Dagblaðið - 09.05.1979, Qupperneq 13

13
\
DAGBLAÐIÐ. MIÐVIKUDAGUR 9. MAÍ 1979.
f—--------------------
Passíukórinn réttlætir það
að kalla Akureyri höfuðstað
Tónleikar Passfukórsins á Akureyri í Háskóla-
bfói 6. mai.
Einsöngvarar: ólöf Koibnjn Haröardóttir, Jón
Porstoinsson og Haldór Viihelmsson.
Þeim tU aöstoðar: Kammeravort skipuö hljóÖ-
fœraleikurum úr Sinfónfuhljómsveit íslands,
aö mestu.
Stjómandi: Roar Kvam.
Verkefni: Árstíöirnar eftir Joseph Haydn.
Ungur kór
Það var ærið tilhlökkunarefni að
fara að hlýða á flutning Passíukórs-
ins á Akureyri, þá loksins að veður-
guðunum þóknaðist að hleypa kórn-
um suður yfir fjöll. Tvennt kom á
óvart við fyrstu sýn. Hið fyrra hversu
ungir kórmeðlimir eru. Það liggur við
að Laufásklerkur sé eins og hálf-
gerður ellimálafulltrúi innan um alla
unglingana. Mun þó hver, se'm til
þekkir, réttilega mótmæla því sem
hverri annarri haugalygi, að séra
Bolli sé sakaður um gamlingjahátt.
Hitt er hversu vel þau vanda til
gerðar efnisskrár. Hún er snyrtilega
fjölrituð með helstu upplýsingum um
einsöngvara, stjómanda, kórinn,
höfundinn og verkið. Að visu slæðist
inn smá sagnfræðileg, eða landfræði-
leg, ónákvæmni, eins og að segja
sjálfan Papa Haydn fæddan í
Króatíu, en slíkt er svo sem ekki verra
en að kalla Benedikt á Auðnum
Hrútfirðing. Texta verksins birta þeir
einnig með lauslegri þýðingu eftir
Magnús Kristinsson.
Sveitasælusöngur
Árstíðirnar hefjast með mikilli
bjartsýni og heiðríkju. Vorið, þessi
dásamlegi tími í austurrískri sveit,
þegar trén blómgast og vínviðurinn
Passiukórinn á æfingu á Akureyri.
skýtur sprotum sínum. AUt þetta lof-
syngur van Swieten svo listilega, og
Haydn, sveitamaðurinn, er ekki í
vandræðum með að búa ljóðunum
viðeigandi umgjörð í tónum. Strax í
Vorinu nýtur birta hinna ungu radda
kórsins sín afar vel. Fáir hafa tjáð
sína barnslegu sönnu guðstrú eins og
Haydn í lokakór Vorsins, sem kórinn
söng glæsilega. En áður en varir er
sumarið, með sínum þrúgandi hita og
svækju, skollið á.
Sumarið hefst með hjartnæmri lýs-
ingu ásólarupprásinni. Þar náðu þau
afbragðs góðri stígandi, bæði ein-
söngvararnir og kórinn. Þá ber og
sérstaklega að geta þeirrar mögnuðu
spennu, sem þau HaUdór, Jón og
Ólöf náðu að byggja upp í rezitativ-
unum á undan Óveðrinu.
Vanþekking eða
templaraítök
Að loknu heitu sumri er svo tími
uppskerunnar kominn. Tími iðju-
seminnar sem Haydn lætur svo vel að
dásama. Haustið er líka veiðitimi og
þeir þekktu báðir, van Swieten og
Haydn, til hinnar frægu merkur
austan við Eisenstadt, þar sem skot-
leyfi kostar nú orðið álíka og vika í
úrvals laxveiðiá á íslandi. Þá er
einnig timi vínuppskeru, þessa dýrð-
lega strits. ÖU virtust haustverk þessi
kórfólkinu heldur framandi, og ein-
hvern veginn var eins og þau tryðu
því ekki að sveitamenn í Austurriki
drykkju sig hreifa af víninu sem þeir
rækta. — Nema þá að templararnir
eigi svona sterk ítök í höfuðstað
Norðurlands.
Siðan kemur vetur með biturt
frost. Þótt Haydn túlki i tónum
napran norðanvind þá er sá garri vart
meira en andvari á vori hér norður á
klakanum. Veturinn er einnig tími
heimilisiðna og baðstofuskemmtana.
Þetta skUdu þau betur. Lokaþáttur-
inn, tríóið og tvöfaldur kór, var svo
stórglæsUegur.
Stórvirki
Hljómsveitin kom vel frá sínu hlut-
verki. Ég trúi samt ekki öðru en að
fleiri hæfir tónlistarmenn leynist í
röðum heimamanna fyrir norðan.
Mér fannst alltof mikUl hluti hljóm-
sveitarinnar sóttur í Sinfóníuhljóm-
sveitina og vel hefði mátt gefa fieiri
ungum Akureyringum tækifæri til að
spreyta sig.
Halldór Vilhelmsson kom mér
þægilega á óvart. Rödd hans virðist
hafa gjörbreyst á skömmum tíma.
Hún er öll fyllri og mýkri en t.d.
þegar ég heyrði hann síðast, í C-moll
messunni. Nú fannst mér hann best
njóta sin í aríunni „Der muntre
Hirt” . . . í „Sumrinu”. Hana söng
hann meðeinstakri hlýju.
Jón Þorsteinsson var fremur stífur
og verkaði eins og taugaóstyrkur, en
náði sér þó prýðielga á strik í dúettin-
um um hina sönnu ást, í Haustinu.
Ólöf Kolbrún Harðardóttir skilaði
sínu hlutverki með glæsibrag og tókst
henni hvað best upp í rezitativinu og
aríunni „Willkommen jetzt, o
dunkler Hain” og „Welche Labung
ftlr die Sinne”.
Roar Kvam hélt örugglega um
stjórnvölinn. Hann hefur unnið gott
verk með kór sínum. í Passíukórnum
er gott jafnvægi milli radda og radd-
irnar bjartar og hreinar. Kórinn er
hæfilega fjölmennur til að flutningur
verks eins og Árstíðanna fái notið
sin.
Passíukórinn er einn af þeim þátt-
um, sem réttlæta það að kalla Akur-
eyri höfuðstað Norðurlands. Við
verðum að leita alla leið til Tórshavn
til að finna sambærilegt framtak á
sviði tónmennta í jafn fámennri
byggð.

Fimm frækin íafmæli
Það er best að byrja á því að óska
Galleríinuvið Suðurgötu til hamingju
með afmælið, en það er tveggja ára
um þessar mundir. Tvö ár eru langur
tími hvað gallerí snertir og hafa mörg
slík fyrirtæki hér á landi lagt upp
laupana á styttri tíma. Hafa menn þá
annaðhvort misst móðinn eða
peningana, — eða hvort tveggja.
Galleríið við Suðurgötu nýtur þess
hins vegar að það er „fjölskyldu-
óðal” í tengslum við meðlimi og
þetta auðveldar allan rekstur. Menn
þurfa ekki að kvíða himinhárri leigu
og gróði er ekki settur á oddinn.
Þannig er fundin sálarró og þægi-
legur starfsgrundvöllur. Ekki má
heldur gleyma þvi að þarna er sam-
hent lið að verki sem skipt hefur með
sér störfum á bróðurlegan hátt, — en
innbyrðis samkomulag er algjört skil-
yrði fyrir blóma.
Fullbókað
Nú halda þeir gallerismenn
afmælissýningu og er engin þreytu-
merki að sjá á starfseminni.
Húsnæðiö er fullbókað í allt sumar
og margir merkir nýlistarfrömuðir
munu verða hér á ferð og troða upp
við Suðurgötuna, m.a. ljóðskáldið og
sprelligosinn Dick Higgins og einnig
munu herskáar konur sýna þarna
myndlist á næstunni. Hins vegar
finnst manni að galleríið verðskuldi
vandaðri afmælissýningu en þá sem
nú hangir þar á veggjum. Þátttak-
endur eru aðeins fimm og í þann hóp
vantar marga frjóustu meðlimi
gallerísins. En þetta er búinn að vera
strangur vetur og menn kannski
þreyttir á óslitinni sköpun. Hin
fimm fræknu eru Bjarni H. Þórarins-
son, Friðrik Þór Friðriksson, Jón
Karl Helgason, Margrét Jónsdóttir
og Svala Sigurleifsdóttir. Bjarni
hefur farið ýmsar leiðir í verkum
sínum, aðallegá landleiðina og ekki
ávallt haft erindi sem erfiði að mínu
áliti.
Hlaðiö
og myndað
Hér er ferskari blær yfir verkum
hans en áður og aðrir listamenn eiga
heldurekki eins mikið í þeim. „Fóta-
ferð” er hnyttið verk og heillegt, —
gengur eðlilega upp og „Male situ-
ation” er allt að því kímilegt fram-
hald á þeim hlaðstíl sem Bjarni hefur
Úr „Fótaferö” efUr Bjarna H.
Þórarinsson.
tamið sér og það er einmitt sú glettni
sem verkið hefur fram yfir hin
grafalvarlegu láð-verk hans. Friðrik
Þór kom skemmtilega á óvart á sam-
sýningu með Steingrimi Eyfjörð hér
forðum og meira að segja festi Lista-
safn íslands kaup á verki eftir hann.
Friðrik Þór var þá með tilbrigði um
íslenska málshætti og orðatiltæki og
sló á meinfyndna strengi. Ég er ekki
eins sáttur við framlag hans nú, —
hann virðist hafa meira fyrir hlutun-
um og útsetningarnar eru vart eins
eftirminnilegar og áður, auk þess
sem ljósmyndunin sjálf er til lýta.
Mesta ánægju hafði ég af hógværu
verki sem nefndist „Því meira sem ég
veit” og einnig mátti glotta yfir
„Nostalgíu”, — mynd af höndum
sem krafsa í svörðinn.
Heldri
manna höfuð
Jón Karl Helgason kannast ég ekki
við en um verk hans, nokkra múr-
steina og sellóboga, mátti hrasa á efri
hæðinni. Meir held ég varla að hægt
sé að segja um hans þátt að þessu
sinni. Margrét Jónsdóttir hefur
dundað við margt, ef marka má
sýningar hennar á þessum vettvangi.
Þó virðist hún fremur myndrænt
þenkjandi í það heila og lætur ekki
gefna forskrift eða konsept drekkja
öllum litum eða formígrundunum
sínum. Framlag hennar er einna sér-
kennilegast hér að þessu sinni. Með
vaxlitum teiknar hún heldri manna
höfuð, — gott ef forsetinn á ekki
eitthvað í einu þeirra, — og bera þau
frollur eða hettur í líki fogla og fiska.
Þetta er í raun allt og sumt, en það
má hafa gaman af þessu samblandi
hátíðleika og náttúrlegra fyrirbrigða
sem er í eðli sínu súrrealískt. En
svona túlkun krefst vandaðra vinnu-
bragða og þar getur Margrét bætt um
betur.
Myndlist
„Upp upp min sál og allt mltt geð”
eftir Margrétl Jónsdóttur.
Konur
í karlaheimi
Svala Sigurleif sdóttir er fyrir-
ferðarmikil í innsta herbergi á efri
hæð. Verk hennar eru í svipuðum dúr
og þau sem sjá mátti á einkasýningu
hennar fyrr í vetur. Fjallað er um
konur í karlaheimi, gegnum táknmál
myndablaða og er henni meir í mun
að koma skoðunum á framfæri en
vinna myndrænt úr þeim forsendum
sem hún gefur sér. Tilbrigði um skó
hennar var þó eftirminnilegt, ekki sist
vegna þess að mikinn fnyk lagði af
skónum.
Stærst er verk Svölu um „Dóm
Parísar”, — goðsagnarlegt innlegg í
kvennabaráttuna og gengur út á það
að allt sé karlmönnum að kenna, eins
og venjulega. Það er sem sagt ekki
annað fyrir mann að gera en skríða
hnipinn á brott.