Lesbók Morgunblaðsins - 29.12.1945, Blaðsíða 36

f>80 LESBÓK MORGUNRLAÐSINS
--------------------------------------------------------------------------------
Alt breytist — iiema
V
Það mun taka stjórnmálamenn
Vesturveldanna, sem enn búa við
erf^avenjur nítjándu aldarinnar,
nokkurn tíma, að venjast bessu
nýja leikbragði — þessari stjórn-
málalegu sniðglímu, — sem þeir
hafa enn ekki kynst nema að htlu
leyti. En á meðan nýtur Rússland
ávaxtanna, eins og Þýskaland nas-
ista á þeim tímum er viðræðurnar
fóru fram í Munchen.
II.
í öðru lagi stafar mismunurinn
á valdabaráttu Rússlands og ann-
ara landa af hinni gömlu deilu, er
staðið hefir milli bolsevikka og
annara vinstriflokka.
Deilan var upphaflega um
kennisetningar, sem fyrir löngu
eru orðnar úreltar, en eins og vant
er, þá lifir hatrið og hefnigirnin
lengur en deiluefnið.
Fáum af aðdáendum Ráðstjórn-
arríkjanna er það kunnugt, að Ev-
rópudeildir 2. alþjóðasambands
verkamanna, breski verkamanna-
flokkurinn, flokkur franskra
verkamanna S. F. J. 0., ítalskir,
pólskir, austurrískir og spænskir
jafnaðarmenn og leiðtogar þeirra,
eru í Rússlandi enn í dag kallaðir
„gagnbyltingarsinnaðir mense-
vikkar“.
Hversu sterkt og rótgróið þetta
hatur Rússa á vinstriöflunum er,
sannast best á því, að ráðstjórnin
í Moskvu hefir jafnan hafnað sam-
vinnu við jafnaðarmenn á megin-
landinu, gegn hinni sívaxandi
fasistahættu, — þar til fyrir
skemstu, en þá var alt orðið um
seinan.
I fangabúðum Hitlers voru
kommúnistar og jafnaðarmenn
drepnir hlið við hlið, en þó. út-
húðuðu kommúnistarnir þar Iiin-
um síðarnefndu þjáningarbræðr-
um sínum og kölluðu þá „fasista-
jafnaðarmenn“.
Stofnað var til þjóðfylkingar-
innar (Popular Front) í Frakk-
laiiíii árið 1934 vegna nauðsynjar
rússneskrar utanríkismálastefnu
og henni til framdráttar (sbr. er
Rússar gerðu hernaðarbandalag
við Frakkland og Tjekkoslovakiu
og gengu í þjóðabandalagið), en
þetta breytti í engu afstöðu Rússa
til vinstri flokkanna. Þrátt fyrir
þjóðfylkinguna og hinn and-fasist-
iska friðaráróður, var loftið lævi
blandið af undirróðri alþjóðafje-
lagsskapar kommúnista og svik-
ráðum ýmsra flokksbrota.
Þetta ófremdarástand náði
mannskæðu hámarki siriu í
spænsku borgarastyrjöldinni, er
rússneskir flugumenn háðu þar
einskonar einkastyrjöld á bak við
víglínuna, og ljetu taka af lífi
fjölda manna úr andstöðuflokkun-
um, — vinstrimenn, syndikalista,
POUM-menn (óháðir marxistar á
Spáni. Þýð.), og óháða jafnaðar-
menn.
Sjórnmálastefna kommúnista er
svo breytileg, að lengra veruur
ekki komist í því efni, en í hatri
sínu á andstæðingunum er hún
altaf söm við sig.
Á síðustu árum hafa kommún-
istar gert bandalag við prússneska
júnkara, austuríska konungssinna,
kroatiska þjóðernissinna og hina
kaþólsku Itali. Þeir hafa kórónað
yfirbiskupa orthodoxukirkjunnar
rússnesku og samið við páfaríkið.
Þeir hafa lofað að „styðja amer-
íska auðvaldið í starfi þess“, með
því að ljá fulltingi sitt republicana-
flokknum og demokrataflokknum
á víxl. (Sbr. ræðu er Earl Browder,
formaður ameríska kommúnista-
flokksins, flutti 10. janúar 1944).
Þeir hafa, á sömu tveimur árun-
um ráðist með offorsi á verka-
hatrið
mannaflokkinn breska fyrir að
stvðja styrjaldarreksturinn, og
fyrir að styðja hann ekki nægi-
le’ga, — fyrir það að hann væri
óvinveittur Þjóðverjum, og fyrir
að hann væri andvígur því að
Þýskalandi vrði skift.
Þeir hafa haft um breska verka-
manriaflokkinn öll þau fúkyrði,
sem fisksölukerling eða hinn opin-
beri ákærandi Ráðstjórnarríkj-
anna á yfir að ráða, — en svo hafa
þeir sótt um að fá að sameinast
þessum sama flokki.
Þeir hafa kyngt því, sem þeir
hafa sagt, spýtt því út úr sjer, og
gleypt það aftur.
Á Lundúnaráðstefnunni árið
1903 klofnuðu verkalýðssamtökin í
Bolsevikka (meirihluta) og Mensi-
vikka (minnihluta) og hefir aldrei
gróið um heilt með þessum flokk-
um síðan.
Bolsevikkar voru bvltingasinn-
aðir og vildu koma á sterkri mið-
stjóm, en mensevikkar lýðræöis-
sinnaðir umbótamenn.
Á næstu árum eftir byltinguna
kölluðu fylgismenn Lenins p.lla
umbótaflokka innan sósialista-
hreyfingarinnar mensevikka, og
eftir að stofnað var alþjóðasam-
band kommúnista árið 1919, varð
nafnið „mensevik“ sameiginlegt
heiti fyrir alla jafnaðarmenn.
Á síðustu áratugum hafa jafn-
aðarmannaflokkarnir oft tekið
byltingarkenda afstöðu til ýmsra
mála, en á sann ‘áa og um sömu
mál, hafa hliðstæðar deildir innan
Komintern (alþjóðasambands
kommúnista) boðað sátt og sam-
lyndi.
Þannig hefir afstaða flokkanna,
hvors til annars, stundum snúist
algerlega við. En þó að ágreining-
urinn um kennisetningar sje fyrir
löngu orðið úrelt atriði, þá logar
ennþá hatrið til hinna „gagnbylt-