Frjáls verslun - 01.02.1989, Qupperneq 32

LÖGFRÆÐI
VÖRUMERKJAVERND:
EIGA ERLEND VÖRUMERKI
AÐ RÁÐA Á ÍSLANDI?
Ólafur Garðarsson,
lögfræðingur, hefur tekið að
sér að rita greinar fyrir
Frjálsa verslun um lögfræðileg
málefni, sem einkum snerta
viðskipti, atvinnurekstur og
stjórnendur fyrirtækja. Hér
birtist fyrsta greinin en þær
verða í öðru hvoru tölublaði.
Reynt verður að fjalla um
viðfangsefnin eins almennt og
kostur er.
Öðru hverju koma til kasta dóm-
stólanna tilvik þar sem aðili tel-
ur nafn annars fyrirtækis eða
vöruflokks vera of líkt sínu
nafni og þar með sé ruglings-
hætta fyrir hendi. Þá er hætta á
að fólk villist á fyrirtækjunum
eða vörum þeirra.
LAGAREGLUR
Þær innlendar lagareglur sem
einkum er ætlað að vernda einkarétt
manna og fyrirtækja til firmanafna er
helst að finna í lögum nr. 42/1903 um
verslunarskrár, firmu og prókúruum-
boð, lögum nr. 47/1968 um vöru-
merki, og lögum nr. 56/1978 um
verðlag, samkeppnishömlur og órétt-
mæta viðskiptahætti. I þessum laga-
reglum kemur það helst fram að firmu
skuli greina glöggt hvert frá öðru og
skuli þau bera nöfn er samrýmast ís-
lensku málkerfi. Einnig er lögð rík
áhersla á opinbera skráningu og skil-
yrði hennar.
Parísarsamþykktin svonefnda var
lögfest hér á landi með lögum nr. 102/
1961 og öðlaðist hún þar með lagagildi
á Islandi. Samþykktin er um vernd
eignaréttinda á sviði iðnaðar og er
upphaflega frá árinu 1883 en hefur
verið endurskoðuð nokkrum sinnum
síðan. Megininntak samþykktarinnar
kemur fram í 8.gr., nefnilega það að
firmanafn sé verndað í öllum löndum
er lögfest hafa samþykktina án þess
að þörf sé á að sækja um það eða
skrásetja það. Þetta þýðir m.ö.o. að
eldra firmanafn í einu aðildarlanda
nýtur verndar gagnvart samskonar
eða líku nafni í öðru aðildarlandi jafn-
vel þó aðilar hafi ekki vitað hvor af
öðrum.
DÓMAFRAMKVÆMD
Álitaefni tengd firmarétti koma
öðru hverju fyrir dómstóla. Geta þau
oft verið hin skemmtilegustu og vekja
því gjarnan nokkra athygli.
Er skemmst að minnast lögbanns-
máls veitingamanns í Reykjavík þegar
hann krafðist þess að notkun annars
veitingamanns á nafninu IJlfar og Ljón
yrði bönnuð. Þar fór svo að lögbann
var lagt við notkun nafnsins. Lög-
bannsþoli leysti málið, eins og flest-
um er kunnugt, með því að skrifa
„var“ fyrir framan nafnið „Varúlfar og
ljón“ eða „Var Úlfar og ljón“. Miðað
við umfjöllunina og þá miklu athygli
sem þetta mál fékk hefur því verið
fleygt að í þessu máli hafi báðir aðilar
unnið!
LÍFOG LIFE
Margir muna einnig eftir málaferl-
um Time Inc. gegn Frjálsu framtaki
hf. er hófust árið 1981 og stóðu fram á
mitt ár 1985.
Ef við riíjum upp gang mála í fyrra
máli sömu aðila, þá krafðist stefnandi
málsins, Time Inc., þess að stefnda,
Frjálsu framtaki hf. yrði dæmt óheim-
ilt að nota orðið „líf“ sem nafn á tíma-
ritinu „Líf“. Time Inc. áogrekur m.a.
þekkt tímarit í Bandaríkjunum sem
ber nafnið „Life“. Hæstiréttur féllst á
stefnukröfur stefnanda með dómi
þann 10. nóvember 1983. Reyndar
klofnaði Hæstiréttur í afstöðu sinni og
mynduðu þrír dómarar meirihlutann
en tveir voru á móti. í kjölfar dómsins
var nafni tímarits stefnda breytt í
Nýtt líf og var orðið „nýtt“ prentað
þvert yfir orðið „líf“, en með smærra
letri.
Hið erlenda stórfyrirtæki taldi enn
gengið á rétt sinn og höfðaði því aftur
32