Dagblaðið Vísir - DV - 03.04.2003, Síða 11

FIMMTUDAGUR 3. APRÍL 2003
ÐV
11
Fréttir
Lára Magnúsdóttir, 44 ára öryrki, óttast aö heimahjúkrunin veröi lögö í rúst:
Þetta slær mig alveg hryllilega
„Þetta slær mig alveg hryllilega.
Þetta litla sjálfstæði sem heima-
hjúkrunin hefur skapað mér í þessu
athvarfi mínu hrynur til grunna ef
af þessu verður. Eg er algerlega háð
heimahjúkruninni."
Þetta segir Lára Magnúsdóttir, 44
ára kona sem býr á Sléttuvegi 3 í
Reykjavík. DV heimsótti Láru í gær
á hlýlegu heimili hennar og ræddi
við hana um afleiðingar þess ef
starfsfólk heimahjúkrunar á höfuð-
borgarsvæðinu hættir störfum um
næstu mánaðamót vegna breytinga
Heilsugæslunnar á aksturskjörum
þeirra. DV hefur áður fjallað um
málið en síðan hefur ekkert þokað í
átt til samkomulags. Starfsfólk
heimahjúkrunar telur að því hafi
verið sagt upp störfum með breyt-
ingunni, þar sem um uppsögn samn-
ingsákvæðis sé að ræða. Það hefur
tiikynnt stjóm Heilsugæslunnar að
það hætti störfum um næstu mán-
aðamót. Ákvörðun Heilsugæslunnar
snýst um að starfsfólkið noti rekstr-
arleigubíla en til þessa hefur það
verið á eigin bílum og fengið greitt
fast kílómetragjald.
Fjórum sinnum á sólarhring
Lára Magnúsdóttir er einn af 1100
skjólstæðingum heimahjúkrunar-
innar. Hún lenti í bilslysi fyrir 17
árum og hálsbrotnaði. Síðan hefur
hún verið bundin i hjólastjól og
kemst hvorki í hann né úr nema
með aðstoð. Sama máli gegnir um
aðra þætti daglegs lífs. Hún er alger-
lega bundin utanaðkomandi aðstoð.
„Ég þarf og fæ viðvarandi heima-
hjúkrun flórum sinnum á sólar-
hring,“ segir hún. „Hún byrjar með
morgunaðhlynningu kl. 10.30-11.30.
Klukkan 18.30 er ég svo sett í rúmið,
því þá get ég ekk verið lengur í
stólnum. Kl. 24.30 koma þær og snúa
mér, svo ég fái ekki legusár, og hafa
allt til fyrir nóttina. Ég get ekki snú-
ið mér sjálf í rúminu, svo þær að-
stoða mig við það. Kukkan 7-8 á
morgnana taka þær svo þvagpok-
ann, gefa mér lyfin og snúa mér ef
með þarf. Raunar fæ ég miklu meiri
aðstoð hjá þeim heldur en þetta, því
þær setja mig tvisvar í viku í bað,
eftir að ég hef haft hægðir, og þvo
mér frá toppi til táar. Síðan setja
þær mig upp í rúm til að þurrka
mér. Þá klæða þær mig og setja
fram í stól. Auk þess eru margir
snúningar og mörg handtök sem
þær gera fyrir mig, svo ég geti yfir
höfuö lifað sómasamlegu lífi. Stund-
um kemur til þess að ég þurfi að
kalla þær út að degi eða nóttu ef ég
hef misst hægðir eða þvag. Það
stendur 'ekki á því, þær eru komnar
alveg um leið.“
Félagslegi þátturinn
Félagslegi þátturinn í heimahjúkrun-
inni er stór. Aöstoöarfólk Láru lætur
ekki sitt eftir iiggja. Þaö tekur hana
út aö boröa eöa í bíó ef tími gefst.
rústa eigi það heimahjúkrunarkerfi
sem hefur verið byggt upp. Fólkð í
heimahjúkruninni eigi margfalt
skilið að fá einhvem bónus. Jafn-
framt megi spyrja hvað sparist í
raun og vem við að deila út rekstr-
arleigubílum eins og fyrirhugað sé.
Heimahjúkrunarfólkið hafi oft
mátt búa við óvissu. Þrisvar sinn-
um hafi verið skipt um aðsetur
heimahjúkrunar og alltaf eigi hlut-
imir að verða betri.
Sparnaður ríkisins
„Ég held að þessir ráðamenn hafi
ekki minnstu hugmynd um hvaða
starf þessar konur ixma af hendi
inni á heimilum skjólstæðinga
sinna,“ segir Lára. „Ég var á stofn-
un í 3 ár áður en ég komst í sjálf-
stæða búsetu. Það var hryllilegt og
ríkið var að greiða tugi þúsunda fýr-
ir dvöl mína, auk þess sem örorku-
bætumar mínar fóra í þetta. Nú sé
ég algerlega um mig sjálf fjárhags-
lega og heimahjúkrunin gerir mér
lífið bærilegt. Þetta sparar ríkinu
fleiri milljónir á ári.
Ég vil spyija ráðamenn: Hvað
geri ég ef þetta fólk gengur út 1.
maí? Hver ætlar þá að veita mér þá
hjálp sem ég þarfnast og ég hef lýst
hér að framan? Hver ætlar að gera
allt sem gera þarf til þess að ég njóti
þeirra sjálfsögðu réttinda að lifa
sómasamlegu sjálfstæðu lífi?
Maður heldur alltaf í vonina, en
þegar þetta kom upp á þá var það al-
veg punkturinn yfir i-ið. Ég reyni að
ýta þessari hugun frá mér, því það
era eðlileg viðbrögð þegar óvissan
ber að dyrum. En það era brot á
mannréttindum að ætla að skilja
DV-MYNDIR SIGURÐUR JÖKULL
Algerlega háð heimahjúkrun
Lára er algerlega háö heimahjúkrun.
Hún hálsbrotnaöi í bílslysi fyrir 17
árum. Hér er hún færö til á heimili
sínu af tveimur hjúkrunarkonum og
þarf talsveröa æfingu til.
okkur, skjólstæðingana, eftir. Ég get
ekki legið hér alein í 2-3 daga án
hjálpar. Ég gæti ekki gert þarfir
mínar, ég fengi legusár, þetta er
óbærileg tilhugsun. Ég sé bara
svart, því ekki get ég ímyndað mér
að ég kæmist að á stofhunum, sem
þegar era meira en yfirfullar."
Mál samfélagsins
„Ég hef á tiifmningunni að heil-
brigðiskerfið sé komið á vonarvöl.
Við sem þurfum á aðstoð þess að
halda lifum í stöðugum kvíða fyrir
því hvar þeim detti í hug að skera
niður næst til að spara. Þetta er
ekki bara mál okkar skjólstæðinga
heimahjúkrunarinnar heldur sam-
félagsins alls. Það getur hent hvem
sem er að þurfa á heimahjúkrun að
halda, strax í dag eða á morgun. Ég
var ekki spurð hvort ég vildi lifa eða
deyja þegar ég lenti í slysinu. Ég var
einfaldlega skikkuð inn í þetta batt-
erí. Og nú bíð ég milli vonar og ótta.
Framtíð min er í höndum ráða-
manna Heilsugæslunnar."
-JSS
Englarnir mínir
Lára talar hreint út þegar hún
ræðir um þá aðstoð sem hún þarf.
Hún segir að þetta séu einungis
staðreyndir lífs síns og aðeins með
því að ræða hispurslaust um þær
skilji fóllkið úti í samfélaginu
hversu dýrmæt heimahjúkrunin sé
þeim einstaklingum sem þurfi á
henni að halda.
„Daglegt líf mitt er undir allri
þessari aðhlynningu komið,“ segir
hún. „Nú er ég búin að vera í sjálf-
stæðri búsetu í 12 ár. Á því tímabili
hef ég haft heimahjúkrun. Sjálf-
stæði mitt er undir því komið. Það
hefur aldrei, ekki í eitt einasta
skipti, komið fyrir að þær hafi ekki
mætt. Þær hafa vaðið í snjó og byl,
í öllum veðrum, en alltaf skulu þær
mæta. Þetta eru englamir mínir á
fótum í þessu lifanda lífi. Þær era
orðnar eins og hluti af íjölskyldunni
minni. Við röbbum saman, spyrjum
frétta af fjölskyldu hver annarrar.
Félagslegi þátturinn vegur því
einnig þungt í lífi skjólstæðings sem
kemst ekki ferða sinna.“
Lára segir „ófyrirgefanlegt" ef
Hágæða hjálmar frá
Trek Vapor
f.börn og fullorðna
Stærðir: Small-medium-large
Verð kr. 3.963.-
' USAmeð viðurkenndum öryggistöðlum
Trek hjálmar
TrekScout
f.börn og unglinga
Stærðir: Small/medium, medium/large
Verð kr. 3.963.-
fyrir litlu
börnin 1-3 ára
Verð kr. 3.974.-
STOFNAÐ 1925
Skeifunni 11, Sími S88 9890
Bætt og betri verslun á sama stað!
Opið laugard. 10-16
Visa- og Euroraðgr.
Gerðu góð kaup!
Sama verð og í fyrra!
Verndaðu mestu
verðmætin njOÍiTSor