Dagblaðið Vísir - DV - 18.11.2000, Blaðsíða 34

34
Helgarblað
LAUGARDAGUR 18. NÓVEMBER 2000
DV
Ég hevrði í mömmu frammL örvæntingarópin og formælingar í löngum bunum.
Guð. hvað ég var hrædd. Þetta var enn verra en mér hafði nokkurntíma dottið í
hug. Ég finn núna þegar ég skrifa þetta að ég er köld á höndunum. Ég man hvernig
amma revndi að þagga niður í henni þegar hún hljóðaði sem hæst. Hún veinaði eins
og dvr og hlióðin nístu í gegnum merg og bein.
Þögnin
eins og
Launhelgi lyganna sem Mál
og menning gefur út er
ekki skáldsaga heldur
vitnisburður og hún er ekki
skrifuð af þjálfuðum rithöfundi
heldur ungri konu sem stígur
hér fram og segir sögu sína und-
ir dulnefninu Baugalín. Hún
segir frá gegndarlausu ofbeldi
innan fjölskyldunnar og rekur
misnotkun sem átti eftir að
setja mark sitt á líf hennar. í
fyrri kaflanum sem birtist hér
er að finna nokkurs konar
greinargerð hennar fyrir skrif-
um sínum en í seinni kaflanum
segir hún frá því er hún strauk
að heiman þrettán ára gömul
með eldri manni eftir að hafa
skilið eftir bréf með ljótum upp-
ljóstrunum.
Dóttir mín á táningsaldri spurði
mig einu sinni: „Mamma af hverju
fórstu á upptökuheimili?" Það
varð kveikjan að þessum skrifum.
Að hripa niður það sem ég var
löngu hætt að hugsa um og hafði
ekki getað sagt upphátt við nokkra
manneskju það sem af var ævinni
og raða því i rétta tímaröð. Þegar
ég ákvað aö skrifa vissi ég vitan-
lega að ég yrði að vera falslaus og
algerlega ég sjálf. Því þótti mér
ófýsilegt að leggja af staö. Ástæðan
fyrir því var óttinn við þaö hvað
ég mundi finna eða hugsanlega
fmna ekki. Ég lagði kvíðin af stað
í ferðalagið inní dulvitundina þar
sem sannleikurinn, minningarnar
og allar tilfinningarnar búa. Ég
ætlaði að safna því saman sem til
er úr þeim minningum, í þeim til-
gangi að búa til heillega mynd af
einhverju lífi sem ég vissi ekki í
upphafi hvernig kæmi út í einni
heild. Og satt að segja þá hlakkaði
ég til í gegnum kvíðann að glima
við þetta og tók því sem verðugri
áskorun. Vonandi hefur það tekist.
Ég ákvað að segja satt til þess aö
bömin mín viti hvernig Gísli er,
mamma, amma og alvörupabbi
minn. Skrifa um hvað það er
hættulegt að koma því inn hjá
börnum aö þau séu einskis virði.
Ég skrifa til að endurheimta sjálfs-
virðingu mína og koma í veg fyrir
að þau geti spilað sig gott og vel
gert fólk í saklausum hug barna
minna og barnabarna. Þau skulu
ekki gera það á minn kostnað.
Ekki lengur.
Þaö skiptir mig líka engu máli
þó þau segi að ég sé rugluð. Ekki
eftir að ég fattaði hvað þau eiga
bágt. Þögnin er stundum alveg
eins og lygi. En ég vel að segja frá.
Þannig öðlast ég hugrekki mitt.
Hugrekki hins saklausa og lífs-
glaða barns. Barnsins sem ég
mundi eiginlega ekkert eftir. Ég
fann forvitnu mig og hræddu mig.
En líka glaða stelpu sem hlakkar
til morgundagsins og er alltaf til-
búin aö byrja uppá nýtt. Þannig
endurheimti ég aftur „hina týndu“
mig. Það er satt að sannleikurinn
gerir mann frjálsan. Allavega
frelsaði hann mig.
er stundum
lygi
Sótt á sveitaball
Um kvöldið fórum við á sveita-
ball og ég drakk mig fulla í fyrsta
sinn á ævinni. Ég man að ég ældi
undir borðið hroðalega veik. Ég sá
allt tvöfalt og öðru hvoru beygði
ég mig í sætinu með höfuðið und-
ir borðinu og ældi hljóðlaust. Þeg-
ar við fórum útaf ballinu inní öll-
um manngrúanum, þá beið þar
allt í einu mamma mín, standandi
upp við bíl. Hún kom hlaupandi og
reif í öxlina á mér með samanbitn-
ar varir og alveg viðbjóðslega
sterk. Ég fann finguma á henni
læsast fasta í fötin mín. Ég öskr-
aði á hana að sleppa mér og að
ég vUdi ekki koma heim. Nonni
ætlaði að verjast þeim. Hann
stökk að mömmu tU að losa
mig en þá kom Gísli þungstig-
ur og ógnandi meö hnefann á
lofti. Nonni braut þá vínílösk-
una í húsvegg og mundaöi
hana ógnandi til að bjóða
Gísla byrginn. Síðan hrópaði
hann svo að glumdi í: „Þú
nauðgaðir henni og ég skal
sjá um að þú getir það aldrei aft-
ur!“ Mamma var svo sterk, hún
var búin að troða mér i aftursætið
og loka huröinni áður en ég vissi.
Það var allt fullt af forvitnu
fólki aö horfa á. Þaö þótti fjör að
horfa á slagsmálin. Nonni setti
undir sig hausinn og réðst að
Gísla meö flöskuna á lofti. Gísli,
þessi þungi maður, stóð gleiðstíg-
ur á meðan Nonni æddi að honum
og greip þá í Nonna og sló hann á
bringuna þung högg svo hann
bilnum og við
horfðumst í augu
I gegnum aftur-
rúðuna á meðan
Gísli settist inní
bOinn og keyrði í
tryllingi í burtu. í
áttina til Reykjavík-
ur.

na
inní du/vit.
missti jafnvæg-
ið og datt aftur á bak. Gísli
ætlaði þá að setjast í bílstjórasæt-
ið þegar vinur minn rauk á fætur
og hótaði að hann skyldi drepa
hann og gerði sig líklegan til að
ráðast á hann aftur. Gísli hætti við
að fara inní bílinn og sneri sér að
Nonna sem var höfðinu lægri og
hrópaði að honum með hnefann á
lofti: „Já, komdu ef þú þorir aum-
inginn þinn.“ Nonni hörfaði frá
Skelfingin kom í
bylgjum
Það talaði enginn.
Ég heyrði bara hvað
þau önduðu þungt. Ég
held að ég hafi sofnað og
vaknaði viö að það hafði
sprungið dekk. Við vor-
um dregin í Hvalfjörð og
þar fékkst dekk. Enginn
sagði orð og ég lét sem ég
svæfi í aftursætinu allan
tímann. Þegar heim kom
fór ég beint inn á klósett og
pissaði og pissaði, alveg að
springa. Ég þorði ekki fram
aftur. Ég heyröi að Alda
amma var gjörsamlega tryllt,
öskrandi á Gísla, og mamma
var að reka stelpumar inní
herbergi gargandi engu minna en
amma. Ég rennsvitnaði í lófunum
og hjartað sló eins og það væri að
rifna og það var hitatilfinning í
höfðinu á mér eins og það væri að
brenna. Ég sá mömmu í huganum
gráta yfir gröf minni, yfirkomin af
sorg ef ég dæi þarna á klósettinu.
Ég heyrði ömmu tala við mömmu
hinum megin við klósettdymar.
Reykjavík - sögusvlð Launhelgl lyganna
Baugalín segir frá gegndarlausu ofbeldi innan fjölskyldunnar og rekur misnotkun sem átti eftir aö setja mark sitt á líf hennar.