Dagblaðið - 05.08.1981, Blaðsíða 2

DAGBLAÐIÐ. MIÐVIKUDAGUR 5. ÁGÚST 1981.
„ÚTVARPSFÓLK HEFUR VERIÐ
FURDU SEINÞREYTT TIL VAND-
RÆÐA OG □NATT LÁTIÐ YFIR
SIG GANGA ÝMISLEGT”
\
— „semöðrum
hefðiþótt
ástæða
tilþess
aðsvara”
^ *
HJörtur Pálsson, dagskrárstjóri út-
varpslns, skrifar:
Undirritaðan langar af mikilli
skyndingu að biðja Dagblaðið að
birta fáeinar linur til mótvægis við
sitthvað, sem fram hefur komið í
blaðinu og varðar dagskrá útvarps og
sjónvarps. Skal þó sjónvarpið látið
liggja milli hluta í þetta sinn af á-
stæðum sem varla þarf að skýra fyrir
þeim, sem vel fylgjast með, þó að
báðir þessir fjölmiðlar eigi skylt mál.
Full ástæöa er til þess að þakka
dagblöðunum fyrir þann áhuga, sem
þau sýna útvarpinu og dagskrá þess
og birtist með ýmsum hætti á síðum
þeirra. í þvi efni er hlutur Dag-
blaðsins ekki minnstur, en einmitt
þess vegna kann jafnframt að vera
meira við skrif þess að athuga en
hinna.
Á meðan sjónvarpið lokar vegna
sumarleyfa skyggir færra á dagskrá
útvarpsins en endranær og meira er
um hana skrifað, enda er þá reynt að
gera á henni nokkrar breytingar i
þeirri von, aö þær þyki fremur til
bóta, heldur en hitt. Því
einkennilegra þykir starfsfólki út-
varpsins, að einmitt þá skuli meira
bera á „gagnrýni”. sem því finnst oft
ósanngjörn, svo að ekki sé meira
sagt, heldur en á öðrum tímum
ársins.
Mér hefur oft ofboðið það undan-
farið, hve skrifin um útvarpið i Dag-
blaðinu hafa verið yfirborðskennd,
og stundum velt því fyrir mér.hvaða
tilgangi þau þjónuðu. Þá á ég bæði
við lesendabréf, greinar og þáttinn ,,í
gærkvöldi”, sem blaðamenn sjá um
til skiptis. Auðvitað eru frá þessu
ánægjulegar undantekningar, sem
sanna þá regluna, þó að engin nöfn
skuli nefnd að sinni.
Tónninn 1 þessum skrifum er oft
sá, að útvarpið og dagskrá þess sé
óalandi og óferjandi, leiðinlegt og
gamaldags og fiest annað betra, sem
orðið getur til fróðleiks eða
skemmtunar. Margir skýra frá þeirri
sáru reynslu, að þeir hafi opnað út-
varpið (stundum af þvi að það var
'kyldustarf), en ýmist sofnað út frá
þvi, snúið sér að einhverju öðru út úr
neyð ellegar heitið því að kalla aldrei
aftur yfir sig þær sálarkvalir, sem þvi
fylgdu að hlusta á þá skelfilegu dag-
skrá, sem upp á var boðiö. I staðinn
vilja menn gjarnan fá sjónvarpsdag-
skrána (sem aldrei er nógu góð, þegar
hún er á skjánum), „frjálst útvarp”
án skilgreiningar eða „videóið” sitt,
sem er best af öllu. Hve lengi verður
það?
Nú er það kannski ekki raunaleg-
ast, aö allir skuli ekki vera ánægðir.
Flestir vita, að það verður seint. En
rétt eins og útvarp og sjónvarp bera
mikla ábyrgð hljóta blöðin að setja
sér eitthvert æðra markmið en að
birta lítt rökstuddar fullyrðingar um
þaö, hve illa einhverjum hafi tekist
að vinna verk sitt og hve það hafi
valdið miklum leiðindum.
Mestur sómi er að því og fiestum
hollast, að gagnrýni sé uppbyggileg
og aðfinnslur málefnalegar. Sá, sem
gagnrýndur er, getur ekki bætt ráð
sitt, ef ekki skilst glöggt, hvað verið
er að gagnrýna. Þegar starfsfólk
Rikisútvarpsins er búið að lesa það,
sem að því snýr í blöðunum hverju
sinni, en stendur upp án þess að vita
annað en það að einhverjum leiddist
svo óskaplega sú dagskrá, sem hann
ætlaði aö hlusta á, að hann hætti við
það, en fullyröir eigi að siður, að hún
hafi verið óþolandi, hvað er þá til
ráða? Það er i sjálfu sér lftill munur á
þessum vinnubrögðum og þeim, sem
um eru bæði ný og gömul dæmi, —
að hella úr skálum reiði sinnar vegna
þáttar, sem frést haföi, að vera ætti
á dagskrá, en var svo aldrei fiuttur.
Ég get ekki ímyndað mér, að nokkur
græði á slíkri gagnrýni. Þó að gagn-
rýnendur hafi aðstöðu tii þess að
þjóna lund sinni, á það ekki aö vera
hlutverk þeirra.
Það þarf varla að taka fram, að
allt fastráðið starfsfólk rikisfjöl-
miðlanna er opinberir starfsmenn.
Þeir eru oft minntir á það, að þeir
hafi skyldur við almenning, séu
þjónar hans. Þá hljóta þeir líka að
hafa réttindi, og þó að það sé hvergi
skráð, eru þau m.a. í því fólgin, að
um starf þeirra sé ekki fjallað
opinberlega af meiri ósanngirni en
störf annarra. Á þetta er drepið, af
því að það virðist býsna algengur
hugsunarháttur, að ekki þurfi að
vanda þeim kveðjurnar, og eðli
málsins samkvæmt eiga þeir stundum
erfiðara um vik en aðrir að bera hönd
fyrir höfuð sér.
Útvarpsfólk hefur verið furðu
seinþreytt til vandræða og einatt
látið yfir sig ganga ýmislegt, sem
öðrum hefði þótt ástæða til þess að
svara. Þetta á sér ýmsar skýringar,
sem of langt mál yrði að tíunda.en
ein er sú, að sumt af því er svo
einstaklingsbundiö, fullyrðingakennt
eða byggt á svo hæpnum forsendum
og mikilli vanþekkingu, að það
dæmir sig sjálft. Þar með er ekki
sagt, að þögn sé sama og samþykki,
og slík skrif hafa sin áhrif, síast inn
I huga lesenda, ef lengi er klappaður
steinninn, og eru síst til þess fallin
að leiðrétta misskilning, efia sam-
starfsanda eða bæta vinnubrögð og
hefja skoðanaskipti upp yfir lág-
kúruna.
Þess vegna geri ég ráð fyrir, að
fieiri en ég mundu vilja beina þeirri
Blaðamaður
Dagblaðið óskar að ráða blaðamann frá og
með 1. september. Reynsla í blaða-
mennsku eða háskólamenntun er æskileg.
Umsóknir með upplýsingum um nám og
fyrri störf sendist ritstjóra Dagblaðsins
fyrir 15. ágúst. Þeir sem áður hafa sent
umsóknir eru beðnir að endurnýja þær.
msBuam
„Það væri efni i fróðlegan greinaflokk, ef blaðamenn eða lesendur vildu kynna sér
þær aðstæður, sem útvarpið býr við” segir Hjörtur Pálsson, dagskrárstjóri út-
varpsins. DB-mynd: Bj. Bj.
frómu ósk til blaöamanna og
annarra, sem i blöðin skrifa, að gera
nú bragarbót að því hvað útvarpið
varðar. Við, sem hjá þeirri stofnun
vinnum, gerum okkur vel ljóst, að
við getum aldrei vænst þess, að öllum
lfki þaö, sem við gerum, og biðjumst
ekki undan málefnalegri gagnrýni, en
við óskum þess, að hún standi undir
nafni og teljum okkur eiga rétt á þvi.
Þá, sem lesa jtessar linur, bið ég að
hafa í huga, að útvarpið hefur meiri
sérstöðu en margar aðrar opinberar
stofnanir. Það þagnar ekki 365 daga
ársins, af því er krafist margs konar
þjónustu, og í lögum og
reglugerðum, skráöum sem
óskráðum, eru þvt lagðar þungar
skyldur á herðar, en jafnframt settar
ákveðnar skorður. Dagskrárefni þess
verður ávallt háð einstaklingsbundnu
mati. Starfsfólki þess verður oft á i
messunni, en það er hvorki betra né
verra en gengur og gerist i öðrum
starfsgreinum.
Gaman væri nú, ef sá dagur rynni,
að i blöðunum gæti að lesa bréf og
greinar, sem glöggt sýndu, að
höfundur hefði hlustað vandlega á
það efni, sem útvarpið flytur, áöur en
hann stingur niður penna — og að
grein hans fjallaði um fleira en
sjálfan hann og það, hve ríkis-
stofnanir séu mikill hemili á gróandi
þjóðlif. Gaman væri, ef það sæist
svart á hvitu, að hann hefði hlustað
oftar en eitt kvöld og gæti þess
vegna séð skóginn fyrir trjám. Hann
mætti lika gjarnan hringja til okkar,
sem hjá útvarpinu störfum, og
spyrjast fyrir um eitt og annað, afia
sér upplýsinga, áður en hann
fullyrðir það, sem ef til vill fær ekki
staðist við nánari athugun. Það er
ekki víst, að unnt sé að veita þær á
augabragöi, en áreiðanlega verður
það gert, ef tök eru á. Þá gæti farið
svo, aö hann yrði einhvers visari, sem
jafn mikil ástæða er til að vekja
athygli á og því, sem hann ætlaði sér í
fyrstunni að gera að umtalsefni. Það
er svo ótrúlega margt i starfi út-
varpsins og rekstri, sem laga mætti,
en ekki er unnt aö breyta á einum
degi og fólk gerir sér ekki grein fyrir
nema með þvi að kynna sér það sér-
staklega. TU þess þarf almennings-
áUt, sem er útvarpinu hliðhollt, eri
ekki andsnúið. Tækist að skapa fiað
og láta það ýta á eftir nauðsyniegum
úrbótum, kæmu í kjölfarið margar
breytingar til batnaðar á því, sem nú
sætir mestri gagnrýni. Og umfram
allt: Vilji menn finna aö einstökum
dagskrárliðum, þurfa þeir aö skýra,
hvað þeim þótti að. Það er ekki nóg
að fullyrða, að einhver þáttur hafi
verið leiðinlegur, ósmekklegur eða
misheppnaður á einhvern hátt,
heldur hvað olli þvi. Töluðu þeir
lélégt mál, sem fram komu i
þættinum? Var tónlistin illa valin?
Særði þátturinn siðferðiskennd
einhvers? Var óhlutdrægnisreglan
brotin? Var þátturinn of langur eða
of stuttur? Var lesturinn slæmur?
Var efnið orðið útþvælt? Og þannig
mætti endalaust telja.
Nú er nóg komið í bili, en þó
langar mig að bæta því við, að við út-
varpsmenn finnum stundum til þess,
hve okkur reynist oft erfitt að veita
blöðunum þá þjónustu og þær
upplýsingar, sem um er beðið, þegar
þau hyggjast kynna dagskrárefnið
fyrirfram, þvf að ég ætla þeim það
ekki, að þau vilji ekki gera vel. Það
tekst þeim líka oft, þó að þau leggi
mismikið kapp á það og blaðamenn
séu ekki allir jafn hliðhollir útvarpinu
og ekki allir gæddir sama harðfylgi.
Með kynningu sinni á dagskránni eru
blöðin í senn að þjóna lesendum
sínum og hlustendum útvarpsins. En
svör okkar á Skúlagötu 4 verða þau,
að við komumst ekki yfir að gera allt
jafn vel og við vildum og unnt væri,
ef útvarpinu væru búin betri skilyrði
en raun ber vitni. Það hefur t.d.
engan blaða- eða upplýsingafulltrúa,
sem sums staðar þykir sjálfsagt, og
þegar hringt er, stendur misjafnlega á
fyrir þeim, sem verða fyrir svörum.
En þá er komið að starfsmannafæð,
fjárskorti, húsnæðisleysi, skipulags-
göllum og fleiru, sem um mætti
skrifa langt mál og oft er skrifað um í
blöðin af takmarkaðri jiekkingu og
velvild. Það væri efni í fróðlegan
greinafiokk, ef blaðamenn eða les-
endur vildu kynna sér þær aðstæður,
sem útvarpið býr við, frá sem flestum
hliðum, og vekja á þeim athygli. Það
er mikið verk, ef vel ætti aðvera.en
ég trúi ekki öðru en útvarpsfólk
mundi fagna sllku frumkvæði og
veita þær upplýsingar, sem það
getur. Margur yrði af fróðari, og slíkt
væri betur til þess fallið að lagfæra
smám saman það, sem miður fer í
dagskránni, en dægurskrif með þeim
formerkjum, sem breyta þarf og eru
tilefni þessa pistils.
Tillaga um að Vigdís Finnboga-
dóttir verði ávörpuð f rú forseta
— Hjördís Hákonardóttir yrði þá f rú sýslukona
Aðalbjörn Arngrimsson, Þórshöfn,
skrifar:
Oft hygg ég það hafa komið fyrir á
nýafstaðinni yfirreið Vigdisar Finn-
bogadóttur að þeir sem fluttu henni
ávörp, eða annaö mál, hafi verið
óákveðnir eða hikandi hvernig skyldi
ávarpa hana.
Eitthvað mun hafa verið um þetta
rætt en talið eðlilegast að hver og
einn réði sínu ávarpi.
Fjölmörg stöðuheiti kvenna hafa
unnið sér hefð i málinu og má þar til
nefna húsfreyja, húsmóðir, bústýra,
ráðskona, yfirsetukona, hjákona,
ieikkona, spákona, svo eitthvað sé
nefnt.
öðru máli gegnir þegar konur
grípa inn í þjóðlífið með þeim hætti
sem engar spár lágu fyrir um eða
líkindi þóttu til að verða mundi.
Nú hefur það skeð að konur teygja
sig til hinna æðri embætta með þjóð-
inni og má þar til nefna að kona
hefur verið kjörin þjóðhöfðingi og
önnur tekið við sýslumannsembætti á
Ströndum vestur.
Þá mun kona hafa tekið prests-
vfgslu og fleiri en ein.
Nú er spurning hvernig á að ávarpa
þessar konur í starfi án þess að kyn-
fiytja þær. Karlkynsávarpið herra
forseti á ekki við og mér finnst frú
forseti litlu eöa engu betra.
En ávarpið eigum við til sem er:
Frú forseta, Vigdís Finnbogadóttir.
Þá skyldum við einnig ávarpa konu
sem væri handhafi sýslumanns-
embættis frú sýslukona, Jónina Jóns-
dóttir, Þingeyjarsýslu.
Og enn gætum viö sagt frú
prestína, Pála Páls og skulum við þá
láta hér staðar numið því ólíklegt má
teljast að konur sækist eftir biskups-
embætti fyrst um sinn.
Fróðlegt væri ef málvinir og mál-
fræðingar vildu nú draga ljóshlífar
frá útgeislan sinnar andagiftar og láta
til sín heyra.
Þórshöfn 15/7 ’81.
V