Dagblaðið Vísir - DV - 11.06.2003, Blaðsíða 14

74 FRÉTTIR MIÐVIKUDAGUR 11.JÚNÍ2003
Útlönd
Heimurinn í hnotskurn
Umsjón: Guðlaugur Bergmundsson og Kristinn Jón Arnarson
Netfang: gube@dv.is / kja@dv.is
Sími: 550 5829
Blix sendir tóninn
KJARNORKUEFTIRLIT: Hans
Blix,yfirmaður vopnaeftirlits SÞ
í (rak, ræðst harkalega að óvild-
armönnum sínum í bæði Was-
hington og Bagdad í viðtali við
breska blaðið Guardian í dag.
„Ég á mér mína óvildarmenn í
Washington. Þar eru varmenni
sem breiða út sögur,að sjálf-
sögðu,sem komu sögum í fjöl-
miðla. Ekki svo að skilja að mér
sé ekki sama. Þetta var eins og
moskítóbit að kvöldi sem klæj-
ar í að morgni," segir Blix meðal
annars í viðtalinu. Og bætir við
að í landvarnaráðuneytinu
Pentagon séu menn sem hafi
breitt út gróusögur um hann.
Þá segir Blix að óvinir hans í
Irak hafi breitt út sögur um að
hann væri samkynhneigður og
tæki við fyrirmælum að vestan.
Arásir áfram
[RAK: Donald Rumsfeld, land-
varnaráðherra Bandaríkjanna,
segir að búast megi við áfram-
haldandi árásum stuðnings-
manna Saddams Husseins á
bandaríska hermenn í frak
næstu mánuðina.Árásarmenn-
irnir yrðu þó upprættir áður en
yfir lyki. Einn hermaður lét lífið í
slíkri árás í Bagdad í gær og
annar særðist illa.
Evrópubúar, Japanir og Bandaríkjamenn senda geimför til plánetunnar rauðu:
TroðninguráMars
AF STAÐ TIL MARS: Delta II eldflaug sem bar geimfarið„Spirit" út fyrir gufuhvolf jarðar losnar hér frá geimfarinu um það bil 36 mínútum eftir geimskotið og sendir geimfarið
af stað í næsta áfanga ferðarinnar til Mars. Ef allt fer samkvæmt áætlun ætti það að ná á leiðarenda eftir tæpa sjö mánuði.
Bandarísku geimfari var skot-
ið á loft í gær og var förinni
heitið til Mars. Síðar í mánuð-
inum munu Bandaríkjamenn
senda annað mjög svipað
geimfar til plánetunnar
rauðu. Þar með verður orðið
ansi þröngt á þingi þar, því
fyrir viku var evrópskt geim-
far einnig sent af stað til
Mars, japanskt geimfar er
einnig á leiðinni og tvö eldri á
sporbaug um piánetuna.
Helsta ástæðan fyrir því að svo
vinsælt sé að senda geimför til
Mars um þessar mundir er sú að
næstu mánuði verður fjarlægðin
milli Mars og jarðar styttri en hún
hefur nokkurn tímann verið frá því
geimferðir hófust. Það þýðir að
ferðalagið milli plánetanna tekur
einungis tæpa sjö mánuði í stað
þeirra níu til tíu mánaða sem ferð-
in tekur venjulega.
Fjarstýrðir bílar
Geimfarið sem flaug af stað í gær
hefur hlotið nafnið „Spirit" en tví-
buri þess, sem fer af stað seinni
hluta mánaðarins ef allt gengur að
LEIÐANGRAR TIL MARS
Tveir þriðju leiðangra til Mars
hafa mistekist. Hér er yfirlit yf-
ir þá helstu sem heppnuðust.
1964 Mariner4.
Flogið hjá Mars í fyrsta sinn.
Fyrstu myndir af yfirborði
plánetunnar sendar til jarðar.
1975 Viking 1.
Fyrsta geimfarið sem lendir á
Mars og tekst að senda myndir
af yfirborðinu og taka sýni.
1996 Mars Global Surveyor.
Fór á sporbaug og kortlagði
plánetuna ítarlega.
1997 Mars Pathfinder.
Lenti á plánetunni og sendi þús-
undir mynda til jarðar.
óskum, kallast „Opportunity". Báð-
um er ætlað að lenda á Mars og
rannsaka hvort vatn sem nú er
löngu horfið af yfirborði plánet-
unnar var nógu lengi til staðar til að
líf hafl getað myndast. Meðal tækja
sem bandarísku geimförin flytja til
plánetunnar verða fjarstýrðir bílar
sem munu geta ferðast mun auð-
veldar um yfírborð Mars en áður
hefur verið mögulegt
Erfitt ferðalag
Það hefur ekki gengið áfallalaust
í gegnum tíðina að senda geimför
til Mars. Um það bil tveir af hverj-
um þremur leiðöngrum hafa mis-
tekist frá því að fyrsta geimfarið var
sent af stað árið 1964 og er
skemmst að minnast Mars Climate
Orbiter geimfarsins sem fórst í
september 1999 vegna þess að vís-
indamenn höfðu notað tvö mæli-
einingakerfi - sumir reiknuðu í
kílómetrum en aðrir í mílum.
Einungis þremur geimförum,
sem ætlað hefur verið að lenda á
Mars, hefur tekist það. Þetta voru
Viking-geimförin sem lentu árið
1976 og svo Pathfmder-geimfarið
Meðal tækja sem
bandarísku geimförín
flytja til plánetunnar
verða fjarstýrðir
bílar sem munu geta
ferðast mun auðveldar
um yfirborð Mars
en áður hefur verið
mögulegt
sem lenti árið 1997. Bandarísku
geimförin og það evrópska nota í
þetta sinn lendingartækni sem
byggist á að verja geimfarið með
loftpúðum og láta það skoppa til
jarðar.
Enn sem komið er hafa þó þeir
leiðangrar sem sendir hafa verið af
stað í sumar gengið vel. Geimskotið
í gær tókst með ágætum og evr-
ópska geimfarið, sem kallast „Mars
Express", er þegar komið í um það
bil milljón kílómetra fjarlægð frá
jörðu.
Ekkert bólar enn áAung San Suu Kyi í Burma:
Tólf dagar í haldi herforingja
Burmneska baráttukonan og
leiðtogi stjórnarandstöðunn-
ar, Aung San Suu Kyi, hefur nú
verið í haldi herforingja-
stjórnarinnar í Rangoon í tólf
daga. Kröfurnar um að henni
verði sleppt gerast sífellt há-
værari og nokkur ríki íhuga
að herða á refsiaðgerðum
gegn Burma fyrir vikið.
Herforingjastjórnin í Burma
sagði í gær að Suu Kyi væri í tíma-
ENN IHALDI HERFORINGJA: Aung San
Suu Kyi, leiðtogi lýðræðissinna í Burma,
er búin að dúsa tólf daga í haldi herfor-
ingjaklikunnar sem stjórnar landinu.
bundnu varðhaldi og sendimaður
Sameinuðu þjóðanna, sem fékk að
hitta hana, hafði eftir æðstu herfor-
ingjum landsins að Suu Kyik yrði
sleppt við fýrsta tækifæri.
Suu Kyi og á þriðja tug forystu-
manna í lýðræðisbandalagi hennar
hafa verið í haldi frá því í maílok
eftir að upp úr sauð milli stuðn-
ingsmanna hennar og óbótalýðs á
snærum stjórnvalda. Ekki er vitað
hvar lýðræðissinnarnir eru hafðir.
í Bandaríkjaþingi eru uppi radd-
ir um að banna allan innflutning
frá Burma í refsingarskyni.
Thorbjorn Jagland í Noregi:
Kosið um ESB-aðild
Þingkosningarnar í Noregi
eftir tvö ár eiga og verða
að snúast um aðild lands-
ins að Evrópusambandinu.
Þetta er álit Thorbjorns Jag-
lands, fyrrum leiðtoga norska
Verkamannaflokksins og núver-
andi formanns utanríkismála-
nefndar norska Stórþingsins.
„Það er klárt að þegar Pólland,
sem er með stærstu löndum í
Evrópu, segir já við ESB-aðild,
hefur það afleiðingar á umræð-
urnar um ESB í Noregi," segir
Jagland í viðtali við norska blað-
ið Aftenposten.
Pólskir kjósendur samþykktu
aðild að ESB í þjóðaratkvæða-
greiðslu um helgina.
Ekki er meirihluti fyrir aðild
meðal þingmanna þótt kjósend-
ur séu nú á öðru máli, sam-
kvæmt skoðanakönnunum.
Jens Stoltenberg, leiðtogi
Verkamannaflokksins, er sam-
mála flokksbróður sínum.