Dagblaðið - 02.04.1979, Blaðsíða 13

DAGBLAÐIÐ. MÁNUDAGUR 2. APRÍL 1979.
TIL HVERS ERU ÍBÚÐIR?
Sem áður sagði reiknaði erfinginn
út að hann yrði að fá rúmar 88 þús.
kr. á mánuði í leigu til þess að ná 2%
arði af arfi sínum, það er 280 þús.
kr. í hreinan hagnað áán. Það þýðir
að eigi hann t.d. fremur lítið fjöl-
býlishús meðl2 íbúðum igöllumeins
hefur hann í hagnað 3 miljónir og 360
þúsund kr. yfir árið. Eigi hann hins
vegarstórt fjölbýlishús sem í eru t.d.
40 íbúðir samskonar, þá græðir eig-
andi rúmar 11 miljónir um árið, sam-
kvæmt útreikningi Carls J. Eiríks-
sonar. Menn geta svo deilt um hvort
þetta sé mikill gróði eða ekki, en
muna verður þá að þarna eru allir
kostnaðarliðir taldir með, bæði
skattar og annað. Þetta eru þær
tekjur sem eftir verða þegar allt er
greitt. Þó má geta þess að í síðasta
dæminu a.m.k. færist skatturinn ef
til vill upp um þrep.
Þá er það hinn reikningurinn sem á
að sanna hve leigjandinn sleppi
billega. Lítum aðeins á hann. Enn er
um tilbúið dæmi að ræða, það er
þessa 14 miljón króna íbúð, en nú er
gert ráð fyrir að hún sé ekki stað-
greidd heldur taki eigandi lán til
kaupanna að upphæð 5 miljónir
króna til 10 ára. Hvað þarf svo vesa-
lings kaupandinn að borga? spyr
Carl. í fyrsta lagi er afborgun af láni
kr. 500.000, þá vextir ein miljón kr.
Það gerir til samans 1,5 milj. kr. og
svo koma gjöld og skattar alls kr.
454.860. Þetta gerir kr. 1.954.860.
Skattar lækka svo um kr. 335.541.
Eigandi greiðir því alls kr. 1.719.319
á árinu vegna kostnaðar við að
eignast íbúð sína. Á sama tíma, segir
Carl, þarf leigjandinn aðeins að
greiða kr. 65 þús. á mánuði, þ.e. 780
þús. yfir árið fyrir að búa í íbúðinni.
Þetta á að sanna að leigjandi búi við
betri kjör en eigandinn, eða sjá ekki
allir að eigandinn þarf að borga
tæpri miljón meira fyrir húsnæði sitt
en leigjandinn?
Hve margar íbúðir
borgar leigjandinn
upp?
Ég hélt nú ekki að menn þyrftu að
læra til verkfræðiprófs til að geta
reiknað á þennan hátt, og smeykur er
ég um að Sigurði mínum skólastjóra
á Laugum hefði þótt þetta heldur
óburðug lausn á gagnfræðaprófi. í
fyrsta lagi eru greiðslukjörin í dæmi
verkfræðingsins í litlu samræmi við
það sem almennt er þegar alþýðufólk
eignast húsnæöi. Greiðslukjör fram-
kvæmdanefndar, verkamannabú-
staða og byggingarsamvinnufélaga
eru öðruvísi, en verkafólk og þeir
aðrir, sem á svipuðum launum vinna,
eignast helst íbúðir á þann hátt, ef það
eignast húsnæði á annað borð. Hitt
er svo, hvor hafi greitt meira fyrir
húsnæði sitt á þessum 10 ára lánstíma
í dæminu áðan. Húsaleigan hækkar
trúlega í krónutölu með verðbólg-
unni, meðan skuldin stendur i stað.
Þá langar mig að spyrja hvort
verkfræðingurinn sé að gera grín að
sjálfum sér þegar hann lætur vaxta-
kostnað vera óbreyttan hvernig sem
borgað er af láninu. Hvað borgar
þessi kaupandi t.d. á 7. eða 8. ári
skuldar sinnar? Þá er skuldin
væntanlega komin allmikið niður.
Ég tala nú ekki um þegar kaupandi er
orðinn eigandi að skuldlausri eign,
en leigjandinn jafneignalaus og fyrr.
Að ég nú ekki spyrji hvor hefur greitt
meira um ævina fyrir það eitt að fá
að búa i húsi. Það gæti verið fróðlegt
að reikna út hve margar íbúðir
leigjandinn er búinn að borga upp á
segjum 50 til 60 ára starfsævi.
Ég býst ekki við að neitt þýði fyrir
mig að ræða við þennan mann um
það sem kallað er félagsleg samhjálp.
En ég get þó spurt hvort hann hafi
kannski reiknað dæmin þar líka, úr
því hann virðist hafa nægan tíma ti!
að iðka þessa kúnst Hvað skyldi t.d.
maður sem hefur unniðverkamanna-
vinnu i hálfa öld eða meira og ekki
getað eignazt íbúð, því hann átti
aldrei fyrir þeirri útborgun sem
krafist var og hafði ekkert veð að
setja og fékk því hvergi lán, hvað
skyldi þessi maður hafa hjálpað
mörgum til að eignast húsnæði og
hver veit hvað, meðan hann greiddi
húsaleigu sjálfur, trúlega á
kostnaðarverði og kannski aðeins
betur? Niðurgreiðsla á húsaleigu er
tíðkuð víðast hvar í einhverjum mæli
af sömu ástæðum og hér niðurgreið-
um við matvörur. Ég hef haldið því
fram að það sé miklu ódýrara og
jafnframt meiri félagsleg aðstoð að
greiða niður húsaleigu heldur en mat,
þegar greitt er eftir efnum og ástæð-
um leigjenda. Kannski rikið eigi að
greiða niður kaupið lika, hrópar
miljónaerfingínn Carl, og er víst ekki
í vafa um að lýðurinn fái það sem
hann áskilið.
Fyrir okkur sem höfum reynsluna
af því að flytjast með fjölskyldu milli
borgarhverfa, eða bæja, rifa börn
uppmeðrótum úr sínu umhverfi og
færa þau milli skóla sitt á hvað,
kannski á fárra ára fresti, kannski
árlega eða oftar og hrósum jafnvel
happi ef við fáum leigt hjá sæmilegu
fólki og með mögulegum kjörum,
fyrir okkur er þýðingarlaust að
reikna út sæluna af því að vera leigj-
andi í okkar samfélagi eins og nú er.
Við trúum reynslu okkar betur.
Fyrir stuttu átti ég þess kost að
sitja ráðstefnu um húsnæðismál sem
haldin var á vegum Sambands ungra
framsóknarmanna. Þar voru fluttar
mjög fróðlegar framsöguræður um
þessi mál af mönnum sem við þau
starfa og til þeirra þekkja. Þar voru
einnig tveir stjórnarmenn Húsnæðis-
málastofnunar ríksisns og sátu m.a.
fyrir svörum. Allt var þetta góða fólk
á einu máli um það að núverandi
ástand í húsnæðismálum væri með
öllu óviðunandi og fullnægði ekki
þörfum fólksins. En íbúðabygginga-
kerfi sem ekki fullnægir þörfum
fólksins, til hvers er það?
Fólk er misjafnt. Það gildir jafnt
um leigjendur og leigusala, og í hópi
þeirra síðarnefndu eru margir sóma-
menn, sem leigja fólki ibúðir á sann-
gjörnum kjörum. Það er bull og vit-
leysa, að Leigjendasamtökin séu til
þess eins stofnuð að berjast við ein-
staka leigusala. Margir leigusalar
leita til skrifstofu Leigjendasamtak-
anna til að fá upplýsingar og ráð,
þegar vanda ber að höndum og þeim
er ekki ljóst hver þeirra réttur er. Þeir
fá að sjálfsögðu þau ráð og þær
upplýsingar sem hægt er að veita,
eins og aðrir. Leigjendasamtökin eru
fyrst og fremst stofnuð til þess að
breyta ríkjandi ástandi. Ég læt svo
þessu karpi lokið og bið miljóna-
erfingjann Carl J. Eiríksson vel að
lifa og una við sinn arf.
Jón frá Pálmholti
Hlutafjárboð
Nýtækni á Islandi
Stofnun Skipafélagsins Bifrastar hf. fyrir
tveim árum markaði tímamót í sögu íslenskra
farmflutninga.
Tilgangur og markmið félagsins frá
upphafi var að efla samkeppni á sviði
samgangna, sem er í raun líftrygging frjálsrar
verslunar í landinu.
í því skyni var m.a. innleidd ný tœkni í
farmflutningum sem íslendingum hafði ekki
staðið til boða áður, svonefnt RO/RO
(Roll on/Roll off.)
Augljós árangur
Þessi nýja flutningatœkni leiddi til
stóraukinnar hagkvœmni og bœttrar vörumeð-
ferðar sem sýndi sig best í pví að þar sem
Bifröst hf. hefur fengið að spreyta sig hafa
farmgjöld lœkkað um 25%, en hækkað á öðrum
siglingaleiðum um allt að 25%.
Lœkkun á farmgjö Idum kemur síðar fram í
lœkkuðu vöruverði, neytendum til góða.
Aukin umsvif og viðgangur Bifrastar hf.
er því hagsmunamál neytenda jafnt sem
farmflytjenda.
Góð aðstaða í landi
Sú hafnaraðstaða sem Bifröst hf. er búin í
Hafnarfirði er glœsileg og býður uppá nœr
ótœmandi vaxtar- og athafnamöguleika.
Þar rekur fyrirtœkið sína eigin vöru-
l afgreiðslu sem staðsett er nánast við skipshlið.
Það auðveldar að sjálfsögðu alla afgreiðslu
og baetir þjónustuna til muna.
Gagnvart landsbyggðinni stendur Bifröst
hf. einnig vel að vígi. Bifröst hf. skilar vörunni
á állar þœr hafnir sem Skipaútgerð Ríkisins
og Hafskip sigla á umhverfis landið, án
aukakostnaðar.
Framundan er Evrópa
Framundan bíða mörg verkefni.í ráði erað
kaupanýtt skip og stefna því á Evrópukafnir.
Á þeirri leið opnast því auknir möguleikar
á hagkvæmari vöruflutningum en til þessa.
Stöðugt verður og leitast við að fylgjast
með og kynna nýjungar á þessu sviði sem
gœtu komið viðskiptavinum jafnt sem hinum
almenna neytenda til góða á einn eða annan
hátt. Margt er sannarlega ógert ennþá.
Bréf í framtíð
Með hliðsjón af glœstum framtíðarhorfum
félagsins og áætluðum skipakaupum hefur
verið ákveðið að auka hlutafé félagsins.
Með kaupum á hlutabréfi íBifröst hf. gerist
þú ekki aðeins þátttakandi í uppbyggingu
félags með framtíð, heldur leggur þú þinn skerf
til frjálsrar og heilbrigðrar samkeppni á
því sviði sem reynslan hefur kennt okkur
að hennar er mjög þörf.
Allar nánari upplýsingar
veittar á skrifstofu
Bifrastar hf.
..áhjólumyfir hafið.!
SKIPAFELAGIÐ BIFROST HF
Klapparstíg 29. Símar 29066 og 29073.