka, en hugsa stund-
um: Það gæti nú verið gaman að ríða
þessum hesti. Það er jafnvel ekki fyrr
en fólk hefúr séð þennan hest þrisvar
til fiórum sinnum sem það fer að prófa
og þá fara hlutimir að ganga.
Var hrædd við stóru hestana
Það eru 17 ár síðan Anne kynntist
íslenska hestinum fyrst: „Það var til-
viljun eins og svo margt annað í lífinu.
Ég hafði riðið stórum hestum en átti
vinkonu sem mig langaði að fá með
mér í hestamennsku. Hún var hrædd
viö mína stóru hesta. Hún sá svo bæk-
ling um íslenska hesta og hélt að hún
gæti riðið þeim. Við keyptum einn en
hún fór aðeins 5 sinnum á bak. Ég fór
hins vegar að prófa þennan hest og eft-
ir að hafa riðið honum í 6 vikur sagði
ég endanlega skilið við önnur hesta-
kyn. Svo hrifin varð ég af þessum
mjúku og ganggóðu hestum,“ sagði
Anne Elwell að lokum.
Óiíkir menningarheimar
„Það er allt önnur menning og sið-
venjur í Bandaríkjunum en á íslandi.
Þeir sem hyggja á útflutning hrossa
hingað þurfa að huga vel að þeim þátt-
um og leiða þessa tvo menningar-
heima saman þannig að allir verði
ánægðir. Þegar ég var á íslandi og fékk
ást á hestunum ykkar ákvað ég að