Frjáls verslun


Frjáls verslun - 01.10.1997, Blaðsíða 76

Frjáls verslun - 01.10.1997, Blaðsíða 76
.. Listir mennin?. Til eru fra Guðný Magnúsdóttir og uppsveiflan í leirlistinni Hvað skyldu margir af lesendum Frjálsrar verslunar viljandi eða óviljandi hafa fest kaup á leirlistaverki hin síðari ár? Mér seg- ir svo hugur um að þeir séu ekki ýkja margir. Þó hefur íslensk leirlist sjaldan staðið betur en einmitt nú. Hins vegar virðast fáir hafa tekið eftir því, sennilega vegna langvarandi umræðu um til- vistarvanda myndlistarinnar í landinu. Lítum á stöðu mála. Haukur Dór, sem árum saman var leiðandi afl í íslenskri leirlist, hefur aftur tekið upp þráðinn eft- ir langvarandi glímu við aðra listmiðla. í smiðju sinni á Stokkseyri er hann farinn að móta og brenna hluti sem bera öll helstu höfundareinkenni hans. Þeir eru miklir í sér, jafnvel þeir minnstu, einfaldir útlits og mjúkir viðkomu, með yrj- óttum glerjungi sem minnir á vel legið portvín. Kolbrún Björgólfsdóttir, Kogga, hefur um árabil praktíserað hið ómögulega; að framleiða leirmuni og selja í stórum stíl í verslun sinni á Vesturgötunni, án þess að slá hætishót af þeim listrænu kröfum sem hún gerir til alls þess sem hún lætur frá sér fara. Sérhver hlutur sem Kogga framleiðir, hvort sem um er að ræða postulínseggin sem seld eru flugfarþegum yiir miðju Atlantshafi, eða metraháar standmynd- irnar sem hún gerir á nokkurra mánaða fresti, er gagnvandaður, stílhreinn og gæddur alveg sérstökum ljóðrænum þokka sem engum hefur tekist að líkja eftír, þrátt fyrir ítrekaðar tilraunir. Ef marka má nýjustu verk Koggu er hún enn að bæta við sig. Meg- inatriði eru óbreytt og nánast orðin sígild, en i ýmsum smærri atriðum, til dæmis í meðferð yfirborðsmynsturs, hefúr hún aukið á skáldskap verka sinna. Minna hefur farið fyrir leirlist Kristínar Isleifsdóttur, sem nýtt hefur djúpstæða þekkingu sína á handverki og leirlist Japana tíl sköpunar á verkum þar sem blandast norrænt formskyn og hárfi'n blæbrigði af austurlenskum toga. I verkum sínum hefur Kristín m.a. tekið form ýmissa nytjahluta til endurskoðunar; hún hefur gert öskjur úr leir, óræða leirhlutí tíl handfjötlun- ar, meira segja kolla úr leir sem undirritaður lét tilleiðast að tylla sér á ekki alls fyrir löngu. Gú, takk, bara þægilegir.) Þær Kogga og Kristín eiga það sammerkt að vera á hátíndi síns listræna þroska. • nÁ vprða einn besti Gerðarsafn í Kóp“WfL rs</ningar hérlendis. vettvangur fynr leÍrl^nTKristínBogadóttir Og fyrst við erum að tala um hlédrægni leirlistamanna — sem er raunar allt of algengur kvilli í þeim hópi — þá er líka rétt að nefna tíl sögunnar listakonu sem heilsu sinnar vegna og flarlægð- ar frá Reykjavík hefur haft verk sín allt of litið í frammi. Hér á ég við Elísabetu Haraldsdóttur á Hvanneyri, fágaðan og fjöl- menntaðan kúnstner sem aldrei bregst vonum aðdáenda sinna, en á sennilega enn eftír að gera sín allra bestu verk. Þann 21. desember næstkomandi lýk- ur síðan sýningu í Gerðarsafni í Kópa- vogi sem markar nokkur þáttaskil í sögu íslenskrar leirlistar. Hér er um að ræða eins konar „comeback“ Guðnýjar Magnúsdóttur, sem um nokkurt skeið hefur mestmegnis verið “í öðru”, eins og sagt er, gallerírekstri, félagsmála- vafstri og ýmislegum tilraunum á vett- vangi almennrar höggmyndalistar. Með þessari sýningu er Guðný aftur kominn „heim í leirinn” færandi hendi. Ferill hennar er um margt lær- dómsríkur og skýrir að hluta hvers vegna leirlistin virðist eiga undir högg að sækja í íslensku listalífl. Lækkandi gengi leirsins Leirlistin er að sönnu ekki gömul og gróin á Islandi. Við get- um auðvitað rakið hana aftur til flórða áratugarins, til Guðmund- ar Einarssonar frá Miðdal og Listmunahússins, en hún varð ekki listræn hreyfing með sterkum persónu- og þjóðareinkennum fyrr en Gestur & Rúna, Ragnar Kjartansson, Steinunn Marteinsdótt- ir, Haukur Dór og Jónína Guðnadóttír koma til sögunnar. Sjötti og sjöundi áratugurinn eru blómaskeið íslenskrar leirlistar, en þá ræður ríkjum hið sígilda ílát — skálin, kerið, vasinn — viðfangs- efni leirlistamanna frá örófi alda og enn það viðfangsefni sem mestar kröfur gerir til þeirra sem vilja bijóta undir sig þetta ævaforna jarðefni. Upp frá því fór gengi leirlistarinnar lækkandi og var ekki síst um að kenna innílutningi á alls kyns ódýru leirlistlíki og skeytingarleysi íslenskra liststofnana um hlutverk og afdrif leirlistarinnar í landinu. Enn er ekki tíl sú menningarstofn- un íslensk sem telur sér skylt að saíha og hampa leirmun- um þeirra listamanna sem hér hafa verið nefndir. Nú voru góð ráð dýr. „If you can't beat 'em, join em” segir bandarískur orðskviður og urðu sumir leirlistamenn til að keppa við innflutt listlíki með ýmiss konar billegri leir- og postulínsvöru. Þeir eru enn að, sem er hluti af þeim fortíðarvanda sem við þurfum að kljást við í þessari grein. Sjálf- um þykir mér raunalegt að sjá hve litlar kröfur Guðný Magnúsdóttir og uþþsveiflan í leirlistinni 76
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84

x

Frjáls verslun

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Frjáls verslun
https://timarit.is/publication/282

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.