Vísbending - 20.12.2002, Qupperneq 25
VISBENDING
ast ekki í lag, fyrr en við göngum í Evrópusambandið - og kalla
þeir í Brussel þó ekki allt ömmu sína í þessum efnum.
Svo er eitt verk enn óunnið, og það er að tryggja næga sveigju
á vinnumarkaði. Við búum enn við það, að fámenn sveit forustu-
manna launþega og vinnuveitenda hefur launamyndunina að
miklu leyti í hendi sér svo sem tíðkast enn sem endranær víðast
hvar í Evrópu. Þetta fyrirkomulag er óheppilegt og hefur átt tals-
verðan þátt í miklu atvinnuleysi í Evrópu undangengin ár og átti
löngum drjúgan þátt í mikilli verðbólgu og skuldasöfnun hér
heima, eða svo sýnist mér. Margt benti til þess, að áhugi manna
á vinnumarkaðsumbótum væri að vakna á erfiðleikaárunum
1987-1996, en uppsveiflan síðan 1996 virðist hafa svæft áhugann
á ný. Vinnumarkaðslöggjöfinni var að vísu breytt lítils háttar fyr-
ir fáeinum árum, en breytingin gekk of skammt. Reyndar hefur
friðurinn á vinnumarkaði hangið á bláþræði nokkrum sinnum
síðustu ár og litlu munað, að efnahagslífmu væri hleypt í bál og
brand með gantla laginu, en atvinnulífíð hefur með naumindum
sloppið fyrir horn. Hugtakið „friður á vinnumarkaði" segir í
rauninni allt, sem segja þarf unt þetta mál: hættan, sem stafar af
núverandi skipan, er fólgin í því, að fáeinum forustumönnum
samtaka launþega og vinnuveitenda er falið vald til að stilla til
friðar á vinnumarkaði eða stofna til ófriðar og lama þá allt efna-
hagslífið, ef þeim sýnist svo. „Friður á vörumarkaði" er óþekkt
hugtak af þeirri einföldu ástæðu, að vörumarkaðurinn er eins og
markaðir eiga að vera, engin miðstýring þar.
Margar af greinum þínum í Vísbendiitgu hafa vakið mikla at-
hygli og umtal og oft kynt undir heitum umrœðum á meðal
liagfrœðinga. Eru einhverjar slíkar greinar þér sérstaklega
minnisstœðar vegna þeirrar umrœðu sem varð íkjölfarið?
Nei, eiginlega ekki. Oft fæ ég engin viðbrögð. Mér þykir auðvit-
að fengur í því, þegar ég verð þess var, að menn - hagfræðing-
ar eða aðrir - taka eftir því, sem ég skrifa, en ég hugsa ekki mikið um
það. Mér þykir vænt um það, að alls konar fólk alls staðar að hefur
stundum samband við mig vegna þessara skrifa. Ég hef gert mér far
um að fíytja mál mitt eins varlega og eins rólega og rök mín hafa leyft
til að gefa helzt ekki höggstað á mér. Sumum kann að finnast mál-
flutningur minn vera í bragðdaufara lagi fyrir vikið. Ég lýsi þessu
nánar í formálanum að einu ritgerðasafnanna minna, Síðustuforvöð-
um. Orð eru dýr: eitt óvarlegt orð - og allt getur farið f háaloft af litlu
tilefni. Þessu hef ég reynt að komast hjá í lengstu lög. Ég birti aldrei
svo grein í blaði, að menn úr ýmsum áttum hafi ekki lesið hana yfir
fyrir fram og bent mér á hluti, sem betur mættu fara. Þessum mönn-
um öllum - þetta er ijölmenn sveit! - er ég afar þakklátur. Þessi aðferð
hefur borið þann árangur, eða svo hefur mér sýnzt, að ég hef aldrei
fengið yfir ntig holskeflu mótmæla, enda þótt ég hafi stundum fjall-
að um viðkvænt ntál og stuggað við miklum hagsmunum. Ég hef því
aldrei þurft að eyða tíma mínum í að draga í land eða svara andbár-
um eða útskýra, við hvað ég átti með þessu eða hinu. Bændur og aðr-
ir hafa surnir kvartað undan gagnrýni minni á búvemdarstefnuna eins
og eðlilegt er, en það hafa aðrir hagfræðingar ekki gert, enda skárra
væri það nú. Útvegsmenn og fáeinir hagfræðingar ásamt þeim hafa
andmælt sjónarmiðum mínum og annarra veiðigjaldsmanna í fisk-
veiðistjómarmálinu; það er einnig skiljanlegt og ekkert við því að
segja. Stjómmálamenn hafa stundum sent mér tóninn, en ég kippi
mér ekki heldur upp við það.
Þegarþú líturyfirþað sem þú liefur skrifað á síðustu tuttugu árum,
er eitthvað af því sem þér finnst hafa verið betur lieppitað en ann-
að, þ.e. hvaða rök og skoðanir liafa elst vel og hvað illa?
SpKef
Sparisjóðurinn í Keflavík
Tjarnargata 12
230 Keílavík
Sími 421 6600
Fax 421 5899
Grundarvcgur 23
260 Njarðvík
Sími 421 6680
Fax 421 5833
Sunnubraut 4
250 Garði
Sími 422 7100
Fax 422 7931
Víkurbraut 62
240 Grindavík
Sími 426 9000
Fax 426 8811
I
Vogar
Iðndal 2
Sími 424-6400 l
Fax 424-6401 í
25