Árbók Landsbókasafns Íslands - 01.01.1962, Side 13

LANDSBÓKASAFNIÐ 1 959— 1 96 1
13
nýja menntabúr af grunni á næstu árum, og verður því sennilega valinn staður á Mel-
unum vestan Suðurgötu, gegnt bústöðum háskólakennara. Útsýni er þar hið fegursta
og landrými sæmilegt. Þarf ekki að efa, að vandað verði til þessarar byggingar, svo að
hún verði borgarprýði ekki síður en safnahúsið á Arnarhólstúni, sem er stílhreint og
virðulegt og að margra dómi enn í dag fegursta hús borgarinnar, þó að orðið sé meira
en hálfrar aldar gamalt.
Safnahúsið við Hverfisgötu var reist af miklum stórhug og verður meðan það stend-
ur til sóma þeim mönnum, sem forgöngu höfðu um þær framkvæmdir. Þetta hús ætti að
varðveita sem eins konar þjóðminjar, og væri æskilegt, að Landsbókasafnið hefði sjálft
umráð þess, þó að meginstarfsemi þess flyttist í nýtt hús. Reynsla hefir sýnt, að þótt
reist séu rúmgóð bókasafnshús, þrýtur geymslurúm bóka fyrr en varir. Þjóðbókasöfn
verða jafnan að varðveita rúmfrek söfn gamalla bóka, sem sjaldan eru hreyfðar, en
verða þó að vera tiltækar. Það mundi létta mjög á nýju bókhlöðunni að eiga geymslu-
rúm fyrir slíkar bækur í gamla safnahúsinu. Einnig mætti að skaðlausu geyma þar ýms
skjalagögn úr Þjóðskjalasafninu, sem örsjaldan eru notuð, þó að safnið sjálft hefði að-
setur í nýja húsinu.
Jafnframt þessari notkun, t. d. á kjallara og risi, færi vel á því að koma fyrir í megin-
hluta hússins eins konar ininja-miðstöð íslenzkra rithöfunda og skálda, allar götur frá
Ara og Snorra til höfuðsnillinga nútímans. Oft er talað um, að varðveita ætti heimili eða
vinnustofur ástsælla skálda ásamt minjagripum, ef fyrir hendi eru. Þetta reynist ýms-
um örðugleikum bundið og er dýrt í framkvæmd. Hér mætti vinna tvennt í senn:
Varðveita safnahúsið, ósaurgað af annarlegum viðfangsefnum, til minningar um stór-
hug ráðamanna þjóðfélagsins í byrjun 20. aldar, en jafnframt bjóða þangað heim höf-
uðskörungum íslenzkra bókmennta að fornu og nýju. Fengi þá hver hinna útvöldu sína
afmörkuðu stúku í húsinu, sem geymdi mynd hans, ef til væri, bækur og aðrar minjar,
eftir því sem við þætti eiga. Ef þessu væri haganlega og smekklega fyrir komið, mundi
mörgum þykja ánægjulegt og fróðlegt að líta inn í gamla safnahúsið við Arnarhól, þó
að höfuðstöðvar Landsbókasafnsins væru fluttar í enn veglegri húsakynni.
Árbóldn Þegar Árbókin hóf göngu sína árið 1945 var svo til ætlazt, að
hún kæmi út á hverju ári. Þessi áætlun hefir þó ekki staðizt, og er
þar einkum um að kenna þeirri sorglegu staðreynd, að ekki hefir verið veitt nægilegt
fé til útgáfunnar. En öll él birtir um síðir, og nú er þess að vænta, að úr verði bætt svo
myndarlega, að ekkert skorti til útgerðarinnar næsta ár. Mörgum mundi þykja betur,
ef unnt yrði að birta auk bókaskrárinnar fleiri greinar um bókfræði, bókasöfn og bóka-
menn en kostur hefir verið á hingað til, enda var það tilgangurinn í upphafi.
Að þessu sinni er birt skrá um íslenzk rit frá árunum 1958—1960, auk rita á erlend-
um málum er varða Island, sem safnið hefir eignazt á sama tíma. Það væri æskilegt að
takast mætti að birta ritaskrá hvers árs þegar á næsta ári, og að því ber að stefna. Þetta
veltur einkum á forstöðumönnum prentsmiðjanna, sem eiga að afhenda Landsbókasafn-
inu eintök af öllu prentmáli innan ákveðins tíma. Samvinna þeirra og Landsbókasafns-