Dagblaðið - 23.09.1980, Blaðsíða 8

DAGBLAÐIÐ. ÞRIÐJUDAGUR 23. SEPTEMBER 1980.
8
r
Tap á fluginu — Tap á fluginu — Tap á fluginu — Tap á fluginu — Tap á fluginu

LAKER HEFUR NAD 22%
AF LONDON-NEW YORK
— IATA flugfélögin eiga ekki einu sinni fyrir
vaxtagreiðslu af lánum fyrir nýjar og sparneytnari flugvélategundir
við sjöundu Concordeþotunni l'rá
brezkum stjórnvöldum en ráðgert var
að félagið fengi hana í hendur á
næsta ári. Concorde var hönnuð og
smiðuð undir yfirstjórn franskra og
brezkra stjórnvalda og með fjárfranr-
lögum frá þeim.
Verulegrar tilhneigingar gætir nú
hjá flugfélögum til að draga úr ýmiss
konar þjónustu um borð í flug-
vélunum á meðan á flugi stendur.
Einnig er reynt að fjölga sætum i
vélunum með því að minnka rýmið
fyrir hvern farþega.
— Fólk sem vill fljúga á lágu verði
en við bágar aðstæður á meðan flug-
ferðin stendur gerir sér grein fyrir því
að fyrir það fé sem það sparar með
þvi að kaupa ódýra farmiða getur
það lengt dvölina i sumarleyfinu um
nokkra daga, jafnvel tvær vikur.
Talsmenn IATA benda þó á að
þetta gildi ekki um alla farþega.
Kaupsýslumenn á ferðalagi verði
ekki ánægðir með lélega þjónustu og
þrengsli um borð i flugvélunum. Þeir
geti hvorki lesið blaðið sitt á leiðinni
né unnið aðskjölum sinum.
Ekki er talið liklegt að til
verðstyrjaldar komi á flugleiðum
innan Vestur-Evrópu. Freddie Laker
hefur þó sótt um heimildir til að
fljúga þar á öllum helztu leiðum og
vill að flug þar verði gefið frjálst.
Verðlag á farmiðum innan Evrópu er
mun hærra en í Bandaríkjunum. Er
það vegna hærra olíuverðs, lélegri
nýtingar flugtækja og lengri flugleiða
hlutfallslega vegna ýmissa
takmarkana á flugi yfir viss svæði,
oft af hernaðarlegum ástæðum.
Talið er að flest hinna stóru
flugfélaga muni þreyja þorrann og
aðlaga sig að nokkru erfiðunr
rekstrarskilyrðum. Ýmsir sér-
Iræðingar spá þvi að bandariskur
flugrekstur verði aftur farinn að skila
arði árið 1981. Unnið er að einföldun
leiðakerfis hans og dregið úr ýmsum
óþörfum kostnaðarþáttum. Að
lokunr mun lakast að ná afturþeirri
stöðu að ekki verðir lengur um að
ræða beint rekstrartap.
Þvi er spáð að flugfélög heimsins,
það er að segja þau sem eru i IATA
muni skorta fjóra milljarða dollara i
lekjur i ár lil að fjárfestingar þeirra
séu laldar hagkvæmar á alþjóðlegum
peningamarkaði. Á þeim markaði
ráðasl möguleikar þessara fluglélaga
á að alla sér lánsfjármagns lil nýrra
fjárfeslinga.
Undirról þess verðstriðs sem ýmis
flugfélög hafa gripið lil er sú að lar-
þegum hefur ekki fjölgað eins nrikið
og vonir stóðu til. Þess vcgna er það
örþrifaráðið að lækka largjöldin og
reyna þannig að ná farþegum frá
öðrum félögum.
— Málið er að fá sem fiesla far-
þega til að setjast í sæti i flugvélum
viðkomandi l'élags og þá á verði sem
er viðráðanlegl lyrir almenning — er
halt eftir einutn af talsmönnum
lATA-samlakanna.
Nelna má sem dæmi um
verðslyrjöld þá sem nú geisar á milli
flugfélaganna að áður fyrr hal'ði
British Airways einkarétl á að fljúga
á milli l.ondon og Hong Kong. Þá
var verðið aðra leiðina 165 sterlings-
pund. Síðan breyltu brezk flugmála-
yfirvöld um stefnu og veittu tveint
öðrum fluglelögum heimild til að
fljúga áætlunarflug á milli London
og Hong Kong. Voru það Cathay
Pacific og British Caledonia. Ódýr-
asta fargjaldið sem nú er boðið á
þessari leiðer komið niður i 99 pund.'
Flugfélag Freddie l.aker sem var i
forustu þegar lækkunarskriðan hófst
(að ógleymdutn Loftleiðum) hefur nú
einnig hafi keppni um farþegana á
núlli þessara Iveggja stórborga.
..Flugstrætisvagnar” Freddie
l.akers hóftt þátttöku í flug-
styrjöldinni árið 1977 á leiðinni á
milli I.ondon og New York. Nú
nntnu 22% allra þeirra sem þar tim
lljúga lara með Laker. Brilish Air-
ways hel'tir 33% farþegafjöldans.
Laker býður farmiðann aðra
leiðina milli London og New York á
77 pund. Nýlega ákváðu lor-
ráðamenn British Airways að bjóða
verðið enn niður og lægstu fargjöld
þeirra á þessari leið eru nú 76 pund.
Fastlega er búizt við þvi að Laker
svari fyrir sig með enn einni
iækkuninni.
Flestir llugfélagamenn kalla flug-
leiðina yfir Norður-Atlantshafið
„kirkjugarðinn”, sagði talsmaður
IATA. — Þar eru allir að rýja sig inn
að skyrtunni. — Enginn vill þó fyrr
en i síðustu lög hætta flugi á þessari
leið af ótla við að skaða orðstír
félags síns.
Eflitið erá farmiðaverðá leiðum
þvert yfir Bandarikin er það sama
uppi á teningnum. Nú er ódýrara að
fljúga á milli »New York og Los
Angeles i Kaliforniu en á milli New
York og Denver. Síðarnefnda flug-
leiðin er þó til muna styttri. Ástæðan
er sú að sjö flugfélög berjast á fyrr-
nefndu leiðinni og fjölgun sæta hefur
verið meiri en fjölgun farþega.
Vegna þessara bágu frant-
tiðarhorfa hafa flugfélögin auðvitað
gripið til ýmiss konar varnaraðgerða
til að bjarga eigin skinni. Sum liafa
gripið til náinnar samvinnu við önnur
félög, eins og Pan Am og National
Airlines i Bandarikjunum.
Continental flugfélagið og Western
Airlines munu einnig hugleiða svipað
samstarf.
Braniff seldi nýlega fimmtán af
Boeing 727 þotum sínum til
Anrerican Airlines og hefur boðið
fimmtán i viðbót til sölu. Pan Am
hefur selt höfuðstöðvar sínar i New
York og seldi einnig flugafgreiðslu þá
á Kennedyflugvelli sem félaginu á-
skotnaðist vegna samslarfsins við
National Airlines.
Fækkun starfsmanna og lækkut\
eftirlaunaaldurs eru tiðar aðgerðir
flugfélaga bæði i Bandarikjunum og
Evrópu. British Airways ætlar að
selja bæði fasteignir og flugvélar.
Auk þess er ákveðið að draga mjög
úr ýmsum óarðbærum eða litt
arðbærum rekstrarliðum.
Áætlunarflugi með Concorde-
þotum á leiðinni Singapore-London
verður hætt en það var rekið í
samvinnu við Singapore flugfélagið.
Sagt er að flugfélagið muni ekki taka
Óll helztu lluglélög heims eiga i
Ijárhagskröggum um þessar mundir.
Baráttan unt larþegana er hörð,
oliuverð er á uppleið og brýnt er að
endurnýja flugflolann. British Air-
ways, það flugfélag heims sem hefur
umsvifameslan flugrekstur á alþjóða-
vetlvangi, hefur tapað jafnvirði
luitugu inilljarða islenz.kra króna það
setn af er þessu ári. Á sama tima i
Ivrra var hagnaðurinn liins vegar
fimmtíu núlljarðar.
Talið er að bandarísk llugfélög
inuni tapa sem ncniur 250 milljörðum
dollara samtals á þessu ári. Er þá ált
við heildartap allra nugfélaganna
veslra. Sum þeirra eru stærri en
Brilish Airways þegar lalinn er llug-
rekstur þeirra bæði innan og ulan
Bandarikjanna. 250 milljarðar
dollara eru jalnvirði um það bil 125
þúsund milljarða islenzkra króna.
lit' l'rá er lalið DF.ITA llugfélagið
þá segja sérlræðingar að erfilt sé að
finna fluglélag sem ekki verði með
neikvæðan rekslur i ár.
Samkvæml heinúldum frá IATA,
alþjóðasamtökum llugfélaga, er
lalið að árið 1980 verði versla
rckslrarár í sögu samtakanna. Félög
utan IATA eru einnig illa á vegi
stödd. Munu mörg l’lugfélög sem
siunda leigullug eiga erfitt uppdrátt-
ar um þessar mundir.
Samkvæml heimildum IATA,
sem hcfur aðalskrilstofur i Genl', er
laliðaðað mcðaltali verði lekjurekki
nema 1,2% umfram bein rekstrar-
gjöld hjá fiugl'élögum innan IATA.
Þessi 1,2% afgangur er ekki einu
sinni nægilegur til að greiða
venjubtii dnar vaxtagreiðslur af
l'járfeslingum i nýjum flugvéla-
verðuni. Vegna þessa er sú hælta
yi'irvol'andi að l'lugfélögin geti ekki
I iarlesl í nýjum og hagkvæmum fltig-
vclategundum sem eyða minna clds-
nevli en liinar eldri.
Kntil Hammarskjöld fnr.»eti
IATA sagði aðaukning llugumfeiðar
mundi aðeins vcrða 4,5% á þes'-" á'i
en það er helnúngi núnna en venð
liel'ur undanfarin ár.