Lesbók Morgunblaðsins - 24.12.1965, Qupperneq 23

Eftir Edward Taylor
mT egar hann steig af skipsfjol, leið
hor.um mjög vel; 1 sinni hans var nota-
legur friður og í fyrsta skipti í langan
tírrr-i hafði hann fundið til öryggiskennd-
ar innra með sér.
Hann leit ekki um öxl til skipsins,
því að hann saknaði þess ekki. Hann
hugsaði ekki heldur um mennina, sem
héldu áfram að lifa og hrærast og þjást
á skipinu; á löngum tíma hafði hann
lært að hundsa meiningarlaust nöldur
jþeirra og fánýtar áhyggjur. Hann hafði
ekki einu sinni kvatt þá, þegar hann
fór í land, en umborið storkandi augna-
ráð þeirra með kuldalegu afskiptaleysi.
Þeir áttu í raun og veru ekkert sam-
eiginlegt og þeim stóð nákvæmlega á
sama um hvern annan. Þeir höfðu jag-
azt og barizt eins og grimm dýr, og
jafnvel á matmálstímum hafði hann
átt erfitt um andardrátt í þessu ískalda,
tærandi andrúmslofti.
Bróðir hans tók á móti honum á hafn-
»rb#kkanum. Hann var stór og lotinn
augnaráðið hvikult. Hann reyndi að
vera glaðlegur og hnyttinn eins og í
igámla daga, þegar þeir skiptu öllu
bróðurlega á milli sín, gleði og skamm-
lífum sorgum. Við hlið hans stóð feit-
'lagin kona, sem þjáðist af andarteppu.
Hún horfði undarlega á hann undan
þykkum augabrúnunum og heilsaði
honum þurrlega.
Mb- Þetta er konan mín, sagði bróðir
hans og reyndi að vera fjörlegur og
kynnti þau með ýktri gamansemi.
— Við eigum heima í einu úthverf-
anna, hélt hann áfram.
1— Húsið er að vísu ófullgert. En það
er mjög fallegt úrtsýni yfir borgina.
Hún hefur stækkað síðan þú varst hér
Bíðast.
— Ég er orðinn gamall fauskur, bætti
hann við, þegar þau voru komin upp
1 bílinn.
— En við höfum komið okkur vel
fyrir. Það er ekki það. Ég hef verið
heppinn í lífsbaráttunni. Mjög heppinn.
Það er ekki það.
— Áttu ekki eldspýtu handa mér?
sagði konan og hallaði sér í átt til unga
(uannsins með sígarettu milli þykkra,
málaðra varanna. Hún sat við hlið
hans, og þegar hann fann af henni
þunga ilmvatnslyktina kenndi hann til
einskonar andlegrar klígju.
— Og stúlkan litla, hélt bróðir hans
éfram með þessum uppgerða raddblæ,
— hún er eins og hún er, skinnið. En
henni líður vel á sinn hátt.
* au óku f gegnum tómleg stræti,
og tröllslegar byggingar gnæfðu yfir þau
ó báða vegu. Það ríkti þögn í bílnum
og viss drungi hafði setzt að manninum,
eem var nýkominn heim. Samt vildi
hanr. ekki viðurkenna fyrir sjálfum sér,
að hann væri vonsvikinn, að hann hefði
búizt við einhverju öðru.
Þegar þau voru komin á leiðarenda
og hann sá hina steingráu byggingu, sem
fitti að verða heimili hans, fór um
hann ókennilegur hrollur. Þegar hann
steig útúr bílnum og heyrði þungar
drur.ur orrustuflugvélar, sem hnitaði
hringi hátt yfir höfði hans og skildi
«ftir sig hvítan slóða, sem titraði í
blámóðunni, leystist upp og rann saman

■lY veggnum á móti henni hékk
gamalt rykfallið mandólín og yfir því
mvr.d af stórum bóndabæ umkringdum
laufguðum eikum, og mjallhvítur svan-
ur synti hæversklega á tjörn. Stundum
þegar frændi hennar gerði hlé á frá-
sögum sínum til að fá sér að reykja,
hvislaði hún;
— Spilaðu á mandolínið þarna á
veggnum, frændi.
klædda matadora og tryllt naut og
æstan manngrúa.
Gítarinn hans var stór og fallegur.
Það sló á hann grænni slikju í hálf-
rökkri og tónarnir, sem hann seiddi frá
honum, voru mjúkir og þýðir eins
og dansandi stúlka.
Litla stúlkan lá grafkyrr í rúminu
og hlustaði frá sér numinn á marglitar
kyr.legar sögur hans. Hún var lömuð,
og tvisvar á dag kom faðir hennar inn
I herhergið til hennar og mataði hana
af hvítum diski og horfði á hana döpr-
um hvarflandi augum.
— Hvar er frændi? spurði hún lág-
um rómi tvisvar á dag, og faðir henn-
ar svaraði annars hugar:
— Hann er úti að vinna.
Annað fór þeim ekki á milli.
Svo þegar frændi hennar kom, seint
á kvöldin, stundum ör af víni, sat hann
hjá henni og strauk bleikar kinnar
hennar, sem voru undursamlega mjúk-
ar eins og flos.
— Kallaðu á mig, ef þú verður hrædd
á nóttunni, frænka litla, sagði hann,
þótt hann vissi mætavel, að hún var
of veikburða til að geta kallað. Hann
vild' einungis láta henni líða vel.
— Ég er alveg við hliðina á þér,
bætti hann við. — Og ég skal skilja
gítsrinn eftir hjá þér, svo þú getir
horft á hann, ef þú vaknar.
Það gerði hann. En eftir að hann
kom frá fjarlægum löndum vaknaði
hún aldrei á nóttinni og varð aldrei
brædd eins og oft áður. Ef til vill
var það friðsamlegt glit gítarsins, sem
h ifði þau áhrif.
Daglangt hlustaði hún á skrölt vél-
skóflunnar handan götunnar og þungan
dyn umferðarinnar á strætinu og horfði
á grámóskuleg skýin sigla hraðbyri
fyrir utan gluggann.
Daglangt hlustaði hún á más hinnar
feitlögnu konu, er bjó með föður hennar,
og magnaðar fyrirbænir hennar, þegar
henni varð gramt í geði.
við blámann, hrökk eitthvað í sundur
innra með honum og það olli honum
litt bærilegum sársauka. Hann kreppti
handlegginn utan um gítarinn, sem var
einr> af þeim fáu munum sem hann
hafði með sér frá skipinu, og gekk
álútur inn í hús bróður síns.
A morgnana spilaði hann á gítar-
inn, sem þýðmáll Spánverji hafði selt
honum fyrir lítið fé í Barcelona, og
á kvöldin sat hann álútur með gítar-
inn við beð litlu stúlkunnar og sagði
henm langar, einkennilegar sögur, án
upphafs og endis, um litla, skraut-
24. desember 1965
Og hann leit á mandólinið og brostna
scrtngi þess og hristi höfuðið, hljóð-
látur.
— Mandólínið, sagði hann hugsandi,
ei fyrir drukkna og kiðfætta kúreka,
sem vagga eins og endur og dansa
klurnalega hringdansa. Það er hávært
og gjallandi og kemur róti á hugann.
Hljóðfæri eiga að róa hugann og sætta
menn við hlutskipti sitt.
Svo ieit hann á gítarinn og strauk strengi
har,s mjúklega og dáðist í huga sér að
grær.ni töfrabirtunni, sem umlék hann
eins og geislabaugur.
— En gítarinn, sagði hann síðan og
rödd hans var brydduð hlýrri ástúð.
— Gítarinn er fyrir svarthærða dökkleita
Spánverja, þegar þeir hugsa um treg-
ann í brjósti sér og dúnmjúkar næturn-
ar á Spáni.
Sjálfur var hann svarthærður og litað-
ur af sól suðrænna landa. Yfir þvert and-
lit hans hlykkjaðist svört rák eins og
höggormur og hvarf undir eirbrúnan
kjálkann.
— Það er eftir hnifara í Napólí, svar-
aði hann, þegar hann var spurður um
höggorminn.
— Það ætti enginn að fara til Napólí,
bætti hann ætíð við. Það er staður
fyrir skækjur og þjófa og kynvillinga,
en ekki fyrir norræna sjómenn, sem vilja
skemmta sér eina kvöldstund.
Stundum, þegar stúlkan horfði á hann
spila og sá hann hverfa inn í sjálfan
sig og granna fingur hans þjóta með
leifturhraða yfir glitrandi strengina og
tónaflóðið fylla herbergið eins og gull-
regn, byrjaði hún að gráta og lamaður
líkami hennar nötraði af flogum. Þá
hætti hann að spila, lagði frá sér gítar-
inn við rúmgaflinn og gekk út að
glugganum. Þar stóð hann í langan
tíma og horfði yfir steingráa borgina
og bærði ekki á sér. Svo þegar hún
linnti grátinum gekk hann fram og
aftur þungbúinn og augu hans voru
há.'flokuð og hreyfingar hans kantaðar
og þrungnar óþoli. Hann var eins og
sært dýr í búri.
— Ég hef viðbjóð á þessari borg,
sagði liann eftir langa þögn.
— Ég skal ekki gráta aftur, hvíslaði
stúJkan full örvæntingar.
— Ég hef viðbjóð á þessu landi og
þessu fólki, sagði hann og röddin skalf
af heift og óþoli.
— Ég skal ekki gráta aftur, hvíslaði
stúlkan skelfingu lostin.
— Mig klæjar allan, þegar ég hugsa
um þetta fólk, sagði hann og hás rödd
har.s fyllti herbergið óhugnaði.
Og stúlkan skalf og þagði og reyndi
að láta sig hverfa undir þykku trosnuðu
teppinu.
Svo færðist ró yfir hann á ný og hann
horfði hljóðlátur yfir borgina. Hann
settist við hlið hennar og strauk silki-
mjúkt hörund hennar varfærnislega.
— Þú ert svo lítil, sagði hann hljóm-
laust. Þú skilur ekki fullorðna fólkið.
Það er svo margt skrítið út í heimin-
um bæði góðir menn og vondir og
fallegar og vondar þjóðir.
— Á Spáni, byrjaði hann en þagnaði
og fór að hugsa.
Eftir langa þögn leit hann upp og
brosti út í myrkrið dularfullur á svip.
— Á Spáni eru næturnar svo mjúk-
ar, að það er næstum því hægt að þreifa
á þeim og strjúka þær eins og kinnarn-
ar á þér. Og himinninn er eins og dökk-
blátt flosteppi alsett tindrandi dem-
öntum og tunglið . . . tunglið er eins
og risavaxinn krystall eða eins og ein-
eygt nátttröll, og þegar ég er drukkinn,
þá finnst mér það stara á mig og reyna
að svelgja mig í sig, og ef ég get ekki
hlaupið undan því og falið mig, þá
sný ég mér við og hlæ að því. Skelli-
hlæ!
Og undarleg orð hans létu í eyrum
stúlkurnar eins og söngur og gítarspil
og hún hlustaði gagntekin, unz hún
gat ekki haldið augunum opnum leng-
•LESBÓK MORGUNBLAÐSINS 23