Dagblaðið - 02.04.1979, Blaðsíða 12

12
DAGBLAÐIÐ. MÁNUDAGUR2. APRÍL 1979.
V. -Þýzkur
Plasthúðaður. 4 á-
ferðir, glans', silki,
matt, hálfmatt. '
Normal eða harður.
TURA
high SPEED
Ljósmyndapappír nýkominn
Vegna hagstæðra samninga getum við nú boðið heimsþekkta
gæðavöru á mjög lágu verði.
TURA Mjög góöur til
high SPEED handlitunar
Verð:
Ath. veitum magnafslátt.
9+13 100 bl.
18 25 bl.
18 + 24 100 bl.
24 + 30 10 bl.
30 + 40 10 bl.
40 + 50 10 bl.
50 + 60 10 bl.
3.570.-
1.990.-
12.800.-
2.770.-
4.450. -
7.450. -
9.880.-
VERZLUNIN
. SlM112630 LAUGAVEGI

121 JJLVK/AVflí BOX 71
Ljósmynda-
VERZLUN ,

OPID
KL. 9-9
i Allar skraytingar unnar af fag-
. mönnum.
N*ag bilaitall a.a.k. é kvöldla
liIÓMLAVIXIIH
HAFNARSTRÆTI Simi 12717
Ti/sölu:
Renault 4 Van árg. '78
Renault 4 TL árg. '75
Renault 5 TL árg. '74.
Renault 12 TL árg. '71.
Renault 12 TL árg. '75
Renault 12 station árg. '75
Renault 12 TL árg. '77.
BMW 316 árg. '77
BMW 318 árg. '78
Opið laugardaga kl. 2-6.
Kristinn Guðnason
Suðuriandsbraut 20 - Sími 86633.
stígvél
sem standa sig
CZF
Þegar þú ætlar aó kaupa þér stlgvél þá velurþú auóvitað
KONTIO-atfgvél fra NOKIA
NOKIA hefur sett heióur sinní aö
framleióa stigvél sem eru falleg I
útliti, niósterk og þægileg áfæti.
NOKIA hefurennfremur hugaóaó
vellióan þeirra sem stigvélin nota.
Meó sérstakri meóferó á fóóri
náóst verulegur árangur. Þetta
sérstaka fóöur er bakteriudrep-
andi og hindraróeólilegamikinn
fótraka.
Já, þú ættir aó varast allar eftirlik-
ingar og kaupa KONTIO-stlgvél,
þaó borgarsig.

TH. Benjamínsson & Co.
Laugarásvegi 24 - Simi 81377
Fýrir skömmu ritaði ég að beiðni
Dagblaösins grein i blaðið um vanda
þess fólks sem reka verður heimili sitt
í leiguhúsnæði. Ræddi ég þar nokkuð
um félagslegar ástæður þessa fólks
og sagði sögu sem nýverið gerðist hér
í borginni, sem dæmi um þetta
ástand. Einnig reyndi ég að fjalla
nokkuð um hinn þjóðfélagslega bak-
grunn sem ástandi þessu veldur, eftir
því sem það er hægt í stuttri grein.
Tilgangurinn með beiðni Dagblaðsins
var að fá fram báðar hliðar málsins
en einhverjir menn höfðu þá stuttu
áður sent blaðinu hugleiðingar sínar
um vonsku Leigjendasamtakanna og
jafnframt þá miklu sæluvist sem þeir
telja leigjendum búna í samfélagi
okkar.
Allt frá því þessi mál komu til auk-
innar umræðu á síðasta ári hafa
skotið upp kolli í blöðunum menn
sem reyna með allskyns reiknikúnst-
um að sanna það að ekki borgi sig að
byggja eða reka leiguíbúðir, aðrar
fjárfestingar borgi sig betur, og að
leigjendur lifi reynar lúxuslífi í sam-
félaginu og ekkert þurfi því að gera
til lausnar húsnæðisvanda, því hann
sé ekki til. Ég þykist vita að þeir sem
þannig skrifa hafi sjálfir lítið kynnst
kjörum leigjenda og hafi enn minni
áhuga á félagslegum markmiðum,
réttlæti og jöfnuði. Skrif þessi benda
eindregið til þess að þarna séu á ferð
einhverslags gróðapungar sem telja
stefnu Leigjendasamtakanna til
lausnar hins mikla húsnæðisvanda á
félagslegum grundvelli og til bættrar
réttarstöðu leigjenda, í líkingu við
það sem gerist hjá öðrum þjóðum,
höggva nærri hagsmunum sínum og
ef til vill forréttindaaðstöðu.
Að þarna séu á ferð menn sem
græða á leigjendum og hafa það sem
efnahagslegt markmið fékk ég stað-
fest hjá einum þessara höfunda,
Carli J. Eiríkssyni verkfræðingi, er
hann hringdi heim til mín eftir að
áöurnefnd grein mín birtist og
kvartaði undan því að ég hefði veist
að sér persónulega í greininni, þar
sem ég talaði um þá sem einungis
væru að hugsa um hvernig þeir gætu
ávaxtað arfahlut sinn eða aflafé, en
ekki um það sem ég taldi og tel að
umræða þessi eigi að snúast um:
Hvernig er á hagkvæmastan hátt
fyrir samfélagið í heild og einstakl-
ingana, sem mynda það , mögulegt
að leysa hinn mikla húsnæðisvanda
þannig að fjármagn það sem til þess-
ara mála þarf að verja nýtist sem best
og sem mest húsnæði fáist fyrir það.
Þetta tel ég merg málsins. Það er ljóst
að skipulagsleysið sem nú rikir og
ríkt hefur er bæði mjög dýrt og
tryggir hvergi nærri öllum viðunandi
húsnæðisaðstöðu, Carl þessi Eiríks-
son fræddi mig á því að hann leigði
út íbúðarhúsnæði sem hann hefði
erft eftir foreldra sína. Þuldi hann
mikla útreikninga um reksturskostn-
að og kjör leigusala og íbúðareigenda
Jón frá Pálmholti
sem hann svo endurtekur í Dag-
blaðinu 19. mars sl.
í grein þessari eru hugleiðingar af
ýmsu tagi og hinir margvíslegustu út-
reikningar. Því miður hefur sökum
annríkis orðið dráttur á því að ég
svaraði þessu en mér þykir ástæða til
að fara nokkrum orðum um mál-
flutning þennan.
Verði byggt á
félagslegum grunni
Ég veit sannast að segja ekki hvar
ég á að byrja á þessari hvelju sem
grein verkfræðingsins er, en iíklega er
best að leiðrétta fyrst þann , .misskiln-
ing” að við Carl séum að ræða sama
hlutinn.Carl er að reikna út hvernig
hann sem miljónaerfingi geti ávaxtað
arf sinn þannig að hann hagnist sjálf-
ur sem mest á arfinum. Ég er aftur að
ræða um hvernig leysa eigi vanda
þeirra húsnæðislausu á félagslegum
grundvelli, og á skipulagðan hátt.
Vitaskuld kostar allt húsnæði eitt-
hvað, um það þarf varla að ræða og
síst við mann ::m kostaður hefur
verið það til ..ims að hann getur
titlað sig verkfræðing. Þá hlýtur
húsnæði að sjálfsögðu að lúta þeim
almennu lögmálum sem ríkja í sam-
félaginu og ekki einungis þvi að vera
á uppboðsmarkaði, svo sem algengt
er um leiguhúsnæði sem boðið er á
markaðnum, heldur einnig þeim lög-
málum fjármagns og rerkstrarkostn-
aðar sem farið er eftir. Það hlýtur að
gilda hið sama um leiguhúsnæði sem
fjármagnað er með lánsfé og annan
rekstur eins fjármagnaðan, að í
okkar fjármálakerfi verður um tals-
verðan fjármagnskostnað að ræða,
einkum í upphafí reksturs. Þetta hélt
ég að ekki væri ástæða til að rífast
um í blöðunum, nema menn vilji
breyta ástandinu og þá hverníg þeir
vilja breyta því.
Úteikningar miljónaerfmgjans um
það hve hann græði meira á því að
eiga verðtryggð spariskirteini heldur
en íbúð, sem hann notar ekki sjálfur
en leigir út, eru, eins og ég sagði í
fyrri grein minni, aðeins braskaratal
sem lítið erindi á inn í umræður um
húsnæðismál. Það er skoðun mín og
einnig stefna Leigjendasamtakanna
að húsnæði eigi að reisa á félagslegan
hátt en ekki með þvi að einstakir
gróðapungar byggi og reki húsnæðið
i hagnaðarskyni. Ef verðtryggð spari-
skírteini koma eitthvað við þessa
sögu þá er það einungis sem spurning
um það hvort ríkissjóður geti lagt
eitthvað af tekjunum sem hann fær
fyrir skirteinin til húsnæðismála.
/ ■
Þriðjungur
tekna í leigu
Nú ætla ég að vitna beint í grein
verkfræðingsins. Þar segir:,,Ég held
að vissir herskáir meðlimir Leigj-
endasamtakanna hafi fyrir löngu
reiknað út í huga sér að þeir ætli sér
aldrei að borga kostnaðarverð fyrir
leiguhúsnæði og helst að fá frítt
húsnæði hjá hinu opinbera og láta al-
menning borga brúsann.” Það er
ekki furða þótt miljónaerfinginn
hrópi. Minna má nú ekki vera en hel-
vítis pakkið borgi kostnaðarverð (og
helst hagnað til leigusala líka svo
hann fái arð af). Það er vitaskuld allt
annað að fá húsnæði í arf eftir for-
eldra sina en að njóta samfélagslegrar
aðstoðar við uppfyllingu þeirra nauð-
þurfta sem menn ráða ekki við að
uppfylla sjálfir og einir, vegna þeirra
reglna sem látnar eru ríkja á fjár-
magns- og Iaunamarkaði. Þeir sem
eru svo vitlausir að velja sér eigna-
lausa foreldra og arka arflausir út i
lífið, að maður nú tali ekki um
foreldralausir í þokkabót, þeim er nú
ekki of gott að borga fyrir sig. Sé
leiga fyrir litla íbúð ca 65 þúsund á
mánuði, eins og Carl J. Eiríksson
segir, og útborguð laun leigjandans
ca 180 þús. á mánuði, sem eru algeng
laun, þá skal pakkið sannarlega
greiða þriðjung launa sinna í húsa-
leigu og helst meira svo eigandinn
hafi einhvern hagnað. Til þess að fá
2% arð af fé sínu segist Carl þurfa
að leigja þessa sömu íbúð á kr.
88,338 á mánuði. Það er íbúð sem
kostar 14 milljónir i staðgreiðslu, án
þess fram komi hvernig það fé er til-
komið.
Þarna er settur upp mjög
nákvæmur reikningur með hinum
ýmsu gjaldaliðum, þar á meðal
viðhaldskostnaði kr. 280 þúsund
(sem er nú meira en ég þekki af 12 ára
reynslu sem leigjandi) auk ýmissa
skatta og annarra útgjaldaliða. Með
því að teygja allt þetta til fær hann út
að kostnaðarleigan sé 658. þús. á ári,
þ.e. 53 þús. 872 kr. á mánuði, og er
þá gert ráð fyrir að leigan sé öll talin
fram og útsvar og aðrir skattar
greiddir af henni allri, sem oft er nú
ekki. En sé nú leigan hærri en þetta er
um hreinan hagnað leigusala að
ræða.
Hvert er rétta s

Aldrei hefur mér dottið i hug, að
iað sé dýrara að byggja leiguibúð en
éreignaríbúð. En rekstur leiguíbúðar
er auðvitað dýrari.vegna skatta, sem
Íá þeim eru um
Lækkun þeirra
sögðu stuðla
almennt. Þess
tökin einnig
Það er
þeirri spumingu
blaðinu þ. 5. mars si., P ”sr'rsi. <3' r'</. ,
væri ekki markaðsvar.
heldur átt að seg' A,^ . **’’ '
fatnaður t.d. markað /' \N'\ ***$ ***£»' '6
nauðsyn líka. Ekk; _ ’ ^\
matvörur væru ^ ^
ákvæðum. Hvf ýty^*°/>
niöurgreiddi
húsnæði
um saman.
.1.1. \
margar ibuði.
opinbera.eru leigo.
sið-
- ^ ^
S Q,
. + % & ****
í'ir ° % ^ %
e jraheimilið sé b. 'Ö/Jj A.'
A DÞé lel að margt fÓlk’Ví .*•«. - f *»
•<ar þurft, þori ekki að 16
aðila af ástæðum, sem^
rormaður barnavernd
<*% agt, að það sé þao™

ngjaC:
ý
• „Eftir hin mv
reikninga, þar st,
ofsagróða en talsmenn k
2—3 miiijónir á ári, langaou,
svarinu um kostnað við ieiguhúsn