Frjáls verslun - 01.06.1979, Blaðsíða 31

Island á botninum
samráð borgar sig
Ef reynt er að bera saman ár-
angur efnahagsstefnu í einstaka
ríkjum eftir olíukreppuna kemur í
Ijós að þau lönd þar sem efna-
hagsstefnan byggist á samráði
launþega, vinnuveitenda og ríkis-
stjórnar skara fram úr. Þau lönd
þar sem samráð hefur ekki tekizt
hafna á botninum og þar er ísland
að finna með helztu sjúklingunum
í Evrópu.
Það er næsta ómögulegt að
gera réttlátan samanburð á ár-
angri efnahagsstefnu einstakra
landa. Hér er reynt að byggja slík-
an samanburð á þróun vergrar
þjóðarframleiðslu og framfærslu-
kostnaðar í helztu iðnríkjum síðan
í olíukreppunni 1973. Þokkalegur
hagvöxtur og einn minnsti verð-
bólguhraðinn setur Austurríki í
fyrsta sæti. Það er fyrst og fremst
með miklum hagvexti sem Norð-
menn hafa náð árangri.
Auðvitað er hér ekki um full-
kominn samanburð að ræða. Til
þess þarf að skoða öll markmið
efnahagsstefnu. Hér á íslandi hafa
þau, burtséð frá ríkisstjórnum,
verið full atvinna, minni verðbólga
(!), hagvöxtur, réttlát tekjuskipting,
jafnvægi í byggð landsins og jöfn-
uður í viðskiptum við útlönd.
En samanburður þessara atriða
er erfiður. Sérstaklega á það við
um tekjuskiptingu og byggöajafn-
vægi. Markmið varðandi við-
skiptajöfnuð eru óljós, sérstaklega
langtímamarkmið olíulandanna.
Noregs og Bretlands. Og atvinnu-
stig er breytilegt með hagvexti.
Þess vegna höfum við látið okk-
ur nægja að nota verðbólgu og
hagvöxt í töflunni. Svo virðist sem
þessir tveir þættir gefi sæmilega
rétta mynd af árangri stjórnar
efnahagsmála í þessum löndum.
Að minnsta kosti ef hægt er að
dæma af viðbrögðum kjósenda í
þeim löndum. Þar sem nýlega hafa
farið fram kosningar. í Austurríki
styrkti jafnaðarmannastjórn Bruno
Kreisky stöðu sína verulega í ný-
afstöðnum kosningum. Vinstri
stjórnir féllu hins vegar í Finnlandi
og Bretlandi. Ef litið er á úrslit
kosninganna í Kanada sem und-
antekninguna, sem sannar regl-
una að þá ber fremur að líta á úrslit
þessara kosninga, sem dóm um
stjórn efnahagsmála fremur en
hægri eða vinstrisveiflur.
Greinilegur munur er á efna-
hagsmálastjórn þeirra landa sem
efst eru í töflunni og þeirra sem
Þróunin eftir olíukreppuna
Samanlögð breyting 1974—78
(prósentur) Röð innan sviga
Verg þjóð- arframl. Framfærslu- kostnaður Samanlögð stig af röð
Austurríki 12,7 (5) 39,2 (3) 8
Noregur 23,9(1) 57,2(8) 9
Kanada 17,8 (3) 55,9 (7) 10
Bandaríkin 12,7(5) 47,0 (5) 10
Holland 12,4 (7) 45,6(4) 11
Vestur-Þýzkaland 9,7(10) 26,3 (2) 12
Belgía 11,6 (8) 54,9 (6) 14
Japan 19,4 (2) 70,7(12) 14
Frakkland 14,7 (4) 66,7(10) 14
Sviss -3,5(16) 22,0 (1) 17
Svíþjóð 6,9 (14) 63,1 (9) 23
Danmörk 7,8(13) 68,3(11) 24
ítalía 9,8(9) 113,5 (15) 24
Finnland 8,2 (12) 91,0(13) 25
Island 9,5(11) 270,0 (16) 27
Bretland 5,2(15) 110,7(14) 29

Löndunum raðað eftir lögðum fjölda stiga af röð saman- hvorum 29
dálki.