Ársrit Ræktunarfélags Norðurlands - 01.01.1957, Page 57

r
Astungur.
I. Hinir „klassisku“ hektarar.
Sá hefur verið draumur margra ráðamanna hér á landi,
að helzt öll býli á landi hér hefðu 10 ha tún, og svo fast hafa
sumir einblínt á þessa „idealisku“ túnstærð, að þeim hefur
jafnvel fundist fátt um, þótt mörg tún á sveitabýlum færu
langt fram úr þessu marki, yrðu 20 ha, 30 ha eða jafnvel
meira. Var jafnvel sú stefna uppi um hríð, að svifta þá að
verulegu leyti jarðræktarstyrk, er færu svo langt fram úr
hugsjón stjórnmálamannanna, að minnsta kosti hefur sá
hugsunarháttur jafnan verið ráðandi, að þeir bændur, sem
væru undir hinu gullvæga 10 ha marki, skyldu hljóta mun
hærri styrk til jarðræktar en þeir, sem slysast höfðu yfir það.
Ég get ekki að því gert, að mér hefur ávallt fundizt þessi
10 ha hugsjón ofurlítið brosleg og stundum einnig þröng
og kotungsleg. Skal ég nú gera nokkra grein fyrir hvers
vegna þessi 10 ha markalína er í sjálfu sér ekkert mark, sem
hægt er að marka þarfir býla við eða búnaðarástandið í ein-
stökum landshlutum.
1. Af 10 ha túni er hægt að fá allt að 900—1000 hesta af
töðu, ef það er reglulega vel ræktað og áborið, þótt eftirtekj-
an geti farið niður í 300 töðuhesta eða minna, ef það er illa
ræktað og vanhirt. Það getur því í mörgum tilfellum skipt
miklu meira máli, hvernig ræktunarástand og meðferð tún-
anna er, heldur en stærð þeirra. Býli með 20 ha tún getur
stundum verið lakar sett heldur en býli með 10 ha tún eða