Dagblaðið Vísir - DV - 25.01.2003, Qupperneq 32

32
Helcjctrblað 33V LAUGARDAGUR 25. JANIJAR 2003
Hávaða-
seggir
í Sana’a
Hávaðirw er eitt það fyrsta sem maður
tekur eftir íSana’a. Já, huar sem maður fer
um höfuðborq Jemens um hádaginn ætlar
skarkalinn mann alueg að æra. Þetta segir
Guðlaugur Bergmundsson, blaðamaður
DV, sem staddur er íJemen.
Jemenskir bílstjórar stunda sem sé þann sið, eða ósið, allt eftir hvernig á það er litið, að flauta fyrir horn.
„Til að tryggja sér réttinn á gatnamótunum," sagði einliver sem kann á kerfið.
Tökum uppáhaldsveitingastaðinn okkar nokk-
urra skólafélaga í Yemen Language Center sem
dæmi. Mata’am al-Dubai, eða al-Dubai veitingastað-
urinn, heitir hann. Þar eru þjónarnir fremstir í
flokki hávaðaseggjanna og ef kúnnarnir hafa ekki
fyrir löngu gefist upp á að reyna að halda uppi sam-
ræðum undir borðhaldinu verða þeir bara að reyna
gera betur. Það getur hins vegar reynst þrautin
þyngri.
Nei, hér ganga þjónamir sem sagt ekki prúðbún-
ir og þögulir milli borðanna og taka niður pantan-
ir gestanna og skrá á þar til gerða miða sem þeir
afhenda síðan kokkinum eða einhverjum öðrum
starfsmanni eldhússins. Nei, þjónarnir - og þeir
eru ótalmargir og flestir klæddir í einhvers konar
dulu sem þeir vefja um mittið og sem nær þeim
niður undir kálfa - hrópa pantanirnar fram í eld-
hús hver í kappi við annan og slík eru lætin að við
fyrstu kynni eru viðkvæm eyru hins hægláta Vest-
urlandabúa sem lömuð. Það er i raun ekki annað
hægt en að hlæja að þessu öllu saman.
Hávaðinn er slíkur og þess eðlis að það er nánast
ekki hægt að lýsa honum. En það besta, og kannski
um leið það furðulegasta, við þetta allt saman er að
hrópin og köllin virðast skila sér. Að minnsta kosti
kannast borðfélagar mínir ekki við það að hafa
fengið rangan mat á borðið, og hafa þeir þó sumir
verið hér lengur en ég. Þess ber þó að geta að mat-
seðillinn er fábreyttur og af þeim sökum kannski
erfitt að gera mistök.
Gangbrautir hafa enga mcrkingu hér í borg, auk þess sem ég minnist þess ekki að liafa séð nema eina eða tvær merktar sebra-
brautir, eins og þær eru heima, og var málningin á malbikinu lítt áberandi.
En hávaðinn inni á veitingahúsinu al-Dubai er
barnaleikur miðað við það sem gerist úti á götum
Sana’a, hvort sem það eru hinar breiðari götur og
torg eða þröngar smágötumar. Bíb bíb, bíb. í tíma
og ótíma og af öllum styrkleika hljóma bílflauturn-
ar, frá hinum aumingjalegastu upp í risalúðra sem
eftir er tekið.
Jemenskir bílstjórar stunda sem sé þann sið, eða
ósið, allt eftir hvernig á það er litið, að flauta fyrir
horn. „Til að tryggja sér réttinn á gatnamótunum,“
sagði einhver sem kann á kerfið.
Gott og vel, en hvers vegna flauta þeir þá stund-
um þar sem engin eru gatnamótin og ekkert horn
sjáanlegt? Jú, ætli þeir séu þá ekki bara að láta
gangandi vegfarendur vita af sér, því gangandi veg-
farendur eru svo sannarlega réttnefni hér um slóð-
ir. I Sana’a gengur maður nefnilega jafnmikið, ef
ekki meira, á götunni en á gangstéttinni, enda
gangstéttirnar oft ansi mjóar og lítt greiðfærar. En
gatan er alltaf greið. Stundum á maður þó fótum
sínum fjör að launa þegar kemur að því að maður
þarf að fara yfir götuna. Ökuþórarnir eru jú ekkert
of mikið fyrir að gefa hinum gangandi sjensinn.
Gangbrautir hafa enga merkingu hér í borg, auk
þess sem ég minnist þess ekki að hafa séð nema
eina eða tvær merktar sebrabrautir, eins og þær
eru heima, og var málningin á malbikinu lítt áber-
andi.
Svo eru það allar skellinöðrurnar sem æða hér
um götur og stræti, sund og torg, með allt á útopnu,
enda ekki óalgengt að þrír sitji hvert hjól og þá
veitir víst ekki af öllum kraftinum sem mótorinn
býr yfir.
Skellinöðrumenn vilja ekki vera neinir eftirbátar
bílstjóranna og þenja flautur sínar sem mest þeir
mega, í þeirri veiku von að í þeim heyrist yfir all-
an hinn hávaðann. Ekki er nú vist að svo sé.
En sem betur fer er hávaðinn ekki allsráðandi
allan sólarhringinn. Eftir hádegismatinn hægist að-
eins um. Mun færri eru á götunum en fyrir hádeg-
ið og skarkalinn því minni. Skýringin á því er sú
að síðdegis hefur jemenskur karlpeningur, ungur
jafnt sem eldri, það helst fyrir stafni að tyggja ghat-
lauf. Lauf þessi munu víst vera eins konar milt
náttúrulegt örvandi efni, eitthvað i ætt við am-
fetamín, og agalega góð, að sögn þeirra sem eru for-
framaðir í tuggunni. Þeir sem þess eiga kost fara í
sérstök tuggupartí en aðrir hreiðra um sig í búðar-
holunni sinni, eða hvar sem þeir geta, og tyggja.
Þeir sem aftur á móti þurfa af einhverjum ástæðum
að vera á ferðinni á þessum tíma dagsins tyggja
bara undir stýri, eða á hlaupum, með svartan lítinn
plastpoka fullan af laufum framan á sér, gjarnan
hengdan á bjúglaga rýtinginn sem flestir karlar
bera hér við belti. Og þegar nær dregur kvöldmat
er eins og flestallir jemenskir karlmenn séu með
tennisbolta eða eitthvað þaðan af stærra undir
annarri kinninni. En það er ekki tennisbolti held-
ur bara laufin sem búið er að tyggja. Þeim er ýtt út
milli kinnar og efri góms svo nýta megi þau til
fullnustu og til að menn geti horfið inn í sjálfa sig.
Sem sagt, stundum má finna frið og ró í Sana’a,
sem betur fer, þótt hitt sé ef til vill öllu algengara.
-gb