Lesbók Morgunblaðsins - 24.12.1955, Blaðsíða 24

716
írnar, verk vor stór og smá. Séu
þau unnin a£ sannleikshollustu
vei'ða þau gull, sem lagt er í lófa
framtíðarinnar, reykelsi og myrra
á altari nýr’"f,r og fegurri menn-
ingar.
Allir geta fært einhverja gjöf.
Hvert vinsamlegt orð og óeigin-
gjarnt verk er spor í áttina. Mcnn-
ing þjóðanna er í raun og veru
aðeins saman lögð andleg og siðleg
geta einstaklinganna. Og eí hver
maður hetur eitthvað af mörkum
að leggja, þá getur pund hverrar
þjcðai og mannkynsins alls orðið
stórt.
En frumskilyrði þessa ails er að
læra að þekkja illt frá góðu, vita
og skilja að ógnir myrkursins og
grimmdarinnar eru ekki óhjá-
kvæmilegar, það er undir oss sjálf-
um komið, hvort vér höfnum þeim.
Myrkrið býr í sálunum eins lengi
og þeir neita að horfa til himins.
En strax og það er gert sést hin
bhkandi jólastjarna. sem tindrar
á næturhimni jarðar vorrar svo
hrein og björt og yndisleg. þar sem
hún dreifir sínu milda ljósi yfir
sorgir vorar og mein.
Véi þekktum hann eigi
Það er mikil sorg í orðum Jó- •
hannesarguðspjalls: Hann kom til
eignar sinnar og hans eigin menn
tóku ekki við honum. Hann bjó
með oss fullur náðar og sannleika,
h.ann var í heiminum og heimurinn
þekkti hann ekki.
Heimurinn þekkir aldrei sina
mestu velgerðamenn meðan þeir
dveljast í honum, en í fjarsjá ald-
anna skynjum vér fyrst mikilleik
þeirra.
Konungur jólanna er einn þeirra
miklu anda sem alltaf stækka í vit-
und mannkynsins eftir því sem
tímar líða og siðavit þess vex.
Hann tilheyrir framtíðinni, óra-
mikilli framtíð, þegar þroski vor
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
FORSIÐUMYNDIN
Kírkjan að Miðgöröum i Grinusey
[ var upphaflega reist árið 18ö7 og
var Oíityongu úr rekaviði, lítil og
turnluue. sírið 1982 var hún endur
reust <id miktu leyu. Var pá geró
Íayteg formrkja með turni jyrir
jrunuta hana, en kórstúka ajtan
o.o. t otu kti kjan þa mjog enovur
og rihiiaöi 00 mauns í sæutin. —
£>o/ nuoarinn hafði þá um alllangt
skoití najt umsja henuar og jjar-
ItaUi, og a þeim tíma haj&t he.itni
suj nast svu mikiU sjóður, a.ð ehki
þtiijii að taka neitt tán til þess-
, arar yagngeru breytingar. Auk
[ þeirra breytinga, er nú hafa verið
laldar, var sett a haiui. jámjiak,
en haf&i áður verið timburþak.
I kirkjunni er altaristafla, sem
Arugrtmur Gíslason málaði oy
haf&i fyrir sér mynd eftir Leon-
ardo áa Vinci. / kirkjunni er
einnig máloerk, sem Garðaur heit.
Þorsteinsson lögfræðingur gaf
henni.
Þetta er nyrsta kirkja á land-
inu, því hún stendur rétt hjá heim-
skautsbaug. Sóknin er fáme.nv. og
lang afskekktust af öllum sókn-
! um. Því sagði presturinn í Ála-
1 sundi, að það væri aðdáanleyt að
■ svo lítill söfnuður skyldi halda
| uppi slíkit guðshúsi, og aldrei
\ kvadst hann hafa or&ið jafn hrif-
inn af neinni kirkju sem þessari.
i
og skilningur er orðinn meiri en
nú er.
Samt heíur hann verið milljón-
um manna leiðtoginn á vegi lífsins,
bezti leiðtoginn sem þeir hafa átt,
og enn mun hann eiga eftir að hafa
áhrif á fjöldamargar kynslóðir til
að beina fótum þeirra á friðarveg.
En fyrst þegar lífið fer eitthvað
að líkjast því, sem hann dreymdi
um, þá munum vér læra að þekkja
hann eins og hann er. Þá munum
vér skilja að hann er öllum kon-
ungum æðri.
A ÞORL^KSMESSU var soðið hangi-
kjöt, bakaðar kökur úr rúgmjöli,
steiktar lummur úr fínu bankabyggs-
mjöli og steypt tólgarkerti, bæði kerti
og dásar, í strokk. Því á aðfangadags-
kvöld var öllum gefið kerti og börn-
unum dásar. Dásarnar voru mjó, litil
kertj, álíka og mislitu jólakertin barn-
anna, sem nú flytjast i verslanir. Þegar
kerti voru steypt i strokk, var fyrst
hellt í strokkinn sjóðandi vatni, og síð-
an bræddri tólg. Nokkrir ljósagarns-
spottar, um 12 þuml. langir, voru festir
á prik. Var þeim síðan dýft í tólgina.
Siðan var prikið lagt yfir trog, eða
annað ílát, nálægt strokknum, og lak
ofan í það tólgin sem ekki storknaði.
Siðan var tekið annað prik með jafn
mörgum spottum og farið með það eins
og hið fyrra. Fór prikafjöldinn eftir
því, hvað mörg kerti átti að steypa.
Jafnóðum og tólgin storknaði utan á
kertarökunum, var þeim dýft í strokk-
inn á ný, þar til öll kertin voru orðin
nógu gild.
Ekki var mjög sjaldgæft að steypt
voru svonefnd kóngakerti. Þau voru
búin til þannig, að tveir ljósagarns-
spottar voru hnýttir nokkuð fyrir ofan
miðju kertisraks og látnir ganga á ská
upp í prikíð sitt hvoru megin við mið-
rakið. Loguðu þá þrjú ljós á kertinu
góða stund eftir að kveikt var á því.
í sumum kirkjum sá ég kóngakerti í
altarisstjökum á hátíðum, og entust
Ijósin þrjú um messutímann.
Á aðfangadag þegar allir voru komn-
ir inn og búið var að snæða kvöldmat-
inn, sem mig minnir að væri oftast
kjötsúpa, fór fólkið að þvo sér og klæð-
ast betri flíkum. Var þá hverjum gefið
jólakerti. Svo var gefið sætt kaffi með
sykruðum lummum. Að þvi búnu fór
fólkið að skemmta sér, sumir að lesa i
bók, einkum Nýatestamentinu um fæð-
ingu Krists. Yngra fólkið að spila, oft-
ast alkort, sem ungum og gömlum þótti
einna tilkomumest spil i þá daga. Þeg-
ar nokkuð var liðið á kvöldið var lesinn
jólanæturlesturinn og sungnir jóla-
sálmar.
Öllum var frjálst að vaka lengur
frameftir á jólanótt, ef þeir aðeins
glöptu ekki svefn hinna, sem fyrri
háttuðu.
(Finnur Jónsson á Kjörseyri f. 1842).