Lesbók Morgunblaðsins - 24.12.1955, Blaðsíða 29

LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
721
Kongulóarvefurinn
Indversk frásögn, skráð «f dr.
Paul Carus.
Þýdd af Matthlasi Jochumssyni.
CG VIL segja þér söguna af hin-
um mikla ránsmanni, Kan-
data. Hann andaðist án iðrunar, og
vaknaðj aftur orðinn vítis púki;
leið hann þar hinar skeifilegustu
kvalapíslir fyrir illvirki sín. En
er hann hafði verið í víti ævalengi,
og sá sér engin úrræði til að geta
losnað úr hinu ógurlega ástandi,
skeði það, að Búdda birtist á jörð-
inni og náði upplýsingarinnar helgu
fullsælu. Þetta minnisverða
augnablik féll geisli niður í kvala-
staðinn, sem kveikti lífsvon meðal
allra ára og fordæmdra, og hróp-
aði þá ræninginn Kandata upp
hástöfum:
„Blessaði Búdda, miskunna þú
mér! Ég kvelst hræðilega, og þó
ég hafi illa breytt, æski ég mér
einkis fremur en að mega ganga
á réttlætisins veglega vegi. En ég
get ejgi losnað úr fjötrum minn-
ar ólukku. Hjálpa mér herra og
mjskunna mér!“
Nú er Karma þvi lögmáli bund-
in, að illar athafnir fyrirfarast að
lokum af sjálfu sér, því eintóm
illskan getur ekki verið til eða var-
að. En góðar athafnir leiða til
eilíi's lífs. Þannig er síðasta mark-
mið sett hverri illri athöfn, sem
unnin er, en engan enda hafa af-
leiðingar góðra athafna. Hið
minnsta góðverk ber ávöxt, sem
felur í sér frækorn til góðs; þessi
frækorn þróast og hajda svo áfram
að endurnæra sálina á hennar
mæðusama hi’ingsóli, allt þar til
hennj hlotnast að ná sjnni síð-
ustu lausn frá ölju illu í Nirvana.
Þegar nú Búdda drottinn heyrði
andvörp hins pínda og fordæmda,
mælti hann svo:
„Kandata, seg mér: Vannst þú
aldrei neitt góðverk í lífinu? Sé
svo, hittir það þig nú aftur og
hjálpar þér til viðreisnar. En eigi
máttu frelsast nema kvalir þær,
sem þú þolir eins og afleiðing ill-
gerða þinna, hafi burtrýmt allri
ímyndun sjálfsleikans úr sálu
þinni og laugað hana hreina a£
hégóma, mimaðargirnd og öfund-
sýki“
Heilræðavísur
i i
j HALLGRÍMSPÉTURSSONAR
! !
! Ungnm er það allra bert ;
| að óttast Guð sinn herra.
> Þeim mun vizkan veitast mest ■
i og virðing aldrei þverra.
j !
; HafSu hvorkl hað né spott,
i hugsa um ræðu mina, ;
j elska Guð og gerðu gott, l
\ geym vel æru þína.
s
j Foreldrum þinum þéna af dyggð
j það má gæfu veita,
l varastu þeim að veita styggð
j viljirðu gott barn helta.
j Hugsa um það helzt og fremst
s sem heiður þinn má næra.
• Aldrei sá til æru kemst
; sem ekkert gott vill læra.
i
! Víst ávallt þeim vana halt:
j vinna, lesa, iðja,
s umfram allt þó ætíð skalt
s elska guð og biðja.
<
Kandata þagði, því hann hafði
verið mikill grimmdarseggur, en
Taþagata (drottinn) sá af alvizku
sinni allar athafnir hins vesæla
manns, og kom þá auga á hann
þar sem hann einhverju sinni var
á gangi í skógi, og leit konguló,
sem þar skreið á jörðinni, og
heyrði hann segja við sjálfan sig:
„Ekki skal stíga á kongulóna, hún
er meinlaust kvikindi og gerir eng-
um illt“.
Búdda horfði með meðaumkun
á kvalir Kandata, og sendi niður
til hans konguló á þræði, og kongu-
lóin sagði: „Haltu þér, maður, í
vefinn, og komstu svo upp“.
Þegar kongulóin var burtu far-
in, reyndi Kandata að lesa sig upp
eftir þræðinum, og tókst honum
það: vefþráðurinn var sterkur og
hélt, og komst hann hærra og
hærra. Allt í einu fannst honum
þráðurinn skjálfa og titra; leit
hann niður cg sá hvar félagar hans
voru líku komnir á stað upp í þráð-
inn. Þá varö Kandata hræddur í
meira lagi. Hann sá hve grannur
þráðurinn var, en líka að hanp
hafði mikla teygju, því hann togn-
aði því meir sem þyngdin óx, og
leit þó út eins og hann mundi
vej endast. Þangað tiJ hafði Iiann
einungis horft upp á við, en nú
ieit hann niður, og sér koma á hæla
sér, eftir þræðinum, heila herskara