Frjáls verslun - 01.01.1976, Blaðsíða 29

arfrí frá lýjandi stÖrfum, þá
líður oft a. m. k. ein vika áð-
ur en að mesta þreytan fer að
líða úr, það er því sennilegt,
að heppilegra sé að taka sér
samfellt 4 vikna frí, frekar en
að skipta því í viku frí 4 sinn-
um á ári. Enda er það svo
hér á landi, að margir fá ágæt
vetrarfrí um hátíðar, vegna
margra frídaga. Þeir sem fá
sitt sumarfrí, fá því í raun
dágott frí frá störfum tvisvar
á ári.
F.V.: Hvað um daglegar lík-
amsæfingar og hvað er einfalt
og aðgengilegt en áhrifaríkt í
því efni?
Snorri Páll: Breyttir starfs-
hættir með vaxandi tækni
hafa haft í för með sér að æ
fleiri þegnar þjóðfélagsins
stunda nú kyrrsetustörf. Sem
dæmi má nefna að íslenzkar
hagskýrslur frá árinu 1914
töldu yfir 80% af körlum erf-
iðisvinnumenn en 1960 var
tala þeirra komin niður í
50%, og vafalítið hefur þessi
tala lækkað mikið síðan. Kyrr-
seta barna og unglinga hefur
auk þess aukizt mjög með sí-
felldri lengingu skólatímans.
Þetta er áreiðanlega óheppi-
leg þróun, m. t. t. heilbrigðis,
og eru menn sammála um að
dagleg líkamleg áreynsla
stuðli að heilbrigði og vellíðan.
Brýna nauðsyn ber því til að
fólk stundi líkamsæfingar
hverskonar, svo sem sund,
gönguferðir, skíðaferðir, lik-
amsæfingar sem stæla vöðva,
lungu og hjarta og auka við-
námsþrótt fólks. Æskilegt væri
að menn temdu sér að draga
úr bílanotkun, ýmist með því
að ganga til og frá vinnu, eða
þá að leggja bílum sínum
nokkuð frá vinnustað og ganga
þannig dálítinn spöl á hverjum
degi. En hin almenna bíla-
notkun landsmanna hefur dreg-
ið mjög úr líkamlegri á-
reynslu. Áreynsla við göngu
er einmitt mjög heppileg,
þjálfar vel lungu, hjarta og
æðakerfi, og stærstu vöðva
líkamans.
F.V.: Hve umfangsniiklar rann-
sóknir hafa farið fram á veg-
um Hjartaverndar, og telji'ð
þér greinanlegan árangur liafa
orðið af starfi félagsins og
rannsóknarstöðvarinnar?
Snorri Páll: Nýlega hefur
Nikulás Sigfússon yfirlæknir á
rannsóknarstöð Hjartaverndar
skýrt allítarlega frá niðurstöð-
um af rannsóknarstarfinu, sem
þar fer fram. Aðalverkefni
rannsóknarstöðvarinnar hefur
verið frá upphafi að rann-
saka heilsufar fólks, þ. e. a. s.
vissa aldursflokka frá 24-61
árs, á Reykjavíkursvæðinu. Til
þessa hafa 37 þús. einsták-
lingar verið rannsakaðir hjá
Hjartavernd og 13,5 milljón
athuganir hafa verið skráðar.
Hjartaverndarsamtökin hafa
einnig staðið fyrir sambærileg-
um rannsóknum víðsvegar úti
um landsbyggðina. Rannsókn-
ir þessar hafa leitt í ljós
margskonar sjúkdóma, s. s.
kransæðasjúkdóma, háþrýst-
ing, sykursýki, offitu, blóð-
skort, æðaþrengsli í fótum,
gláku, þvagfærasýkingar, of-
fitu í blóði og margt fleira. í
mjög mörgum tilfellum hafa
þessir sjúkdómar fundizt hjá
fólki, sem hefur talið sig
vera heilbrigt.
Rannsóknir þessar hafa m.
a. leitt í ljós að háþrýstingur
er mjög algengur hér á landi,
eða milli 12 og 45% eftir ald-
ursflokkum, meðal karla, en
sjaldgæfari hjá konum.
Þrem af hverjum fjórum
karlmönnum var ókunnugt um
að þeir hefðu of háan blóðþrýst-
ing áður en þeir komu í rann-
sóknina. Rannsóknin hefur líka
leitt i ljós, að meðal karlmanna
er kólesterólmagn blóðsins með
því hæsta sem þekkist meðal
annarra þjóða, og er það e.
t. v. vísbending um að íslend-
ingar neyti mikils af mettaðri
fitu og kólesteróls, enda er
vitað að hér á landi eru 43%
hitaeininga fæðunnar komin
úr fitu. Það er einnig mjög
athyglisvert, að rannsóknirnar
sýna að meðalþyngd íslenzkra
karla er um 10 kg of mikil.
Sýnir þetta að ofneyzla á hita-
einingunum miðað við líkam-
lega áreynslu sé einkenni fyr-
ir mataræði íslendinga.
Mikið vantar á að unnið
hafi verið úr öllum þeim upp-
lýsingum, sem safnað hef-
ur verið við framangreindar
rannsóknir í rannsóknarstöð
Hjartaverndar, en þegar erljóst
að rannsóknin hefur mjög mik-
FV 1 1976
29