Dagblaðið Vísir - DV - 20.04.2002, Qupperneq 6

G
LAUGARDAGUR 20. APRÍL 2002
Fréttir I>V
Hjúkrunarfræðingur fer ófögrum orðum um hvernig læknar hafa ávísað lyfjum til fíkla:
Tími til kominn að
herða eftirlit og reglur
- segir landlækni sitja í súpunni vegna aðgerðaleysis undanfarna áratugi
„Læknadóp hefur verið lengi við lýði
hér á landi og timi kominn til að herða
reglur og eftirlit þar að lútandi," segir
hjúkrunarfræðingur sem unnið heftir
áratugi í heilbrigðiskerfmu og með
skjólstæðingum borgarinnar sem
margir hverjir voru háðir fikniefnum.
„Þótt umræðan sé að koma upp núna
hefur ásókn fíkla í lyfseðilsskyld lyf
alltaf verið fyrir hendi, sem og viiji hjá
ákveðnum læknum til að skrifa lyf-
seðla fyrir þeim.“
Fyrir um þremur áratugmn voru
það svefnlyfið Mebumalnatrí og Mepro-
mat, sem er róandi og kvíðastiflandi,
sem fíklar sóttu helst eftir að komast í
en þau lyf eru því sem næst horfín af
markaðnum. Mesta umræðan núna er
um Contalgín sem er morfínlyf og er
því ávísað i 30-100 mg töflum. Þetta
leysa fíklamir upp og sprauta í sig í
einum skammti. Til samanburðar
bendir hjúkrunarfræðingurinn á að á
spítölunum sé fólki sem er með mjög
slæma verki, t.d krabbameinssjúkling-
um, gefm 10 mg af morfíni sem bland-
aö er sterílu vatni og látið drjúpa hægt
í æð. En fiklamir sprauta sig með allt
að tífóldum slikum skammti á mun
skemmri tíma. Því sé ekki skrýtið að
einstaklingar sem það geri fari yfir í
eilífðina.
Viðmælandi blaðsins segir að
ákveðnir læknar hafi ávísað ótæpilegu
magni af lyfjum til „sjúklinga" sinna,
það hafí hann séð t.d. meðal skjólstæð-
inga borgarinnar. Þrátt fýrir að starf-
andi landlæknar hafi verið látnir vita
af þessari hegðun læknanna hafi ekki
verið gripið til aðgerða sér vitandi.
„Svona er þetta búið að ganga í gegn-
um árin. Hvers vegna er aldrei upplýst
hversu margir læknar hafa misst leyfi
til að ávísa tilteknum lyfjum eða lyfía-
tegundum eða hreinlega misst starfs-
leyfi sín?“
Hann gagnrýnir einnig það fyrir-
komulag að þegar læknar gerast brot-
legir fari mál þeirra eingöngu til land-
læknis en ekki til saksóknara. Land-
læknir sé ekki í stakk búinn til að taka
á saknæmu athæfi, sérstaklega ekki
þegar þeir sem gerast brotlegir em
flestir kunningjar hans og kollegar.
„Ég er þá að meina landlækna sem
verið hafa í embætti undanfama ára-
tugi, en ekki sérstaklega núverandi
landlækni, Sigurð Guðmundsson.
Hann lendir því miður í þessari um-
ræðu og verður að taka á sig hitann og
þungann af því sem gerst hefúr á und-
anfomum áratugum."
Að lokum spyr hjúkrunarfræðingur-
inn hvað það sé sem fái lækna til að
sýna þvílíkt ábyrgðarleysi og hvort
verið geti að þeir séu sjálfir á einhveiju
eða hvort þeim sé hótað? „Hvemig get-
ur annars staðið á því að þeir ávísa
þessum lyfium svona hömlulaust?"
-ÓSB
Fjórir læknar misst leyfið vegna læknadóps sl. tvö ár:
Ráðherra telur refsi-
rammann fullnægjandi
- hefur óskað eftir tillögum frá landlækni og Lyfjastofnun
Erfitt að meta
þörf á Stóra
bróður
Lúðvík Bergvins-
son, þingmaður
Samfylkingarinnar,
spurði á þingi í gær
hvað réttlæti sjón-
varpsvöktun á
vinnustöðum. Hann
velti upp spuming-
um um hvað hefði
breyst í samfélag-
inu sem kallaði á
slíka vöktun.
Ummæli Lúðvíks
féllu í 2. umræðu um frumvarp til laga
um Persónuvemd og meðferð persónu-
upplýsinga. Frumvarpið er samið í
dómsmálaráðuneytinu að frumkvæði
Persónuvemdar og er þar lagt til að lög-
fest verði ákvæði sem kveði skýrt á um
í hvaða tilvikum megi safna efni með
viðkvæmum persónuupplýsingum og
hvemig skuli fara með slíkt efni. Notk-
un einkaaðila á búnaði til sjónvarps-
vöktunar hefur aukist verulega á und-
anfómum árum. Samkvæmt frumvarp-
inu verður heimilt að safna hljóð- og
myndefni sem verður til við rafræna
vöktun, að ákveðnum skilyrðum upp-
fylltum. I fyrsta lagi þarf vöktunin að
vera „nauðsynleg og fara fram í öryggis-
og eignavörsluskyni". Erfitt er hins veg-
ar að meta hvað þyki nauðsynlegt í
þessum efiium, að mati Lúðviks og fleiri
þingmanna. -BÞ
Stjórn Læknafélags íslands telur
að grípa þurfi til aðgerða til að
herða eftirlit með því að lyfjum sé
ekki ávísað til fikla og læknisstarf-
ið þannig misnotað. Meðal þess
sem Læknafélagið vill gera er að
koma á fót sérstakri afeitrunar-
miðstöð í landinu, efla eftirlit land-
læknisembættisins og eftirlit með
lyfseðlum. Þá er stjóm Læknafé-
lagsins hlynnt þvi að tekin verði
upp svokölluð lyfjakort. Þetta kom
fram í máli Katrínar Fjeldsted í ut-
andagskrárumræðum á þingi í gær
um lyfjaávísanir lækna sem hófust
að fmmkvæði Margrétar Frí-
mannsdóttur.
í umræðunum kom fram að Jón
Kristjánsson heilbrigðisráðherra
telur einnig nauðsynlegt að efla
mjög landlæknisembættið til að
það geti sinnt þessu eftirliti betur
og hann telur einn lið í viðbrögð-
unum einmitt vera að taka upp
lyfjakortin á ný. í svari ráðherra
við spurningum Margrétar Frí-
mannsdóttur kom fram að land-
læknisembættiö hefur haft afskipti
af 10 læknum á síðustu 2 árum
vegna lyfseðilsmála. Á þessum
tíma hafa fjórir læknar verið svipt-
ir læknaleyfum og þar af hafa 2
mál verið meðhöndluð sem saka-
mál en í báðum þeim tilfellum
voru læknamir sjálfir fiklar.
Margrét Frimannsdóttir gerði að
umtalsefni dæmi frá 1999 um það að
læknir hefði ávísað 920 töflum af
morfini til eins og sama sjúklings-
ins, eða fíkilsins, á þriggja mánaða
timabili, án þess að kerfið hefði á
einn eða annan hátt gert athuga-
semdir. Þó mætti ljóst vera að slík
ávísun væri ekki i neinu samræmi
við það sem eðlilegt væri og augljóst
að viðkomandi læknir vissi að
þama væri ekki verið að ávísa í
lækningaskyni. Þetta væri vítavert
athæfi, sagði Margrét, og því miður
ekki einsdæmi. Vitað væri að ein-
staka læknar skrifuðu út lyfseðla,
dagsetta fram í tímann, og mæltust
jafnvel til að sjúklingar leystu þá
ekki út. Margrét benti á að hér væri
um að ræða vítavert saknæmt at-
ferli og taldi eðlilegt aö málin yrðu
meðhöndluð sem slík. Þá gagnrýndi
Margrét að landlæknisembætið
hefði ekki nægjanlega rúmar heim-
ildir til að skoða þessi mál aftur í
tímann en takmörk era á slíku
vegna sjónarmiða um persónu-
vemd.
Heilbrigðisráðherra sagðist telja í
þessu samhengi að refsiramminn og
úrræði læknalaga væru fullnægj-
andi en taldi hins vegar eðlilegt að
landlæknisembættiö hefði tækifæri
og rýmri heimildir til að skoða
þessi mál og hefur hann þegar ósk-
að eftir því að kannað verði hvort
slíkt náist ekki í gegn. Hins vegar
telur ráðherra einsýnt að efla þurfi
allt eftirlit og hefur hann í þvi skyni
skrifað til bæði landlæknisembætt-
isins og lyfjastofnunar og óskaö eft-
ir tillögum um hvemig því verði
best við komið. Hefur hann gefiö
þessum stofnunum frest til 26. april
til aö koma með tillögur í þeim efn-
um. -BG
^ Landsvirkjun og VSÓ Ráðgjöf:
Omálefnalegt upphlaup Gísla
Landsvirkjun og VSÓ Ráðgjöf
hafa gefið út sameiginlega yfirlýs-
ingu í tilefni af yfirlýsingum Gísla
Más Gíslasonar, prófessors og for-
manns Þjórsárvemdamefndar, þess
efnis að verið sé að halda leyndum
upplýsingum eða setja fram viUandi
upplýsingar og hálfsannleik í drög-
um að matsskýrslu vegna Norð-
lingaölduveitu. Af þessu tilefni taka
fyrirtækin fram að „sérfræðiskýrsl-
ur sem snerta mat á umhverflsá-
hrifum Norðlingaölduveitu eru op-
inber gögn og aðgengUeg hverjum
þeim sem vUl kynna sér þau, m.a. á
slóðinni nordlingaalda.is. Þetta á
Gísla Má Gíslasyni aö vera fuU-
kunnugt. Það er því með ólíkindum
Ómálefnalegt upphlaup
Landsvirkjun og VSÓ telja yfirlýsingar
Gísla Más Gíslasonar ómálefnalegar.
að hann skuli gefa það í skyn við
Skipulagsstofnun og í fjölmiðlun að
hann telji að Landsvirkjun hyggist
halda leyndum upplýsingum sem
þar koma fram ...
FuUbúin verður skýrslan lögð
fram tU umfjöllunar með opnum og
lýðræðislegum hætti eins og lög
gera ráð fyrir. Þar gefst öUum færi
á að koma fram með athugasemdir
og ábendingar. Landsvirkjun og
VSÓ Ráðgjöf telja upphlaup Gísla
Más Gíslasonar ómálefnalegt og
spegla andstöðu hans við Norðlinga-
ölduveitu," segir í yfirlýsingu
Landsvirkjunar og VSÓ.
1 tUefni þessarar yfirlýsingar hef-
ur Glsli Már svarað og endurtekur
þær áviröingar sem hann setti m.a.
fram í DV í gær, enda hafi þeim
ekki verið svarað efnislega. Hann
segir m.a.: „Staðreyndin er sú að
við lestur matsskýrsludraga VSÓ-
Ráðgjafar var notað orðalag sem
benti tU annarra áhrifa fram-
kvæmdarinnar en raunverulega
verða, hvort sem upplýsingar vom
teknar úr mínum skýrslum eða úr
um 40 öðrum skýrslum vísinda-
manna, og sniðgengnar vom upp-
lýsingar sem lýstu neikvæðum
áhrifum framkvæmdarinnar. Auk
þess hef ég ekki lýst yfir að ég sé
andsnúinn Norðlingaölduveitu eða
öörum virkjunum og virkjanaá-
formum Landsvirkjunar, en vU
engu að síður að tekin sé upplýst
ákvörðun um þessa framkvæmd
eins og aðrar.“ -BG
íjÍJVil/ýiJJ
REYKJAVIK AKUREYRI
Sólarlag í kvöld 21.17 21.02
Sólarupprás á morgun 04.37 04.22
Síödegisflóö 24.26 04.59
Árdegisflóö á morgun 00.26 04.49
V'eöKfá ií
Suðlæg eða breytileg átt, 5-13
m/s, og rigning eða skúrir sunnan
og vestan til en annars úrkomulítið.
Hiti verður á bilinu 5-11 stig,,
hlýjast á Noröurlandi en kólnar þó er
á líöur kvöldið.
Skúrir eða rigning
Suðaustanátt með rigingu og
skúrum víða um land. Vindhraöi
verður 5-15 m/s og hiti á bilinu
7-15 stig, hlýjast á Norðurlandi.
Miðvikudagur
til 12°
Víndur:
5-15 m/s
Hæg breytileg
átt og rigning
austan til en
skýjaö meö
köflum og skúrir
annars staöar.
Suövestlæg og
breytileg átt og
skúrir eöa
Suölæg átt og
áfram nokkuö
vott veöur um
rigning um land mestallt landiö.
allt Kólnar í Hlýnar l'itllega er
veöri. á fi&ur daginn.
* t
m/s
Logn 0-0,2
Andvarl 0,3-1,5
Kul 1,6-3,3
Gola 3,4-5,4
Stlnnlngsgola 5,5-7,9
Kaldl 8,0-10,7
Stinnlngskaldi 10,8-13,8
Allhvasst 13,9-17,1
Hvassviöri 17,2-20,7
Stormur 20,8-24,4
Rok 24,5-28,4
Ofsaveöur 28,5-32,6
Fárvlöri >= 32,7
Vednö kli. 11
AKUREYRI hálfskýjaö 8
BERGSSTAÐIR skýjaö 5
BOLUNGARVÍK hálfskýjaö 5
EGILSSTAÐIR skýjaö 4
KIRKJUBÆJARKL. skýjaö 10
KEFLAVÍK rigning 9
RAUFARHÓFN skýjaö 5
REYKJAVÍK súld 11
STÓRHÖFÐI rigning 10
BERGEN rigning 9
HELSINKI léttskýjaö 4
KAUPMANNAHÖFN alskýjaö 7
ÓSLÓ skýjaö 8
STOKKHÓLMUR þokumóða 4
ÞÓRSHÖFN þoka 7
ÞRÁNDHEIMUR skýjaö 6
ALGARVE léttskýjaö 17
AMSTERDAM BARCELONA skýjaö 8
BERUN skýjaö 11
CHICAGO skýjaö 23
DUBUN léttskýjaö 7
HAUFAX súld 4
FRANKFURT þokumóða 7
HAMBORG súld 12
JAN MAYEN þoka 2
LONDON hálfskýjaö 9
LÚXEMBORG MALLORCA skúrir 5
M0NTREAL NARSSARSSUAQ heiöskírt 14
NEW YORK léttskýjaö 8
ORLANDO léttskýjaö 24
PARÍS léttskýjaö 9
VÍN léttskýjaö 18
WASHINGTON hálfskýjaö 17
WINNIPEG heiöskírt -2
air iii1 ihiii i ín'ijp/íiilifr'