Dagblaðið - 11.04.1979, Blaðsíða 15

DAGBLAÐIÐ. MIÐVIKUDAGUR 11. APRÍL 1979.
SYNING FRETTA-
UÓSMYNDARA
Hluti blaöaljósmyndaranna vinnur aö þvf aö leggja sfdustu hönd á verkin.
— nær allir f rettaljósmyndarar sýna
sameiginlega bezta afrakstur
undangenginna ára
Sýning fréttaljósmyndara verður
opnuð nk. laugardag og stendur
sýningin næsta hálfan mánuð þar á
eftir. Sýningin er m.a. opin á páska-
dag, en helga daga er opnað kl. 2, en
virka daga kl. 4 og er opið til kl. 10 á
kvöldin.
Þarna sýna 19 fréttaljósmyndarar,
sem allir eru í nýstofnuðum samtök-
um fréttaljósmyndara. Myndirnar
sýna ýmsa merkisatburði á liðnum
árum og allt til þessa dags.
Allar myndirnar eru til sölu.
DB-myndir Hörður.
Guðjón Einarsson ljósmyndari á Tfmanum handfjatlar eitt meistaraverka sinna,
en það er mynd af þeim atburði, er þakið fauk af Hekluhúsinu.
Vfsismennirnir Jens Alexandersson og Þðrir Guðmundsson við upplimingar.
*.. .. .. ....... *
Snæfellsannáll
DB-mynd Rögnvaldur Finnbogason.
Nú líður að sumarmálum og
harður vetur er senn á enda hér í
Staðarsveit, a.m.k. er hann það sam-
kvæmt almanaki og stjarnfræði-
legum útreikningum, þótt enn liggi
þungir skaflar við bæi víða og vegir
séu tepptir af snjó í Breiðuvík. Senni-
lega hefði þetta orðið fellivetur fyrir
einni öld, en bændur voru nú vel
heyjaðir eftir gott sumar, þótt
einstaka bóndi hafi misst hluta af
heyfeng sínum í norðan hvassviðri
sem hér gerði á áliðnum slætti sl.
sumar.
Þeir sem farið höfðu um Vestfirði
og Austfirði undruðust það fyrir
fáum árum hve Snæfellsnesið og
leiðin vestur þangað úr Borgarnesi
var langt á eftir þessum landshlutum
hvað vegagerð snerti. Nú er þetta
smám saman að breytast þótt hægt
miði. Enn teppast allar leiðir á vetri
hverjum vegna sömu vegleysanna,
þ.e. stuttra ófærukafla sem hafa
gleymst á óskiljanlegan hátt þegar
nýr vegur var lagður um næsta
nágrenni. Þar gerir stórskefli vetur
eftir vetur og þar myndast forar-
vilpur vor eftir vor. Fróðir menn hafa
r.eiknað það út að búið sé að greiða
andvirði fimmfalt lengri vega að
jafnaði í snjómokstur og ofaníburð
þegar vegurinn er loks færður og
lagður á nýjum stað. Póst- og síma-
mál svatanna á Snæfellsnesi sunnan-
verðu eru þó enn frumstæðari en
vegirnir. Simstöðvar eru opnar 4—6
tíma á sólarhring og pósthúsið í
Borgarnesi 80 km leið héðan.
Veikist menn á ógætilegum tima
sólarhrings eða utan símatíma, að
ekki sé talað um að nóttu til, má heita
útilokað að ná sambandi við þessar
nýtískulegu líknarstofnanir sem
heilsugæslustöðvar kallast, og er
mönnum það helst til bjargar sem
víðar að þeir hafa tekið mikla líkams-
hreysti í arf frá forfeðrum sínum,
sem ólust upp við selspik og lúðurikl-
ing og drukku helst ekki annað en öl
— sem í öðrum sveitum er kallað
ölkelduvatn.
Þótt nú sé daufleg vist í Dritvík þá
er þó enn róið til fiskjar af Nesinu hér
sunnanverðu, bæði frá Arnarstapa
og Hellnum og jafnvel líka úr Staðar-
sveit. Lúðan sem heita mátti útaf
dauð veiðist nú aftur, þótt ekki sé
jafnmikið af henni og í æsku
Jakobínu í Melabúð, en hún sagði
mér að þær konurnar í landi hefðu
getað talið lúðumar sem bændur
þeirra drógu upp i landsteinum með
því að telja smellina þegar þeir
rotuðu þær við borðstokkinn. En
það var í hennar bemsku og síðan er
langur tími liðinn.
Óvíða mun á íslandi vera að finna
jafnmörg eyðibýli og hér í Staðarsveit
og Breiðuvik. Ýmsir náttúruunnandi
efnamenn úr Reykjavík hafa þó fest
kaup á sumum þessara býla og tínast
sumir þeirra vestur í dymbilviku til að
njóta friðsældar og fegurðar undir
Jökli. Sum þessara eyðibýla voru
áður fyrr stórbýli, jafnvel sögu-
frægir staðir eins og Búðir, sem nú
hafa staðið í eyði um nokkur ár.
Náttúruverndarráð hefur ásett sér að
frelsa þennan skika lands frá
manninum og ætlar sér að girða af
Búðahraun, eitt mesta grasasafn
þessa lands. Ekki eru þó allir á einu
máli um það, að allt sé fengið með
því að flæma burt bændur og sauðfé
af landinu, þá sé því borgið, heldur
verði að stuðla að eðlilegum
Langavatn í StaðarsveiL
búskaparháttum og byggð á hverjum
stað. öðrum þykir einsætt að upp risi
á jafnfögrum stað og Búðum heilsu-
hæli eða hótel þar sem menn geti
notið fegurðar náttúrunnar og
mystiskra áhrifa Jökulsins sém
gnæfir yfir hraunið, ekki bara
hverfula sumarmánuði heldur árið
um kring. Því hér eru töfrar
náttúrunnar engu minni á hausti og
vetri en á vori og sumri.
Skammt frá Búðum er Lýsuhóll.
Þar er fræg laug sem hér í sveit er
talin allrameinabót og hefur verið
notuð sem heilsulind allt frá
Sturlungaöld. Þar er nú i ráði að
byggja nýja sundlaug sem verður
einstök í sinni röð, fyllt heilsubótar-
vatni, ölkelduvatni sem ekkert
jafnast á við að dómi sérfræðinga.
En útlendum vísindamönnum sem
hér voru á ferð nýlega þótti það mikil
firn að slíkur staður skyldi liggja
ónotaður. Niður undan Lýsuhólslaug
eru vötnin bæði í austri og vestri
krökk af fugli — himbrimi, lómur,
álft, endur og mávar — paradís
fuglaskoðara. Undir sumarmál
gleymist mótlæti vetrar og menn bíða
upprisu lífsins fullir trúnaðartrausts.
Gamall vinur minn var hér á ferð
fyrir skömmu. Hann var að sækja sér
öl til Þórðar á ölkeldu. Sagðist löngu
Rögnvaldur Finnbogason.
DB-mynd Hörður.
mundu dauður ef hann hefði ekki
þennan drykk, sagðist meira að segja
hafa haldið lífinu í nokkrum vinum
sínum síðustu árin með því að sækja
þeim öl hingað vestur.
Og þessi gamli vinur minn, sem
þekkir Snæfellsnes flestum mönnum
betur, benti mér á ýmsa staði þar sem
hann sagði ölkeldur vera: í Ölkeldu-
botnum á Fróðárheiði, í fjöllunum
inn af Búlandshöfða, en þar væru
þrjár ölkeldur skammt hver frá ann-
arri, í Grundarfirði, í Bjarnarfosskoti,
i Bláfeldarskarði, í Arnartungu; við
Heydalsveg; í Grimsstaóabotnum,
svo taldir séu nokkrir staðir utan
þeirra sem allir þekkja eins og
Rauðamels ölkeldu og Ölkeldu í
Staðarsveit. Fyrri tíðar menn þekktu
gildi þcssa öls, ríkir menn og snauðir
áttu aðgang að þessum uppsprettum
ókeypis og sóttu þangað drykk, öl,
sem kom í veg fyrir kvef, inflúensu,
brjóstsviða og alls kyns innanskömm
sem svo var nefnd, og gerði unglinga
svo hrausta og heilbrigða að þeim
varð aldrei misdægurt. Og við
spyrjum hér á Nesinu sem þykjumst
vita um gildi þessara hluta: Hvenær
verður ölkelduvatnið, ölið
snæfellska, metið að verðleikum af
þeim sem drekka kókakóla fyrir
áundruð milljóna á ári og flytja inn
lanskt bjórglundur fyrir milljónir?
Sr. Rögnvaldur Finnbogason
Staöastað.