Dagblaðið Vísir - DV - 04.12.2002, Page 8

8
MIÐVIKUDAGUR 4. DESEMBER 2002
Munið
að slökk 72i
á kertunui
• •
Oryggi
fjölskyldunnar
gengur fyrir,
fariö varlega
með opinn eld.
Munið neyðar-
númerið 1-1-2
1«!
m
EmH
6.1 &u A ov'ftv
^ár
Ríkislögreglustjórinn
ORYGGISNET
SEC MET
Ht,.
Rauði kross íslands
LÖ6GILDINGARST0FA
rífZT' SLÖKKVILIÐ
HÖFUÐBORGARSVÆÐISINS
Fréttir
DV
Matvöruverslunin mun ekki ríöa feitum hesti frá jólaversluninni:
Mun lakari afkoma
nú vegna samdráttar
í þjóðfélaginu
Glæsllegt kjötboró
Landsmenn munu á næstunni kaupa jólasteikina, m.a. úr kjötboröum sem
þessu sem bjóöa upp á ýmsa möguleika. Aörir afla fanga sjálfir, s.s. rjúpna-
skyttur. Þaö gengur umtalsvert lakar í rekstri matvöruverslana nú en á sama
tíma í fyrra, m.a. vegna bullandi samdráttar í þjóöfélaginu sem m.a. orsakar
veltusamdrátt. Verösamkeppni hefur veriö gríöarlega hörö og hart barist.
Bæði á dagvörumarkaði og bygg-
ingavörumarkaði hafa tvær keðjur
verslana náð markaðsráðandi stöðu,
hvor á sínum markaði. Aðeins einn að-
ili á matvörumarkaði, Baugur, er á
Verðbréfaþingi. Samþjöppun á mat-
vörumarkaði hér á landi hefur verið
mjög mikil undanfarin ár. Er nú svo
komið að tvær keðjur hafa markaðs-
ráðandi stöðu á matvörumarkaði, með
60-70% markaðarins á landsvísu og um
85% á höfuðborgarsvæðinu. Þessi sam-
þjöppun sem gerst hefur á síðustu
ánun hefur ekki leitt til þess að mat-
vöruverð hafl lækkað, síður en svo.
Samtök verslunarinnar, FÍS, hafa
kynnt siðareglur breskra samkeppnis-
yfirvalda um samskipti smásala og
birgja fyrir íslenskum stjómvöldum.
Bresku reglumar vom settar vegna
þess að fjórar smásölukeðjur höfðu náð
40% markaðshlutdeild. Ástandið hér á
landi er sem kunnugt er mun alvar-
legra. Hér hafa tvær keðjur verslana
meira en 80% markaðshlutdeild á dag-
vöra- og byggingavörumarkaði. Enn
meiri ástæða er því til þess að komið
verði á siðareglum hér á landi. Samtök
verslunarinnar leggja því áherslu á að
niðurstöður rannsóknar Samkeppnis-
stofiiunar á hugsanlegri misnotkun
smásöluverslana á markaðsráðandi
stöðu þeirra verði gerðar opinberar hið
allra fyrsta.
Orsakir hás matvöruverös
Samtök verslunarinnar hafa að
beiðni alisherjamefhar Alþingis veitt
umsögn um tvær þingsályktunartillög-
ur um orsakir fyrir háu matvælaverði
hér á landi i samanburði við helstu ná-
grannalöndin. Samtökin hvetja tO þess
að tiilögumar verði samþykktar og
telja nauðsynlegt að gerðar verði ítar-
legar rannsóknir á ástæðum þess að
matvælaverð hér á landi er svo hátt
sem raun ber vitni. Hafa samtökin m.a.
hvatt yfirvöld samkeppnismála tO frek-
ari athugunar á matvælamarkaði hér á
landi eftir að skýrsla Samkeppnisstofn-
unar um matvörumarkaðinn var gefin
var út í maí 2001. Ekki hefur verið orð-
ið við þeirri málaleitan.
Nauðsynlegt er að athuganir á háu
matvælaveröi hér á landi taki tO sem
flestra atriða sem hafa áhrif á myndun
verðs. Ætla mætti að með stærri ehi-
ingum sköpuðust tækifæri tO hag-
kvæmari innkaupa á betra verði. Hins
vegar verður ekki séð að sú hag-
kvæmni hafi leitt tO verðlækkunar fyr-
ir neytendur. Ein hugsanleg ástæða
hækkunar matvælaverðs er breytingar
á lögum um vöragjald sem tók gOdi á
miðju ári 1996.
Búist við eínhverjum gjaldþrotum
Sigurður Jónsson, framkvæmda-
stjóri Samtaka verslunarinnar, segir að
það gangi umtalsvert lakar í matvör-
unni nú en á sama tíma í fyrra, m.a.
vegna bidlandi samdráttar í þjóðfélag-
inu sem m.a. orsaki veltusamdrátt.
Verðsamkeppni hafi verið gríðarlega
hörð og hart barist. Lögð hefur verið
áhersla á að bjóða sem best verð á
sama tíma og þjóðin hafi verið að fara
inn í efhahagssamdrátt og laun hafi
haldist óbreytt.
„Það er kannski ekki farið að
hringja neinum viðvörunarbjöOum í
matvöraversluninni umfram aðrar
greinar og það má alveg búast við ein-
hverjum gjaldþrotum í greininni, sem
og í sérvörunni, eins og Búnaðarbank-
inn hefur reyndar bent á. Veruleg
vandræði eru því fram undan í verslun
og þjónustu og alveg ljóst að menn
munu ekki ríða feitum hesti frá þessari
jólaverslun. Nú erum við að fara inn í
besta verslunartima ársins en á sama
tíma eru tOboð og afslættir alveg
óheyrOega mOdir. Menn þurfa því að
hafa mikið fyrir sölunni í dag og fóm-
arkostnaður er umtalsverður. Það er
óeðlOegt að verið sé að bjóða mOda af-
slætti þegar eftirspumin er mest. Fólk
veltir nú meira en áður fyrir sér hverri
krónu og mun meira framboð er nú á
ódýrum vörum. Eina veltuaukningin í
matvörunni er í lágvöraverðs-verslun-
unum, eins og t.d. í Bónus og Europris,
og það er einnig að gerast í sérvörunni
því straumurinn liggur tO þeirra sem
eru að bjóða ódýra og um leið óvand-
Afkoma fyrírtækja
Fjóröi hlutl
aðri vöra,“ segir Sigurður Jónsson.
- Það er talað um yfirvofandi gjald-
þrot á matvörumarkaðinum. En gæti
ekki einnig verið um samþjöppun að
ræða í greininni?
„Það er aOs staðar um að ræða sam-
þjöppun og sameiningar í atvinnulífmu
og því vO ég ekki útOoka það. En ég sé
hins vegar ekki í fljótheitum mikla
samlegðarmöguleika í matvörunni. Á
sínum tíma vora reynd kaup á Sam-
kaupum án árangurs og síðan hafa að-
Oar haldið hvor sína leið. En það gætu
orðið sameiningar í ýmsum öðrum
greinum verslunar."
Hálfs árs velta 26 milljarðar króna
Baugur - Group hf. er eina fyrirtæk-
ið á matvörumarkaði sem er skráð á
Verðbréfaþingi. MikO umskipti verða á
rekstri og efiiahag Baugs Group hf. í
kjölfar sölu á Arcadia-bréfum en fiár-
hagslegri endurskipulagningu á Baugi
- Group hf. og dótturfélögum átti að
ljúka í nóvember þar sem lagt var tO að
hluthöfúm yrði greiddur 15% arður.
HeOdarvelta fyrstu sex mánuði árs-
ins nam 26 mOljörðum króna en var
13,7 mOljarðar króna fyrstu 6 mánuði
síðasta árs, sem er 90% veltuaukning.
Þó ber að taka fram aö fiárhagsárið
2002 er ekki sambærOegt við 2001 þar
sem núverandi fiárhagsár er frá 1.
mars tO 28. febrúar og Bonus Stores
kemur nú að flOlu inn í samstæðuupp-
gjör Baugs - Group. Hagnaður Baugs -
Group er 159 miUjónir króna á tímabO-
inu og era tvær ástæður fyrir lakari af-
komu Baugs - Group nú. Annars vegar
var mikið tap á rekstri Bonus Stores í
USA vegna endurmats á birgðum, verð-
lækkana og lokunar á verslunum. Eftir
erfiðan septembermánuð, þar sem smá-
söluvelta á landinu lækkaði um 15%,
horfir tO betri vegar. Þær verslanir
sem félagið opnaði á síðasta ári sýna
góða aukningu mOli ára og vel hefur
tekist að aðlaga verslanimar hvað
varðar verðlag, vöruúrval og kostnað-
arþætti. Félagið rekur verslanir sem
bæði era leiðandi i lágu vöraverði á
matvöru og fatnaði.
Óveruleg matvöruveröslækkun
Reiknað er með að matvöraverð
lækki óverulega í þessum mánuði en í
seinasta mánuði lækkaði matvælaverð
um 1,4%. Hafði það 0,22% áhrO' tO
lækkunar vísitölu neysluverðs. Síðast-
liðna 12 mánuði hefur matvælaverð
lækkað um 2,1% og munar þar mest
um mOdar lækkanir á grænmeti og
ávöxtum. Hins vegar sker húsnæðislið-
ur sig nokkuð úr en húsnæðisliður
vísitölu neysluverðs hefur hækkað um
5,7% síðasfliðna 12 mánuði. Síðastíiðna
12 mánuði hefur visitala neysluverðs
hækkað um 2,4% en án húsnæðis um
1,7%. Það er því ljóst að mestur þrýst-
ingur á verðlag kemur frá húsnæðislið
vísitölunnar. Samkvæmt upplýsingum
frá Fasteignamati rflcisins hækkaði
fasteignaverð um 1,8% mtíli september
og október en þessi hækkun kemur
heim og saman við mtída útgáfú hús-
bréfa allra seinustu mánuði. -GG