Frjáls verslun - 01.11.1977, Síða 21

útlönd, sem hefur orðið til að
veikja stöðu dollarans. Ríkis-
stjórn Carters hefur til þessa
ekki látið í ljós áhyggjur yfir
þessu, en ýmis erlend ríki hafa
áhyggjur af stöðu dollarans. Or-
sök greiðsluhallans er hátt olíu-
verð og hversu stóran hluta af
greiðsluhallanum við olíuríkin
Bandaríkin greiða. Frjálslynd-
ir hagfræðingar og Carter for-
seti telja þetta réttmætt, þar
sem Bandaríkin séu ríkasta
þjóð í heimi og beri því að taka
á sig byrðar í samræmi við það
og létta þannig á bandamönn-
um sínum í Evrópu.
En margir Evrópumenn sjá
hættur í þessari þróun. Þeir ótt-
ast að þegar dollarinn lækkar,
gagnvart vestur þýska markinu,
franska frankanum og jafnvel
líru og sterlingspundi, verði
bandarískar vörur samkeppnis-
hæfari en fyrr og skapi þeim
því aukna samkeppni á alþjóð-
legum mörkuðum. Ef efnahags-
ástand í heiminum væri al-
mennt gott, væri þetta ekki á-
hyggjuefni, en þar sem atvinnu-
leysi er vaxandi í flestum lönd-
um Evrópu, óttast bæði hag-
fræðingar og verkalýðsleiðtogar
að aukin samkeppni frá Banda-
ríkjunum yrði til að auka at-
vinnuleysið. Ríkisstjórnir um
allan heim eru undir vaxandi
þrýstingi að takmarka innflutn-
ing, til að vernda eigin fram-
leiðslu og auka atvinnu.
PÓLITÍSKT
ÓVINSÆL LEIÐ
Ef Bandaríkin vilja minnka
greiðsluhalla sinn og styrkja
dollarann, er augljós leið að
spara olíu heima fyrir og
minnka þannig innflutninginn.
Carter forseti hefur reynt þessa
leið með mjög takmörkuðum
árangri, þar sem hún hefur
reynst pólitískt óvinsæl. Auð-
veldari leið er að takmarka inn-
fiutning, eins og margir forystu-
menn í iðnaði í Bandaríkjunum
vilja, sem telja ódýrar vörur frá
öðrum löndum óeðlilega sam-
keppni. Þessi lönd þurfa þó
mjög á dollurum að halda, til
að borga sinn eigin olíureikn-
ing.
Ekki hefur það gert málið
einfaldara, að sum iðnríki búa
Einn þátt-
,ur í vax-
andi inn-
flutningi
til Banda-
ríkjanna.
Erlendir
bílar eru
mjög vin-
sælir vest-
an hafs.
Japanir
hafa for-
ystu en
aðrir bíla-
framleið-
endur eins
og Svíar
vilja
styrkja
markað
sinn í
Banda-
ríkjunum.
THECUTSTHATBEATBMW-
IN ABODYTHAT MADE ROADTEST
SAY,“IT IS DIFFICULT TOIMACINE
ABETTER FAMILY SEDAN.”
The guts-ensine, transmission,
front whcel clfivc, dísc brakes,
etc.-that enabled a Saab EMS to
beat a BMW 320i inlOoutofll
pefformancc categones thls past
rebruafy’are the same gutsyou gct
m our 5 door modei.
How good a car fe it? NVeli,
hereS what the August 1977 issue of
RoadTestMagazine says:
*tt U difficult to imaglne a bet-
ter family sedan... Start with
driver comfort.lt would be hard to
flnd a better place to slt and drlve
than the front sea t of a Saab... the
rear seat, too.. .(has).. .buckets
full of room and comfort.
The Saab front suspenslon...
is perhaps thc
bestof «11
íront drive car* currcntty avall*
able. The resultant chassU... pro-
vldes one of the best rldes you can
flnd...
Another blt of clear practlcal*
Ity... U its enormous amount of
storege room.,. If there U a scdan
wlth more usable Interlor tpacc...
we flat don't know of it.
AH of thls room and comfort U
moved around by thc stand«rd Hst
of $a«b mechanlcals. The two-llter
englne.. ,U onc of the bcst four-
cylinder engines anywherc...
Braking was the usual exemplary
Saab Performance.*
Perform«nce, comfcxt, room •
Sölore, styie. Test drive a 5 door
$aab and see why iti uniike any
other caronthe road today
THECOMMAND
PERFORMANCE CAR.
við mjög hagstæðan greiðslu-
jöfnuð, sem verður til að gera
nágrönnum þeirra erfiðara fyr-
ir. Bandaríkjamenn hafa lagt
mjög hart að Vestur Þjóðverj-
um, Hollendingum, Svisslend-
ingum og Japönum, að auka eft-
irspurn innanlands, til að
minnka greiðsluafganginn. All-
ar þessar þjóðir hafa verið treg-
ar til þess, og telja að það
myndi auka verðbólguna í lönd-
um sínum.
BYRÐI Á HERÐAR
ÞRÓUNARLANDA
Varla er hægt að álasa lönd-
um eins og Bretlandi, Frakk-
landi og Ítalíu fyrir að reyna
að minnka greiðsluhalla sinn,
sem hefur verið mikill að und-
anförnu. En sá árangur sem
þessi lönd ná, verður aðeins til
að flytja greiðslubyrðina á aðr-
ar herðar.
Hluti af þessari byrði fellur
á herðar þróunarlandanna, en
Efnahags- og framfarastofnun
Evrópu, O.E.C.D., telur þó al-
varlegast að óeðlilega stór hluti
af greiðslubyrðinni fellur á
herðar smærri þjóða innan sam-
takanna.
Spánverjar horfast nú í augu
við að hafa yfir þriggja billjón
dollara greiðsluhalla, fjórða ár-
ið í röð. Norðurlöndin búa öll
við greiðsluhalla og ekki sjáan-
legt að það breytist í náinni
framtíð. Norðurlönd hafa þó
enn lánstraust á alþjóðlegum
vettvangi, en það hafa t.d.
Portúgal og Tyrkland ekki, og
álitamál með Grikkland.
Bandaríkin hafa gengist fyr-
ir því að afla fjár til Alþjóða
gjaldeyrissjóðsins, frá ríkustu
iðnríkjunum og olíuútflutnings-
ríkjunum, til að veita öðrum
þjóðum lán til að greiða olíu-
skuldir sínar. Til þessa hefur
tekist að fá loforð fyrir innan
við fimmtán billjónum dollara.
sem er dropi í hafið, þegar haft
er í huga að árlegur greiðslu-
halli er 40 billjónir dollara.
Augljóst er því að ekki er fund-
in skammtímalausn á þessum
mikla vanda, hvað þá lausn til
lengri tíma .
FV 11 1977
21