Dagblaðið - 10.06.1980, Blaðsíða 10

10
RitiHÓ—i—futiúi: Haukur Helgason. Fréttastjórí: Ómar Valdimarsson.
Skrífstofusljórí rítstjómar Jóhannes Reykdal.
Íþróttir. Haflur Sknonarson. Menning: Aðalsteinn Ingótfsson. Aðstoóarfróttastjóri: Jónas Haraldsson.
Handrit: Asgrimur Páisson. Hönnun: Hilmar Karlsson.
Blaðsmanrc Anna Bjamason, Atli Rúnar Halldórsson, Atli Steinarsson, Ásgeir Tómasson, Bragi
Stgurðsson, Dóra Stefánsdóttir, Elín Albertsdóttir, Ema V. Ingólfsdóttir, Gunnlaugur A. Jónsson,
Ófafur Geirsson. Sigurður Sverrisson.
Ljósmyncfir: Ami PáM Jóhannsson, Bjamlerfur Bjamlerfsson, Hörður Vilhjálmsson, Ragnar Th. Sigurðs-
son, Sveinn Þormóðsson. Safn: Jón Sœvar Baldvinsson.
Skrifstofustjórí: Ólafur EyjóHsson. Gjaldkerí: Þráinn Þoríeifsson. Sölustjóri: Ingvar Sveinsson. Dreifing-
arstjóri: Már E.M. Hafidórsson.
Ritstjóm Siðumúla 12. Afgreiðsla, áskríftadeild, auglýsingar og skrífstofur Þverholti 11.
Aðabkni blaðsins er 27022 (10 linur).
Setning og umbrot: Dagbiaðið hf., Siðumúla 12. Mynda- og plötugerð: Hilmir hf., Síðumúla 12. Prentun
Arvakur hf., Skeifunni 10.
Askriftarvarð á mánuði kr. 5000. Verð I lausasölu kr. 250 eintakið.
Viðskiptahagsmunir réðu
Sumir kölluðu það viðskiptahags-
muni. Aðrir kölluðu það atvinnuöryggi.
Þessi orð eru tveir fletir á sama hlutn-
um, hagsmunum. Útvarpsráð bjó til
síðara orðið til að geta sameinazt í rit-
skoðunarstefnu gegn Dauða prinsessu.
Yfirlýsing útvarpsráðs um bann kvik-
myndarinnar er sérkennilega ósvífin. Þar segir m.a.
,,að markaðsaðstæður eða viðskiptahagsmunir fyrir-
tækja og hagsmunahópa ráði alls ekki efnisvali sjón-
vaipsins”.
Útvarpsráð byggir bannið á skarpri aðgreiningu
viðskiptahagsmuna annars vegar og atvinnuhagsmuna
hins vegar. í raunveruleikanum eru þessi skörpu skil
ekki til. Þetta eru sömu hagsmunirnir, séðir frá
tveimur hliðum.
Hér eftir munu fyrirtæki i ritskoðunarhug snúa sér
til starfsfólks síns og beita því fyrir sig. í flestum til-
vikum mun starfsfólkið sjá hina sameiginlegu hags-
muni og veita lausnarorðið, sem útvarpsráð bíður eftir:
„Atvinnuöryggi.”
Eftir lélegar útskýringar útvarpsráðs á banni kvik-
myndarinnar er hætt við, að ráðið sé varnarlaust gagn-
vart viðskiptahagsmunum í framtíðinni. Til dæmis
gæti umfjölluri um varnarliðið skaðað „atvinnu^
öryggi” starfsfólks í Ameríkuflugi.
Marklausar með öllu er dylgjurnar um öryggisleysi
íslenzkra flugliða í Saudi-Arabíu. Enginn flugufótur er
fyrir þessum dylgjum, sem í sjálfu sér eru verra skítkast
í garð Saudi-Arabíu en hin umdeilda kvikmynd er.
Úr því að Flugleiðum tókst að komast upp með
þetta, getur þeim tekizt að komast upp með annað. Og
fleiri fyrirtæki gætu hugsað sér að komast á bragðið.
Hvað með hagsmuni starfsfólks Sambandsins og Sölu-
miðstöðvarinnar?
Útvarpsráð tók afstöðu með hagsmunum og gegn
tjáningarfrelsi. Þeirri staðreynd verður ekki útrýmt
með sjónhverfingum eða orðaleik. Útvarpsráð hunzaði
hugsjón, sem þvi er einmitt ætlað að gæta. Ákvörðun
ráðsins var röng.
Það er svo aukaatriði í málinu, að Dauði prinsessu er
stórgölluð mynd. Heppilegast hefði verið að láta fylgja
sýningu hennar umræðuþátt, þar sem unnt hefði verið
að útskýra kosti hennar og galla, fordóma hennar og
falsanir.
Dauði prinsessu er leikin kvikmynd, sem siglir undir
fölsku flaggi heimildarmyndar. Af ásettu ráði er reynt
að fá áhorfendur til að halda, að þeir séu að horfa á
raunveruleika, þótt þeir eigi ef til vill að vita betur.
Útvarpsþátturinn Innrásin frá Mars er frægasta
dæmið um, hvernig villa má um fyrir fólki, þegar
leikið efni er sett fram sem raunveruleiki. Þessi grein
fjölmiðlunar getur hæglega orðið óheiðarleg. Svo er
um Dauða prinsessu.
Einnig er kvikmyndin mörkuð vestrænni einsýni.
Höfunda hennar skortir skilning á siðum og venjum i
öðrum heimshornum. Kvikmyndin afbakar og afflytur
siði Múhameðstrúarmanna. Hún er full af fordómum.
Dauði prinsessu er ekki aðeins villandi og fordóma-
full. Hún er líka langdregin og leiðinleg kvikmynd.
Hún hefði ekki spillt hugarfari íslendinga, ef hún hefði
verið sýnd í fylgd með umræðuþætti, þar sem hún
hefði verið gagnrýnd.
Með banninu hefur útvarpsráð hins vegar ákveðið,
að viðskiptahagsmunir fyrirtækja og hagsmunahópa
geti ráðið efnisvali sjónvarpsins. Samt er útvarpsráð
ekki skipað til að gæta slíkra hagsmuna, heldur
tjáningarfrelsis.
DAGBLAÐIÐ. ÞRIÐJUDAGUR 10. JÚNÍ 1980.
Sjónvarpssam-
vinna Frakka
og V-Þjóðverja
—en vilja ekki hleypa Radio Luxemburg inn á
gervihnattamarkaðinn
Vestur-Þjóðverjar og Frakkar hafa
undanfarin ár haft nána samvinnu
á sviði sjónvarpssendinga gegnum
gervihnetti. Hið sameiginlega fyrir-
tæki þjóðanna heitir ARIADNE og
starfar í samvinnu við nokkur heims-
þekkt fyrirtæki á sjónvarps- og raf-
eindasviði. Aður en þetta samstarf
hófst voru Bandaríkjamenn nær
einráðirá þessu tæknisviði.
ARIADNE er nú orðið það burð-
ugt, að komið hefur til tals að sam-
steypan setji uppgervihnattasjónvarp
í gjörvöllu Kína, en ráðamenn þar
standa frammi fyrir því vali, að setja
annars vegar upp ca 10 þúsund
endurvarpsturna, eða hins vegar
skjóta á loft 8 til 10 gervihnöttum til
að sjónvarpsvæða Kina. Síðarnefndi
kosturinn verður áreiðanlega valinn,
þar sem mun ódýrara verður að nota
Stockholm
GROSS-BRUANNIEN
Möikau®
Glasgow
Edinburgh
SOWJETUNION
Hamburg 1 Berhn
Warschau
London
DTSCHLD,
Frankfurt
MQnchen
RUMÁNIEN
JUGOSLAWIEN
BULGARIEN
PORTUGAL
(gJMadríd
Byggðastefnu- og landbúnaðarhrollvekjan:
Reykvíkingar,
stöndum saman
Sagt er að 1700, sautján hundruð,
íbúðir á höfuðborgarsvæðinu séu í
eigu bænda eða landsbyggðafólks og
þessar íbúðir standi auðar mest allt
árið nema þegar þeir eru að leika sér í
borginni. Er líklegt að hinn almenni
launamaður hér þurfi að láta af
hendi fjármuni eða eitthvað af sínum
lifsþægindum til aðjafna kjörin? Eru
ekki lægstu laun eitthvað um 270
þús kr. á mán. og er ekki leiga á
þriggja herbergja íbúð um 140 þús.
kr. á mán. eða meira? Hvers vegna
látið þið ekki bændur og annað
landsbyggðafólk, sem býr í fríu eða
næstum friu húsnæði borga einhvern
hluta af þessari leigu? Eða getið þið
varið það fyrir sjálfum ykkur eða,
öðrum að skylda fólk hér, sem ekki
getur eignast þak yfir höfuðið og býr
við þessar aðstæður til að borga að
miklu leyti olíu- rafmagns- og sima-
gjöld fyrir stóreignamenn úti á lands-
byggðinni?
En alþingismenn þora ekki annað
en stíga sinn æðisgengna hringdans
kringum gullkálfinn eða skrímsli
það, sem soðið hefir verið saman úti,
á landsbyggðinni úr græðgislegum
kröfum bænda og annars lands-
Ég ætla að nota hér þetta síendur-
tekna orð: byggðastefna, þó að mér
finnist það eitthvert hvimleiðasta orð
i íslensku máli eins og nú standa sakir
en þar sem eitt af þessum athyglis-
verðu byggðastefnumálum er efst á
baugi verður vart hjá því komist að
nefna það.
Það mun vera, nú sem stendur, eitt
mesta hagsmunamál landsbyggðar-
inar, að helmingi dýrara verði fyrir
Reykvíkinga að tala hér húsa á milli
en fólk þar að hringja hingað. — En
ég spyr: Er þetta réttlæti? Það á
kannski að vera til þess að auðvelda
Reykvíkingum að borga fyrir
afleysingaþjónustu hjá bændum og
önnur fríðindi þeim til handa. — Er
byggðastefnan í því fólgin að rýra
kjör fólks hér á Reykjavíkursvæðinu
svo sem verða má og hvað verður
langt þangað til við verðum látin
borga ferðakostnað landsbyggða-
fólks hingað til Reykjavíkur? — Það
hljóta allir að sjá, að þessar linnu-
lausu árásir frá landsbyggðinni, og
alþingismönnum, hljóta að hafa
mjög skaðleg áhrif á líf fólks hér.
Sími munaður?
Póst- og símamálastjóri lét svo
ummælt, að allir stjórnmálaflokk-
arnir væru sammála i þessu símamáli
og vildu drífa það sem fyrst í fram-
kvæmd. En hvernig væri annars að
póst- og símamálastjóri ásamt öðru
starfsfólki þeirrar stofnunar og
hinum og öðrum forréttindahópum
mættu fara að borga fyrir sinn sima
eins og venjulegt fólk? Það er alveg
Ijóst að með þessu fyrirkomulagi
verður sími sá munaður, sem lág-
tekjufólk hér í Reykjavík hefur ekki
ráð á að veita sér.
— Það er furðulegt, að allir stjórn-
málaflokkarnir, skuli standa með
landsbyggðinni í öllum hennar
græðgislegu og ósvífnu kröfum, sem
látlaust dynja yfir okkur hér. Það er
ekkert um það, að varla er fyrr búið
að bera þær fram en þær eru stað-
festar sem lög frá Alþingi. Enginn
flokkur þorir annað en samþykkja
ósómann. Atkvæðavægið í landinu
er á þá lund að það beinlínis valdar
þetta fólk í hvaða ósvífni sem er. En
er nú ekki mál að linni? — Vilduð þið
ekki reyna að átta ykkur á því,
alþingismenn, hvað er að gerast? —
Við skulum taka dæmi beint úrveru-
leikanum: