Frjáls verslun


Frjáls verslun - 01.10.1997, Blaðsíða 40

Frjáls verslun - 01.10.1997, Blaðsíða 40
HAGFRÆÐIOG STJÓRNMÁL þar með framhald þess stjórnarsamstarfs sem ella hefði án efa haldið áfram. Það varð til þess að ég hóf viðræður við Davíð Oddsson um stjórnarsamstarf. Það hafa margir álasað mér íyrir að hafa tekið þessa ákvörð- un - og samið um það á tveimur dögum að mynda Viðeyjar- stjórnina. En svar mitt við því er mjög einfalt; ég átti engra ann- arra kosta völ. Undir engum kringumstæðum hefði ég viljað bera ábyrgð á því að stefha EES-samningnum í hættu - og Is- lendingar höfðu engin efni á því. Sá samningur er, ásamt samn- ingnum um inngöngu okkar í NATO og baráttunni fyrir út- færslu landhelginnar, stærsta og þýðingarmesta ákvörðun sem tekin hefúr verið á lýðveldistímanum. Eg bið Guð að hjálpa okk- ur ef EES-samningsins nyti ekki við, þá værum við illa stödd. Eg átti engan annan kost - og það er ekki við mig að sakast. Myndun Viðeyjarstjórnarinnar tafði hins vegar nauðsynlega þróun í flokkakerfinu - ferli sem núna er hins vegar komið af stað. En hitt er rétt að heimilisböl er alltaf verst og það er ævin- lega þyngra en tárum taki, eins og Brynjólfúr biskup sagði forð- um. Klofhingur Jóhönnu var heimilisböl af því tagi. Það var bæði bráðræði og feigðarflan - eins og fljótlega kom á daginn. Það olli bæði pólitískum sársauka og sló öll spil úr hendi minni til að eiga frumkvæði að myndun ríkisstjórnar vorið 1995. Eftir það var síðan ekkert annað að gera en að bíta á jaxlinn, taka á honum stóra sínum, og reyna að bæta fýrir þessi mistök. Það höfum við gert á þessu kjörtímabili.” - En var það ekld pólitískur afleikur hjá þér að setja aðild- ina að Evrópusambandinu á oddinn í síðustu kosningabar- áttu? Má ekki segja að þú hafir þar með málað Alþýðuflokk- inn út í hom, bæði gagnvart Sjálfstæðisflokknum og öðrum flokkum? „Þetta eru orðaleppar sem duga ekki sem skýringar - þótt sumir hafi búið þessar skýringar til eftir á. Eg hef enga trú á að stjórnarsamstarf Alþýðuflokks og Sjálfstæðisflokks hefði hald- ið áfram þótt við hefðum ekki sett Evrópumálin á oddinn. Astæðan er einfaldlega sú að ágreiningsmálin á milli þessara flokka voru orðin svo stór- og það hafði reynt svo á þau í stjórn- arsamstarfinu, eins og í málum tengdum landbúnaði, utanríkis- viðskiptum og sjávarútvegi - en þar viljum við koma á veiði- leyfagjaldi. Agreiningurinn var því alls ekki bara í Evrópumál- um. Oánægjan í mínum eigin flokki með samstarfið við Sjálf- stæðisflokkinn var mjög vaxandi. Það er því ástæðulaust fyrir mig að erfa það við Davíð Oddsson að upp úr þessu samstarfi slitnaði. Pólitiskur ágreiningur er þess eðlis. Svo geta menn haft aðrar skoðanir á þvf með hvaða hætti það gerðisL Það, sem útilokaði hins vegar að Alþýðuflokkurinn gæti haft eitthvert frumkvæði að stjórnarmyndun, var einfaldlega að við töpuðum kosningunum, misstum fylgi vegna klofnings Jóhönnu. Þar með hlaut frumkvæðið að færast frá okkur til einhverra annarra.” - Er þetta sameiginlega firamboð ekki frekar óskhyggja en raunsæi? Vantar ekki enn fylgi við þessa hug- mynd og ertu viss um að umræddir flokkar gangi óklofnir fram í þessum efhum, eins og tíl dæmis Alþýðubandalagið og Samtök um kvennalista? „Það liggur fyrir að Alþýðuflokkurinn er heill og óskiptur í þessum málum. Við þingmenn Þjóðvaka er enginn ágreiningur. Það liggur sömuleiðis fyrir að hópur innan Kvennalistans, eink- um yngri konurnar, eru sammála okkur um þetta og ég er bjartsýnn á að við þær takist samstarf - þótt það verði ef til vill ekki við Kvennalistann í heild. Hjá yfirgnæfandi meirihluta kjósenda Alþýðubandalagsins er fylgi við sameiginlegt fram- boð. Og á landsfundi Alþýðubandalagsins á dögunum gerðust þeir sögulegu atburðir að forystumenn í verkalýðshreyfing- unni og yngri kynslóðarinnar í Alþýðubandalaginu - ásamt með sveitarstjórnarfulltrúunum - hafa tekið höndum saman um að bera þetta fram. Þeir, sem standa í andófinu; í nafni fortíðarinn- ar, hafa tapað þessum leik. Það er söguleg stund þegar forystu- menn í verkalýðsarmi Alþýðubandalagsins taka frumkvæði í þessum málum. Það bendir til þess að þeir hafi lært sína lexíu og skilningurinn hafi aukist á nauðsyn þess að efla stjórnmála- flokk, sem á að gæta almannahagsmuna - en út á það gengur jafnaðarmennskan. Sá skilningur hefur dýpkað hjá þeim í stjórnarandstöðu við núverandi ríkisstjórn. Það er ekki lengur vafi á því í mínum huga að þegar gengið verður til kosninga vor- ið ‘99 verður það undir merkjum sameiginlegs framboðs jafnað- armanna og félagshyggjufólks.” - Telur þú að það verði Ingibjörg Sólrún Gísladóttír borg- arstjóri sem verði foringi hins sameiginlega framboðs en þú hefur mælt opinberlega með henni í þetta hlutverk vegna ár- angurs hennar með R-listann? „Eg hef sagt það áður, og sú skoðun mín er óbreytt, að hún hafi ákveðið forskot í þeim efnum. Hún er sigurvegarí! Hún vann það pólitfska afrek að vinna eitt helsta valdavígi Sjálfstæð- isflokksins úr höndum þeirra, þ.e. Reykjavíkurborg. Ef hún endurtekur þann leik næsta vor er staða hennar gríðarlega sterk.” - En ef Ingibjörg Sólrún tapar slagnum um borgina við Sjálfstæðisflokldnn undir forystu Árna Sigfússonar? „Þá verður staða hennar ekki eins sterk - og hugsanlega kemur þá eitthvert annað foringjaefni til sögunnar. En það á margt eftir að gerast á næsta ári - eða þar til þetta verður ákveð- ið næsta haust, haustið ‘98.1 millitíðinni kemst reynsla á sam- eiginlegt framboð jafnaðarmanna um land allt í kosningum til sveitastjórna næsta vor. A þeim tíma kunna einhverjir að sanna hæfni sína með þeim hætti að eftir verði tekið.” - Nú, þegar þú ert að yfirgefa stjórnmálin, hvað finnst þér þá helst vera að í íslenskri pólitík? „Eg orðaði það þannig í vandlega undirbúnu erindi, sem ég flutti um daginn, að mér hefði smám saman orðið það æ betur ljóst, bæði af íhugun um stjórnmálasögu á þessarí öld - og kannski enn frekar af eigin reynslu sem formaður í stjórnmálaflokki og ráðherra í þremur ríkisstjórnum í átta ár - að sérkenni íslensks stjórnarfars eru óhemju sterk ítök fámenns en fjár- LEIÐUR Á HINU PÓLITÍSKA UPPVASKI Ég vildi ekki dæma mig til lífstíðar í hið pólitíska uppvask. Vegna þess að þrátt fyr- ir allt er „líf eftir þetta líf, sveinki,” eins og sagt var forðum. Mín ákvörðun var einfald- lega sú að kominn væri tími til að aðrir spreyttu sig. 40
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84

x

Frjáls verslun

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Frjáls verslun
https://timarit.is/publication/282

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.