Frjáls verslun - 01.02.1989, Side 18

FORSIÐUGREIN
HVER ER SPARNAÐURINN?
Erfítt er að segja til um þann spam-
að sem næst með sameiningu fyrir-
tækja. Hann fer vitanlega eftir því
hvernig til tekst og þeim forsendum
sem liggja til grundvallar og ekki síst
eftir því hvernig nýting á framleiðslu-
þáttunum breytist til batnaðar við
sameininguna.
Ekkert er sjálfgefið um árangur af
sameiningu fyrirtækja. Ef forsendur
fyrir sameiningu eru ekki réttar verð-
ur árangurinn enginn. En við réttar
aðstæður getur orðið um gífurlegan
kostnaðarsparnað að ræða. Á það
einkum við þegar tekst að afla sömu
rekstrartekna og áður í sameinuðu
fyrirtæki, en með mun minni mann-
afla og með minni kostnaði.
Lítum á nokkur íslensk dæmi:
1. Brynjólfur Bjarnason forstjóri
Granda hf. hefur upplýst Frjálsa
verslun um að þriggja ára reynsla
fyrirtækisins sýni að kostnaður sé um
150 milljónum króna lægri þar á ári að
meðaltali en verið hefði ef BÚR og
ísbjörninn hefðu verið rekin áfram
sem sjálfstæð fyrirtæki.
2. Fram hefur komið að stjórnend-
JÓN SIGURÐARSON, FORSTJÓRIÁLAFOSS:
BÆÐI FYRIRTÆKIN HEFÐU STÖÐVAST
— EF EKKI HEFÐI KOMIÐ TIL SAMEININGAR
Frjáls verlsun beindi fáeinum
spurningum til Jóns Sigurðarsonar,
forstjóra Álafoss, nú þegar ár er lið-
ið frá sameiningu Álafoss og Ulla-
riðnaðardeildar SÍS sem gerð var í
árslok 1987.
— Hver er aðalávinningurinn af
sameiningunni?
„Aðalávinningur af sameiningu
Álafoss og Ullariðnaðardeildar Sam-
bandsins er lægri kostnaður. Það á
bæði við um fastan kostnað og
breytilegan. Fyrirtækin tvö voru
nánast eins að uppbyggingu og því
„auðvelt" að lækka kostnaðinn.
Þetta er skammtíma árangurinn, en
til lengri tíma vænti ég þess að Ála-
foss hinn nýi hafi mun betri mögu-
leika til þess að ná tökum á markað-
smálum sínum en gömlu fyrirtækin
gerðu. Þau eyddu miklum krafti f
það að keppa hvort við annað með
nákvæmlega sömu vöruna. Það er
ekki skortur á keppinautum úti í hin-
um stóra heimi.“
— Hvemig lítur árið 1988 út, af-
komulega séð? Þ.e. hver er munur
á afkomu hjá hinum sameinuðu fyrir-
tækjum og þeirri afkomu sem ætla
má að orðið hefði hjá þeim, hvoru í
sínu lagi?
„Það munar jafnvel töluvert á
annað hundrað milljónum á aflvom-
unni. Reyndar er það ekkert leynd-
armál að hefði sameiningin ekki orð-
ið þá má fullvíst telja að gömlu fyrir-
tækin hefðu bæði stöðvast á árinu
1988.“
— Eru rökstuddar ástæður til að
ætla að bætt afkoma haldi áfram
miðað við núverandi fyrirkomulag?
„Það er öll ástæða til að ætla að
hið nýja fyrirtæki hafi áframhaldandi
betri afkomu heldur en gömlu fyrir-
tækin hefðu haft. Þá aðallega með
tilvísun til þess að hlutfallslegur
kostnaður er lægri. Hitt er annað
mál að þessi spuming gefur tilefni til
að velta því fyrir sér hvort skortur á
keppinaut geti hamlað mjög stóru
fyrirtæki sem verður til við samein-
ingu gamalla keppinauta. Þessu er
oft til að dreifa og getur reynst
hættulegt. Þó þetta sé ekki svo í
ullariðnaðinum. Keppinautar okkar
eru nægilega margir og sterkir er-
lendis til þess að halda okkur við
efnið."
— Hefur sameiningin tekist í að-
alatriðum samkvæmt þeim vonum
sem menn gerðu sér í upphafi?
„Hvað varðar rekstrarliði hefur
sameiningin í aðalatriðum farið eftir
þeim nótum sem í upphafi voru
skrifaðar. Það skal aftur viðurkennt
að endurskipulagning efnahags
fyrirtækisins og lagfæringar á hon-
um hafa ekki gengið með þeim hætti
sem æskilegt er þó að við teljum
okkur nú sjá fram á betri tíð í þeim
málum.“
— Nú þegar sameiningar fyrir-
tækja eru mjög á dagskrá í þjóðfé-
laginu er vert að spyrja: Hvað þurfa
menn helst að varast þegar ráðist er
í sameiningu fyrirtækja?
„Nr. 1. Þegar fyrirtæki eru sam-
einuð er æskilegast að skera kostn-
að meira niður heldur en menn halda
að sé gerlegt! Það er slæmt að þurfa
að hræra margoft í fyrirtækjunum
þegar hagræðingin fer að koma í
ljós.
Nr. 2. Ganga fljótt frá öllum efna-
hagsstærðum og samningum við
lánardrottna í þeim tilfellum sem
það er nauðsynlegt.
Nr. 3. Koma upplýsingakerfum
fljótt í gagnið í nýju fyrirtæki."