Lesbók Morgunblaðsins - 29.12.1945, Blaðsíða 20

G70
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
Feikileg iiardneskja gagnvart verkalVA
lag lífsnauðsynja í Rússlandi, er
bendi til þess að ofangreindar nið-
urstöður sjeu ekki rjettar. Enda
mundi það reynast erfitt verk, þar
eð niðurstöðurnar eru reistar á
útreikningum samkvæmt heimild-
um sem komnar eru frá ráðstjórn-
inni, um framleiðslu matvæla,
meðal-laun, fólksfjölda o. s. frv.
Mismunurinn á launagreiðsJum
á sviði landbúnaðar hófst með
hinni frægu ræðu Stalins í febrú-
ar 1933, er hann ávarpaði bænd-
ur og hvatti þá til að safna auði.
Það virtist í fyrstu óræð gáta
hvernig fara ætti að því að losna
við „bölvun jafnræðisins“, þar eð
jarðirnar höfðu verið teknar til
samyrkju og allir bændur áttu
jafnan hlut í hinu sanieiginlega
landi.
En brátt varð fundin á jæssu
hin snjallasta lausn: Framleiðslu
landsins var ekki skift jafnt milli
meðlima samyrkjunnar heldur eft-
ir „vinnudögunum“, sem hver
þeirra ljet í tje. Og skilgreining
orðsins „vinnudagur“, var með
ýmsum hætti, eftir því hvers eðl-
is vinnan var. Þannig skyldi dags-
verk verkamanns jafngilda hálf-
um „vinnudegi“, dagsverk manns
er færi með dráttarvjel, fimm, og
dagsverk umsjónarmanna og
stjórnenda fimm og jafnvel a!t að
tíu „vinnudögum“.
A máli auðvaldsríkjanna heiti'r
þetta, að bændur urðu launþegar,
og urðu að þola sama misrjetti
um launakjör eins og verkamenn
er unnu í verksmiðjum, og urðu
að lúta forstjóra samyrkjubúsins,
og undirmönnum lians hverjum
af öðrum á sama hátt og verka-
mennirnir í verksmiðjunum. Eins
og jeg hefi áður getið um er
miljónamæringurinn Berdyebekov
forstjóri fyrir ríkisbújörðunum í
Kasakstan, en það er alræmt fyr-
ir að vera eitt af allra fátækustu
hjeruðum Ráðstjórnaidýðveldisins.
Verkamenn, bændur og her-
menn eru þrjár meginstoðir Ráð-
stjórnarlýðveldisins. Hermennirn-
ir máttu hví ekki vera eftirbátar
iðnaðar- óg bændastjettarinnar í
baráttunni gegn hinni „smáborg-
aralegu jafnræðisstefnu“ (þetta
voru orð Stalins). Nú fær óbreytt-
ur hermaður í Rauða hernum 10
rúblur í kaup á mánuði, liðsfor-
ingi 1000 rúblur, yfirforingi 2400
rúblur (The Economist, 3. júlí
1943). Hlutföllin milli launa
óbreytts hermanns og undirfor-
ingja í breska hernum eru því
sem næst 1 á móti 4, í ameríska
hernum 1 á móti 3, en í rauða
hernum eru hlutföllin 1 á móti
100. Það er fróðlegt að heyra hvað
ráðstjórnarvinirnir segja um þetta
fyrirbrigði. I bæklingi, er nefnd-
ist „Miljónamæringar í Ráðstjórn-
arríkjunum“, og kom út árið 1943
í kommúnista ritsafninu „Rúss-
land í dag“, kemst höfundurinn,
Reg. Bishop, þannig að orði:
„Annað atriði, sem valdið hef-
ir miklum misskilningi eru
laun hermanna, — sem sje það,
að óbreyttur hermaður í rauða-
hernum fær mjög óveruleg
laun, en yfirmenn tiltölulega há
laun, — liðsforingi um 1000
rúblur á mánuði, yfirfonngi
rúmlega 2000 rúblur, og aðrir
hærri laun eftir því sem staða
þeirra er hærri.
Augljóst mál er það, að mil-
jónamæringar Ráðstjórnarríkj-
anna hafa ekki orðið til fyrir
það, að þeir hafi þegið laun
eftir tign. Jafn augljóst er
og það, að hjer er ekki um
stjettamismun að ræða, he'dur
heilbrigða sosialistiska stefnu, í
fullu samræmi við þær reglur
er gilda um almennar launa-
greiðslur í Ráðstjórnarríkjun-
um.
Allir karlmenn í Rússlandi
eru herskyldir. Þeir eru í þión-
ustu rikisins um takmarkaðan
tíma og fá í staðinn lítilshátt-
ar skotsilfur. Að þessum t.ím^
liðnum hverfa þeir aftur að
borgaralegum störfum, venju-
lega betur undir þau búnir en
þeir voru áður en þeir voru
kvaddir til herþjónustu. Enda-
þótt laun þeirra í hernum hafi
verið óveruleg, þá hafa þeir not-
ið svo margvíslegra hlunninda,
t. d. ókeypis frímerkja, ferða,
hreinlætisvara (!), skemtana,
reyktóbaks o. s. frv. — að þeir
hafa að minsta kosti verið eins
vel haldnir og hermenn annara
ríkja“.
Hvað ætli breski hermaðurinn
mundi segja ef hermálaráðuneyt-
ið lækkaði kaupið hans ofan í
átján pence á viku og Sir James
Grigg rjettlætti þessa ráðstöfun
með því, að hermennirnir væru
fluttir ókeypis á vígstöðvarnar,
nytu auk þess þeirra hlunninda
að fá tvö frímerki og átján vindl-
inga ókeypis á viku og ókeypis að-
gang að sýningum ENSA. (Leik-
flokkar til skemtunar hermönnum.
Þýð.).
VIII.
Vinnuskilyrðin og verkalýðs-
félögin.
Vinnulöggjöfin, er samkvæmt
ummælum Molotovs, átti að verða
til þess að menn öðluðust „monn-
ingarlega afstöðu til vinnunnar",
var svo miskunarlaus, að hún tók
í því efni langt fram allri þeirri
harðneskju er verkalýður fasista í
Italíu og nasista í Þýskalandi átti
við að búa. Framkvæmdarstjórum
og verkstjórum í verksmiðjum var
fengið vald í hendur til þess að