Frjáls verslun - 01.11.1976, Blaðsíða 15

Verður framfærslukostnaður jafnaður með lægri skattálagningu
á íbúa í dreifbýli en á Reykjavíkursvæðinu?
í Reykjavík fyrir vöruaf-
greiðslu og vörugeymslu
þannig að unnt sé að taka
á móti vörum til flutn-
ings hvenær sem er (við-
skiptavinum verði ekki
stefnt að skipshlið).
b. Séð verði fyrir samsvar-
andi aðstöðu á helstu við-
komu'höfnum utan
Reykjavíkur.
c. Ferðaáætlun verði við
það miðuð að tryggja sem
mesta tíðni ferða. Stefnt
verði að því að hámarks-
tími milli ferða verði
u.þ.b. ein vika. Komið
verði á sem næst fastri
áætlun eftir þvi sem að-
stæður leyfa.
d. Gerð verði áætlun um
endurnýjun skipakosts
Skipaútgerðarinnar sem
kæmi til framkvæmda
jafnskjótt og reynsla fæst
af þeim aðgerðum sem
nefndar eru í liðum a—c
hér að ofan. Bætt verði
við a.m.k. einu skipi nú
þegar.
c. Komið verði upp dreifing-
arkerfi út frá aðalvið-
komuhöfnum þannig að
flutningaþjónusta Skipa-
útgerðarinnar nái til fleiri
staða en nú og fækka
megi viðkomum.
f. Flutningar frá Vestfjörð-
um, Norðurlandi og Aust-
urlandi verði styrktir
þannig að farmgjöld
Skipaútgerðar ríkisins
verði t.d. helmingi lægri
þá leiðina en frá Reykja-
vík.
NEIKVÆÐAR AFLEIÐINGAR
VERÐJÖFNUNAR
í greinargerð nefndarinnar
er rökstutt nánar, af hverju
hún mælir ekki með verðjöfn-
un: „Afleiðingar af verðjöfnun
vöruflutninga frá höfuðborgar-
svæðinu til annarra landshluta
yrðu aðallega neikvæðar með
tilliti til þróunar samfélagsins.
Megintilgangur verðjöfnunar-
innar þ.e. jöfnun efnislegrar
velferðar í hinum ýmsu lands-
hlutum, mundi þó nást að
nokkru í fyrstu, en þau áhrif
mundu dvína smátt og smátt
eftir því sem fölsk eftirspurn
eftir flutningum ykist. Áhrif á
hagvöxt. byggðaþróun og ýmis
önnur markmið samfélagsþró-
unar yrðu mjög neikvæð.
Niðurgreiðslur á vöruflutn-
inga til höfuðborgarsvæðisins
hefðu ekki bein áhrif til jöfn-
unar á efnislegri velferð, en ó-
bein áhrif kynnu að verða í þá
átt með eflingu atvinnu úti á
landi. Áhrif á byggðaþróun
yrðu jákvæð og hagvöxtur
mundi eflast úti á landi.
Hin neikvæðu áhrif verðjöfn-
unar yrðu mun minni en ella
ef verðjöfnunin yrði bundin við
flutninga með skipum. Einnig
gætu komið til greina stað-
bundnar aðgerðir á þessu
sviði.“
NOTKUN
SKATTKERFISINS
Nefndin setur fram hugmynd-
ir um hvernig nota megi skatt-
kerfið til að jafna framfærslu-
kostnað. í greinargerðinni segir
svo:
„Eins og áður er getið, hef-
ur hækkun söluskatts á undan-
förnum árum tvímælalaust auk-
ið ójöfnuð í landinu, og að því
má færa nokkur rök að rétt
væri að breyta söluskattskerf-
inu þannig, að það verkaði til
jöfnunar á framfærslukostnaði
Sú leið, sem kæmi fyrst og
fremst til greina, væri notkun
mishárrar prósentu söluskatts
eftir landshlutum. Við nánari
skoðun virðast vera ýmsir van-
kantar á þessari leið. Hin mis-
háa prósenta þyrfti að ná til
allra vörutegunda, þannig að
allar vörur í tilteknum lands-
hlutum væru seldar með sömu
söluskattsálagningu. Önnur leið
er ekki fær, enda er alkunna
að illmögulegt er að hafa eftir-
lit með innheimtu söluskatts ef
hann er mishár eftir vöruteg-
undum hjá sama aðila.“
Og um notkun tekjuskatts-
kerfis segir m. a.:
„Við síðustu skattkerfisbreyt-
ingu, á árinu 1975, þegar tek-
inn var upp persónuafsláttur og
barnabætur, hafa möguleikar
tekjuskattskerfisins til jöfnun-
ar á framfærslukostnaði auk-
ist. Möguleikar eru fyrir hendi
að hafa mismunandi persónu-
afslátt og barnabætur eftir bú-
sefu gjaldenda með tilliti til
framfærslukostnaðar á viðkom-
andi svæði. Þessi leið er ekki
gallalaus, en hún virðist í fljótu
bragði ekki vera bundin eins
miklum annmörkum og notk-
un söluskattskerfisins."
BREYTT LEIÐAKERFI
Settar eru fram fjórar mis-
munandi hugmyndir um breytt
FV 11 1976
13