Frjáls verslun - 01.11.1979, Qupperneq 55

Suðurland
hvaö veröur um þær kynslóöir sem
nú koma brátt út í atvinnulífið?
Annaö hvort fá þær atvinnu í
fjóröungnum eöa leita annaö og
þaö síðarnefnda má ekki gerast á
Suðurlandi. Til að tryggja þennan
landshluta og auka viögang hans
verður aö byggja upp framleiöslu-
iðnað. Þaö er skref sem stiga
verður strax í samtaka ákvöröun
sveitarfélaga á Suöurlandi og
ríkisvaldsins auk þess fjölda fólks
sem taka vilja til hendinni í þessu
skyni.
Þáttur byggðadeildar Fram-
kvæmdastofnunar ríkisins
Áriö 1977 kom út skýrsla á veg-
um byggðadeildar Framkvæmda-
stofnunar ríkisins um möguleika á
framleiösluiönaði á hinu svokall-
Höfnin í Þorlákshöfn.
aöa Árborgarsvæói, en þaö er
svæöiö vestan frá Hellisheiöi
austur undir Eyjafjöll oft nefnt, en
ýmsir þættir skýrslunnar gætu vel
átt við Austur-Skaftafellssýslu og
jafnvel aöra landshluta. i skýrsl-
unni kemur þaö fram svart á hvítu,
hvaöa möguleika sunnlendingar
eiga og verði vel á málum haldið
þurfa þeir engu að kvíöa í framtíð-
inni. Möguleikar þeir sem byggöa-
deildin telur að fyrir hendi séu
skiptast í fimm hluta: ylrækt, stein-
efnaiðnað, efnaiönaö, fiskrækt og
sjávarútvegsiönaö. Hér veróur nú
fjallaö um hvern þennan þátt fyrir
sig.
Ylrækt
Ylræktin er hvaö áhugaveröust
meö hliösjón af aöstæöum á Ár-
borgarsvæðinu. Möguleikarnir
felast í lágum orkukostnaöi og
hagnýtingu þeirrar reynslu sem
fyrir er í þessari grein, t.d. í Hvera-
gerði. Sýnt er að auka megi neyslu
landsmanna stórlega á garð og
gróðurhúsaafurðum, en hún er
mjög lítil samanboriö viö önnur
lönd, og einnig kemur sterklega til
greina framleiösla til útflutnings.
Minna má á áhuga Hollendinga í
þessu sambandi en þeir vildu aö
ræktaöir yröu hér crysantemum-
græðlingar. Þaö mál féll þó niður
vegna hins háa vaxtakostnaðar
hérlendis.
Áætlaö er aö ylræktin geti gefiö
185 mönnum vinnu, en stofn-
kostnaQur yröi þó allhár a.m.k. við
stærri ylræktarver.
Steinefnaiðnaðurinn?
Möguleikar á hagnýtingu ýmissa
jaröefna sem fyrirfinnast í jörð á
Suðurlandi til framleiðslu á bygg-
ingarefnum, byggingareiningum
og margvíslegum vörum til mann-
virkjagerðar eru miklir. Þaö má
einnig taka meö í reikninginn að
margar þjóöir framleiöa vörur til
bygginga, sem viö gætum framleitt
meö miklu lægri tilkostnaói, bæði
vegna þess aö jarðefni af eld-
fjallauppruna er mjög hentugt til
þessara nota og efnió liggur hér
svo aö segja viö hendina, auk þess
ætti orkukostnaður ekki aö vera
vandamál í líkingu viö þaö sem
hann er hjá öörum þjóöum.
Þau jarðefni sem hér er um aö
ræöa eru vikur og gjall, basalt og
fínn framburður stórfljóta. í skýrslu
byggðadeildar segir aó hugsan-
lega geti hér verið um að ræöa
hálaunaiðnað.
Efnaiðnaður
Sykurhreinsun viröist vera hér
álitlegur kostur, en fjárfesting
stofnkostnaöar er það mikil að
ekki er líklegt aö innlend einka-
fyrirtæki geti valdiö honum. Mál-
efni sykurhreinsunar komu upp
fyrir nokkrum árum og er talið aö
hagkvæmt þyki aö flytja inn svo-
kallaöan „melasa", en þaö er
sýrópskvoöa sem gengur af við
sykurhreinsun erlendis og ekki er
taliö svara kostnaói að fullvinna
hann, þar sem orkukostnaður er
svo hár. Hann ætti þó ekki að vera
okkur íslendingum neitt vandamál
55