Dagblaðið Vísir - DV - 18.01.2001, Blaðsíða 12

12
FIMMTUDAGUR 18. JANÚAR 2001
Skoðun
I>V
Spurning dagsins
Hvað langar þig mest í'i
Stefán Orn Arnarson tónlistarmaður:
Aö eiga góöan dag og góöa aösókn.
Gísli Jónsson öryrki:
Komast skuldlaust frá þessu ári.
Sigurður Orn Sigurbjörnsson bílstjóri:
Nýjan bíl. Rauöan Toyota, árg. 2001.
Tandri Waage nemi:
Eignast bíl og bílstjóra.
Rósa Stefánsdóttir nemi:
Kanaríferð.
Steinar Sigurðsson, atvinnulaus:
Fá mér stórt tatto á bakiö meö
mynd af engli og djöfli.
Dagfari
Ofbeldi unglinganna
Þorsteinn
Hákonarson
skrifar:
Ofbeldi á sér
alltaf reiði- eða
bræðiorsök. Við-
brögð til reiði og
bræði eiga sér þær
einföldu orsakir að
heimsmynd heila
einstaklingsins er
misboðið og heil-
inn ver þessa
heimsmynd fyrir
skemmdum með
því að taka ríkjun á heilanum og
stöðva skemmandi ályktanaferli.
Þetta sést hjá öpum sem aldir eru í
einangrun og þróa ekki í heila sín-
um taugatröf og svokallaðar
synapsaopnanir. Þessir apar túlka
vinsamleg viðbrögð sem árás og
bregðast við samkvæmt því
Þegar þeir i Stanfordháskóla
fmna að mikið sjónvarpsgláp leiðir
til ofbeldis má frekar ætla að tím-
inn, sem í það fer, komi í veg fyrir
félagslega aðlögun og myndun þols
við margháttuðu félagslegu áreiti.
Það er hægt að færa fyrir þessu
frekari rök en hér gildir að sýna
hvað sé hægt að gera til að fyrir-
byggja reiðiviðbragð.
Benda má á Japani sem ekki
reyna að aga börn fyrr en við fjög-
urra ára aldur heldur sýna þeim og
tala um fyrir þeim. Þar er talað við
þau, ekki á bjöguðu barnamáli
heldur á eðlilegu máli. Þeim eru
sagðar sögur frá unga aldri og lesið
fyrir þau upphátt. Enn fremur er
kappkostað að leyfa bömum að fá
vinina inn og banna það ekki. Um
er að ræða svokallað hægfara upp-
eldi fyrir foreldra sem þola ekki fé-
lagslegt áreiti af bömum.
Ósiðir erfast. Ef foreldrar hafa
orðið fyrir vondu atlæti í æsku eru
þeir líklegir til að verða eins við
sín börn ef þeir reiðast. Því ber
fólki að skoða hug sinn tvisvar og
og jafnvel aftur og aftur og taka
ákvörðun um að gera ekki eins og
gegn þeim var brugðist. Börn hafa
gott af að eiga dýr, þau sætta oft
Japönsk leikskólabörn
Hægfara uppeldisaöferð.
„Ósiðir erfast. Efforeldrar
hafa orðið fyrir vondu at-
lœti í œsku eru þeir líklegir
til að verða eins við sín
börn ef þeir reiðast. Því ber
fólki að skoða hug sinn
tvisvar og og jafnvel aftur
og aftur og taka ákvörðun
um að gera ekki eins og
gegn þeim var brugðist. “
systkinahóp innbyrðis. Barnaaf-
mælis skyldi gjarnan minnst í skól-
anum til þess að sýna tilheyri ein-
staklingsins og viðurkenningu
hans. Almennt ber að svara spurn-
ingum og gera bami kleift að hafa
víðtæka gagnvirkni við umhverfi
sitt. Þetta myndar allt þol gegn fé-
lagslegu áreiti og minnkar reiði og
ofbeldisviðbrögð.
Leið ungmennis er í gegnum vin-
áttu við félaga þess. Ungmenni
reyna að sammælast í orði og verki
til að fullorðnast. Ef félögum ung-
mennis er sýnd siðuð vinátta verð-
ur það hluti af félagslegri gagn-
virkni við hópinn sem elst upp
saman. Ungmenni koma sér yfir-
leitt upp fyrirmyndum. Miklu
skiptir að aðdáun á þeim sé já-
kvæð. Það er ekki hægt að stjórna
því beint en óbeint með ýmsum
ráðum og hvatningu. Og rétt er að
gera ungmennum grein fyrir því að
það Sé ekkert eðlilegt í raunveru-
leikanum að líða aUtaf vel.
Banki í Hagkaupsverslun
Orlygur
hringdi:
Lengi hefur verið kvartað yfir
þvi að hér, t.d. í höfuðborginni
sjálfri, skuli enginn banki vera op-
inn eftir kl. 16 virka daga, og alls
enginn á laugardögum og sunnu-
dögum. Þetta er sérstaklega baga-
legt yfir háannatímann í ferðaþjón-
ustunni þegar mikið af útlending-
um er á ferli í miðborginni og eiga
því að venjast að geta farið a.m.k.
eitthvað tU að skipta erlendum
peningum. En ekki hér.
Það var því að vonum að mér
kæmi á óvart að sjá að í verslun-
inni Hagkaupi í Smáranum væri
„Hér er brotið blað í banka-
sögu á íslandi. Ég veit ekki
til þess að nokkurs staðar
annars staðar sé opinn
banki hérlendis á laugar-
degi eða sunnudegi. “
opinn banki (SPRON) og það á
sunnudegi er við hjónin vorum þar
á ferð að líta á varninginn og gera
innkaup í leiðinni fyrir þessa viku.
Ég hélt mig væri að dreyma, en
þetta var staðreynd. Mér var tjáð
að bankaútbú þetta væri opið aUa
daga vikunnar á afgreiðslutíma
verslunarinnar.
Hér er brotið blað í bankasögu á
íslandi. Ég veit ekki tU þess að nokk-
urs staðar annars staðar sé opinn
banki hérlendis á laugardegi eða
sunnudegi. Þetta mun ég nýta mér í
framtíðinni, fremur en að standa í
langri biðröð í banka, t.d. í hádegi
þegar aUir eru að borga sína reikn-
inga (það eru nú ekki aUir á Net-
inu!). Og enginn bankanna hefur enn
sett upp skiptingu í afgreiðslu fyrir
þá sem eru með t.d. eina eða tvær
færslur og hina sem eru sýnUega
með aUt „bókhaldið" hjá galdkera. -
Ég þakka SPRON framtakið.
Jakob - nei takk
Dagfari er með niðurgang. Ekki er þar
hægt að kenna um bakteríum eða iUa þokk-
uðu kjöti sem hann hefur innbyrt. Nei, Dag-
fari er með drullu af áhyggjum yfir því sem
hann gæti verið með hefði hann borðað það
sem var boðið upp á.
Dagfari borðaði kjúklinga. Þeir voru frek-
ar ódýrir og einstaklega fitulitlir en allt kom
fyrir ekki: einstaka kjúklingar hafa þau
áhrif á meltingarveginn að hann verður að
hraðbraut. Það getur auðvitað bara endað á
einn veg - með umferðaröngþveiti á neðsta
stað. Kamfýlan var hraðvirkur og góður
megrunarkúr en hafði sláandi hliðarverkan-
ir. Eins var það með salmoneUuna.
Dagfari hefur því haldiö sig frá fiðurfé og
svínpeningi vegna hræðslu við kamfólife
kúrinn. TU að missa ekki línurnar út yfir
öll mörk ákvað Dagfari að skeUa sér í græn-
metið. Það reyndist passa línurnar full vel þvi
likt og kjúklingakamfýlan reif Dolekamfýlan
aukakUóin niður af fólki og út i skolpræsin.
AUt sem étið er getur valdið heiftarlegum
niðurgangi. Þetta veit Guðni Ágústsson og
þetta vissi Sólveig P. þegar hún lét byggja kló-
settið sitt á skrifstofunni. Ef ólga hleypur i
magann kemst maður ekki lengra en maður
Dagfari hélt alltaf að Creutzfeld-Jakob
vœri einhver sem hefði verið í Stuðmönn-
um en orðið viðskila einhvers staðar í
Evrópu. Þess vegna styður Dagfari aðgerð-
ir sem miða að því að spoma gegn inn-
flutningi nokkurs sem inniheldur slíkt.
kemst. Þá er eins og gott að Gústafsberg sé
nærri.
Dagfari borðaði nautakjöt um jólin. Bara
nautalundir, ekkert kjötmjöl og í raun ekki
neitt sem ætti að geta stafað hætta af. Með
kjötinu borðaði hann sjokkeraðar kartöflur
úr Suðurlandsskjálftanum. Ekkert meira -
bara ís á eftir. Engan fékk hann niðurgang-
inn. Og þóttist góður.
HaUdór Runólfsson er yfir-dýralæknir en
ekki yfirdýra-læknir og þess vegna er hon-
um alveg sama um trafflkina hjá heimUis-
læknum. Mannarassar eru honum óviðkom-
andi og það sem vætlar úr þeim hlýtur að
vera dýralækni framandi. Það er honum tU
hagsbóta að sem Uest dýr séu slöpp svo hann
og hans kollegar hafi eitthvað að gera. Þess
vegna studdi Halldór kamfýlukjúklingana og
þess vegna viU hann Uyfja inn nautakjöt.
Dagfari hélt aUtaf að Creutzfeld-Jakob væri
einhver sem hefði verið í Stuðmönnum en orð-
ið viðskUa einhvers staðar í Evrópu. Þess
vegna styður Dagfari aðgerðir sem miða að því
að spoma gegn innUutningi nokkurs sem inni-
heldur slikt.
Jakob - nei takk. _ n .
VA^fArt.
Reykjavíkurflugvöllur
Hverfur meö dreifingu umsvifa ann-
aö.
Aðeins æfinga-
flugvöllur
Magnús skrifar:
Fyrir allnokkru birtist frétt í DV
um að hinir svoköUuðu hoUvinir
ReykjavíkurUugvaUar heföu mælst
tU þess að byggð verði upp aðstaða á
þeim UugveUi sem notaður yrði tU
æfinga lítiUa kennsluUugvéla ef
hann yrði byggður. Maður hefur
ekkert heyrt meira um þær mæling-
ar sem vitað er að hafnar voru vegna
fyrirhugaðs æfingaUugvaUar, en tU
eru nefndir fjórir staðir a.m.k., þ.e.
Súlunes í MosfeUssveit, staður í
hrauninu í Kúagerði, KapeUuhraun
sunnan Straumsvíkur og staður á
MosfeUsheiði. Ég tel þessa staði aUa
ásættanlega fyrir æfmgaUug verði
ReykjavíkurUugvöUur lagður af og
aUt innanlandsUug fært tU KeUavík-
ur. En það er líklegasta niðurstaðan
í Uugvallarmálinu og raunar sú eina
rétta, héðan af.
Sigga kaka
endurborin?
Sigriður Sigurðardóttir skrifar:
Fomar sagnir herma að kona, að
nafni Sigríður Ásgeirsdóttir, hafi
heitið því að gefa fátæklingi köku ef
hún næði að giftast Ásgími Vigfús-
syni, er nefndur var hinn iUi. Því
takmarki náði hún, en stóð eigi við
fyrirheitið og var upp frá því nefnd
Sigga kaka. - Löngu síðar ákvað svo-
nefnd Framsóknarmaddama að kosn-
ingaheit sitt skyldi vera: Fólk í fyrir-
rúmi. En margir telja á það skorta að
fólk sé í fyrirrúmi hjá Framsóknar-
maddömunni, samanber viðbrögð
ráðherra þeirra við dómi Hæstarétt-
ar um greiðslur til öryrkja. Helst
virðast sumir þeirra vilja tefja málið
sem mest, eða jafnvel hafa dóminn að
engu. Þegar þetta er ritað er ekkert
fast í hendi um leiðréttingar/greiðsl-
ur í sambandi við þennan dóm. - Hjá
maddömunni virðist því vera á ferð
Sigga kaka endurborin.
Þekkja ekki
verömæti
Haraldur Ólafsson skrifar:
Ég er einn
þeirra sem tel að
fara eigi eftir
dómsúrskurði
Hæstaréttar í ör-
yrkjamálinu, úr
því sem komið er.
Engu að síður er
alveg óljóst hvað á
eftir fylgir, nema
Alþingi komist að
niðurstöðu um að
taka aUt félagslega
kerfið eins og það
leggur sig tU end-
urskoðunar. Fullfrískt fólk eða svo
gott sem á t.d. ekki að fá bætur,
heldur ekki aUir þeir sem lenda í
minni háttar slysum, þótt þeir þurfi
að bera hálskraga einhvem tíma.
Aðeins veikt fólk og fatlað sem er
sannanlega ósjálfbjarga á að njóta
bóta af almannafé. Samfylkingar-
fólk og aðrir vinstri menn þekkja
hins vegar ekki verðmæti og kunna
ekki með fé að fara. VUja sífeUt fá
úr sjóðum og treysta á stofnana-
lausnir. Þetta er vandamál okkar Is-
lendinga í hnotskurn.
DVi Lesendur
Lesendur geta hringt allan sólarhring-
inn í síma: 550 5035.
Eða sent tölvupóst á netfangið:
gra@ff.is
Eða sent bréf til: Lesendasíða DV,
Þverholti 11,105 Reykjavík.
Lesendur eru hvattir til aö senda mynd
af sér til birtingar meö bréfunum á
sama póstfang.
Fatlaöir á þing-
pöllum
Alþingi skeri
upp félagslega
kerfiö.