Dagblaðið Vísir - DV - 10.10.2003, Síða 16

16 MENNING FÖSTUDAGUR 10. OKTÓBER 2003
Menning
Leikhús • Bókmenntir • Myndlist • Tónlist • Dans
Umsjón: Silja Aðalsteinsdóttir
Netfang: silja@dv.is
Sími: 550 5807
Kötturinn í sekknum
MYNDLIST: Dagný Heiðdal list-
fræðingur sýnir gestum Lista-
safns íslands sýningu Júlíönu
Sveinsdóttur á sun. kl. 15. Þann
16. og 25. okt. kl. 17-19 efnir
safnið til námskeiða um ástand
og uppruna málverka og varð-
veislu listaverka í heimahúsum.
Umsjón hafa Viktor Smári Sæ-
mundsson forvörður og Rakel
Pétursdóttir safnfræðingur.
Fjallað verður um atriði sem
hafa á í huga við kaup á lista-
verkum og kynntar leiðir til að
forðast ótímabært niðurbrot
og skemmdir. [ tengslum við
námskeiðið verður starfs-
mönnum listaverkasafna boðið
að kynna sér skráningu lista-
verka í tölvugagnagrunn Lista-
safnsins. Skráning í síma 515
9600.
Fleiri blóm
TÓNLIST: Næstu tónleikar í
tónleikaröðinni „Blómin úr
garðinum" verða í Langholts-
kirkju á morgun kl. 17. Flytj-
endur eru Margrét Bóasdóttir
sópran, Sigurður Halldórsson
sellóleikari og Björn Steinar
Sólbergsson organisti. Kór
Langholtskirkju gengst fýrir
röðinni í tilefni af 50 ára afmæli
kórsins.
ísland
að hluta
DÆGILEG INNSETNING:
Raðskúlptúr í naum-
hyggjustíl þar sem (s-
landskortið - eða sérút-
gáfa Einars af því - er
bæði efniviðurinn og um-
fjöllunarefnið. DV-mynd
ÞÖK
MYNDUSTARGAGNRÝNI
Aðalsteinn Ingólfsson
Eitt sinn rakst ég á Þjóðverja sem voru að
vandræðast í miðbæ Reykjavíkur. Þeir þurftu
nauðsynlega að komast út á Seltjarnarnes og
höfðu því gaumgæft kortið af höfuðborgarsvæð-
inu aftast í símaskránni. Þar er að flnna sérstakt
kort af Seltjamamesi úti á „haffletinum" við
hliðina á Reykjavíkurkortinu, væntanlega vegna
plássleysis. Og nú spurðu Þjóðverjarnir: Hvar
flnnum við Seltjarnamesferjuna?
Það er kunnara en frá þarf að segja - en þolir
hæglega endurtekningu - hve lítið er að marka
landslag á landakorti eða myndum. Samt er það
til mynda og landakorta sem ferðalangar grípa
til að segja frá upplifunum sínum af náttúmnni.
Og með því að „gera" myndir af náttúmnni telja
listamenn sig hafa gert henni skil. Hafi þeir til að
bera nægilegan listrænan sannfæringarkraft fá
myndir þeirra á sig ímynd helgimyndar, hinnar
einu og sönnu túlkunar landslagsins, mæli-
kvarða á allar siðari túlkanir. Úti í íslensku
hrauni er erfltt að losna við myndir eftir Kjarval
úr huganum.
Um nokkurt skeið hefur Einar Garibaldi Ei-
riksson verið með hugann við íslenskt landslag,
þýðingu þess fyrir íslenska listamenn og þjóðina
í heild sinni, hugmyndir og ranghugmyndir um
það, og misvísandi skilaboðin sem birtast í
helstu tilraunum til að „gera því skil“, hvort sem
er í máli eða myndum.
Landakort sem skúlptúrar
Umfjöllun Einars um viðhorf okkar til lands-
lagsmynda em eins konar „afbyggingar", til-
raunir til að brjóta úl mergjar hugmyndimar að
baki þeim og gera þær sýnilegar. Og þar sem
hann er sjálfur myndlistarmaður, ekki fræði-
maður, taka rannsóknir hans á sig mynd sjálf-
stæðra „bygginga" með eigin burðarvirki og lög-
mál.
Tilbrigðin um tiltekið kort Landmælinga rík-
isins af Reykjanesskaga (Blað 18), sem Einar
sýndi í Duus-húsi í Keflavík í fyrra, vom léttkald-
hæðnislegar stúderingar á táknmáli kortagerð-
armanna, tjáningargildi þess og annmörkum.
Þetta blað lá vel við höggi, ef svo má segja, þar
Nanna Hovmand og Jónas Ingimundarson.
Velur íslenskt
Á morgun kl. 14.30 heldur lýríski
messósópraninn Nanna Hovmand Tíbrár-
tónleika í Salnum ásamt Jónasi Ingimundar-
syni píanóleikara. Á efnisskránni eru íslensk
sönglög og söngvar eftir norræn tónskáld.
Nanna er öllum minnisstæð sem sáu róm-
aða uppfærslu Sumaróperunnar á Krýningu
Poppeu eftir Monteverdi, þar lék hún hina
forsmáðu keisarynju, Ottaviu, sem rekin var í
útlegð til að keisarinn gæti gifst ástkonunni,
Poppeu.
Islendingar eiga fjölda fallegra ein-
söngslaga og það er sérstaklega ánægjulegt
þegar listafólk af erlendu bergi velur úr þeim
á efnisskrá sína. Meðal laga sem Nanna syng-
ur eru bæði vinsæl lög eins og Þú ert - eftir
Þórarin Guðmundsson og Hjá lygnri móðu
eftir Jón Ásgeirsson, en líka sjaldheyrðari lög
eins og Kata litla í Koti eftir Sigvalda Kalda-
lóns, Söknuður eftir Hallgrím Helgason, Síð-
asti dansinn eftir Karl O. Runólfsson, Vor eft-
ir Jónas Ingimundarson og lög eftir Jórunni
Viðar við Þjóðvísu Tómasar Guðmundssonar
og Gestaboð um nótt eftir Einar Braga. Nor-
rænu tónskáldin sem Nanna syngur verk eft-
ir eru P.E. Lange-Múller, Carl Nielsen, Ed-
vard Grieg og Peter Heise.
Nanna Hovmand er virk í tónlistarlífí Dan-
merkur og hefur sungið við öll helstu óperu-
hús þar í landi.
sem það sýnir mestmegnis opið haf. Um leið
höfðu myndir listamannsins til að bera Ijóðræn-
an þokka, hæfilega dulúð og ýmislegt fleira sem
gæddi þær nauðsynlegu aðdráttarafli, burtséð
frá kortagerðarlegri þýðingu þeirra.
Um þessar mundir (til 12. okt.) sýnir Einar ný
tilbrigði um íslandskortið í Listasafni ASÍ, í sam-
floti með ítölskum skólabróður sfnum, Bruno
Muzzolini. I þetta sinn nefnir Einar framlag sitt
„ísland í níu hlutum", og er það myndröð byggð
á hinum níu stöðluðu íslandskortum Landmæl-
inga. Einar stækkar þessi kort úl muna og end-
urgerir í grófum dráttum, heldur sig við úúínur
landsins og helstu jökla og notar einvörðungu
tvo „ónatúralíska" litatóna. Að endingu festir
hann kortin á þunga fleka sem hallast upp að
veggjum, að því er virðist óskipulega.
Myndgildrur
Útkoman er sem sagt eins konar raðskúlptúr í
naumhyggjustíl þar sem Islandskortið - eða sér-
útgáfa Einars af því - er bæði efniviðurinn og
umfjöllunarefnið. Út úr þessu kemur að sönnu
hin dægilegasta innsetning.
Að öðru leyti er ég ekki alveg með á hreinu
hvað Einar er að fara. Með fyrri verkum sínum
sýndi hann fram á að landakort og (eftir)myndir
landslags geta verið jafn mikill skáldskapur og
svokallaður viðurkenndur skáldskapur. Því þarf
hann tæplega að árétta að landakort geti verið
skúlptúr. Það staðfestir Islandskorúð í sýningar-
rými Ráðhússins.
Bruno Muzzolini er myndlistarmaður af allt
öðru sauðahúsi; ljósmynda- og myndbanda-
ffömuður með hugmyndafræðilegar rætur í
verkum Duchamps og nýlegri kenningum um
sýnileika hlutanna og miðlun sýnileikans til
áhorfandans. Verkin eru ljósmyndir af ýmiss
konar „gildrum" sem hafa verið frystar og
myndband sem sýnir gildru bráðna, uns hún
lokast skyndilega með óþægilegum hvelli. Hug-
myndafræðin er hér dáldið fyrirferðarmikil og
að gaumgæfa geminginn í heild sinni er eins og
að horfa á málningu þoma. Þar til kemur að
hvellinum.
Sýningarnar fsland í níu hlutum og Augnagildrur standa til
12. okt. Listasafn ASf við Freyjugötu er opið alla daga nema
mán. kl. 13-17.
Myndþing á sunnudaginn í tengslum við sýninguna Yfir bjartsýnisbrúna:
Fræðsla og gjörningar
Níels Hafstein raðar upp kirkjugestum eftir Helga Björnsson, Huppahlíð, Húna-
þingivestra. DV-mynd ÞÖK
Það hefur verið mjög góð að-
sókn að sýningunni Yfir
bjartsýnisbrúna íHafnarhús-
inu þar sem Níels Hafstein
stillir saman verkum eftir
lærða og óskólagengna
myndllstarmenn. hað er
heldur engin furða því að
sýningin er afar skemmtileg,
ekki síst heillandi útskurðar-
myndir leikmanna úr Zestur-
Húnavatnssýslu.
í tilefni af sýningunni
verður efnt til myndþings á
sunnudaginn kl. 13.30-16.
Umsjón með þinginu hefur
Harpa Björnsdóttir mynd-
listarmaður.
Eftir að Eiríkur Þorláks-
son, forstöðumaður Lista-
safns Reykjavíkur, setur
myndþingið fremur Hann-
es Lárusson gjörning. Erindi flytja Níels Haf-
stein sem fjallar um listina að safna og sam-
eina list, Aðalsteinn Ingólfsson fjallar um ís-
lenska naívista, Ólöf Nordal segir frá því
hvernig hún sem listamaður nýtir sér alþýð-
legan fróðleik og minni í verkum sínum og
Ólafur Gíslason fjallar um listsköpun naívista
og tengsl þeirra eða tengslaleysi við sögulegt
samhengi og samtíma sinn. Einnig sýnir
Valdemar Bjarnfreðsson nokkrar myndir sín-
ar á skjávarpa og segir frá tilurð þeirra (sýnir í
kaffibolla), Hrefna Sigurðardóttir flytur nokk-
ur frumsamin ljóð og loks verður gjörningur
Ólafs Lárussonar.
Sýningin Yfir bjartsýnisbrúna stendur til 2.
nóv. Allir eru velkomnir á myndþingið.