Lesbók Morgunblaðsins - 24.12.1983, Page 11

semja alfræðiorðabækur. Ari og
Sæmundur fróði væru þar á meðal.
Einnig Þorsteinn surtur hinn spaki,
Gestur spaki, Þorkell fullspakur og
Eiríkur alspakur, hvorki meira né
minna.
Ekki má gleyma konum einsog
Auði djúpúðgu og Ástríði mann-
vitsbrekku. Þá kemur í hugann Þór-
hildur rjúpa, Hlíf hestageldir, Hall-
gerður langbrók, Hallgerður snú-
inbrók, Gró snarskyggna, Þuríður
dilla og Ingveldur allrasystir.
Margir hafa viðurnefnið kappi,
menn sem í dag myndu sendir í
landsliði á móti Dönum ellegar á
ólympíuleikana. Aðrir menn í lands-
liðinu myndu vera: Sigtryggur snar-
fari, Hallvarður harðfari, Þorvaldur
ofsi, Eyvindur eldur, Skúli herkja og
Aðalsteinn sigursæli. Markvörður.
Börkur digri.
Þá má geta auknefna, sem ekki
gleymast fyrir það eitt að þau eru
skemmtileg og hafa hrynjandi. Þau
eru líkast kveðju frá fornöldinni,
sem hlýjar manni um hjartarætur.
Þar á meðal eru: Sigurður ormur-í-
auga, Hallbjörn hálftröll, Þórir
þruma, Eysteinn fretur, Brunda-
Bjálfi, Músa-Bölverkur, Þorbjörn
glóra, Þorfinnur hausakljúfur,
Þorgrímur þöngull, Þorsteinn ógæfa,
Arnór kerlingarnef, Þórður óði, Atli
illingur, Tjörvi háðsami, Ljótur
óþveginn.
Á okkar tímum tíðkast enn að
menn séu kenndir við liti. Við höfum
haft Hjört græna, Stjána bláa, Sigga
gráa, og Pétrar eru jafnan svartir.
Sá siður hefir haldist að menn séu
kenndir við fæðingarstað eða heimili
s.s. Hriflu Jónas, Svarfholts Jón,
Blálands Dísa.
Sumir fá auknefni af atvinnu sinni
og má þar nefna Sigga flug, Bíó-
Petersen, Bjarna banka.
Á öld vatnsbrunna setti svip á bæ-
inn Sæfinnur með sextán skó, sem
sótti vatn og bar inn mó.
í mínum uppvexti voru þekktir
menn í bænum Brýnki sífulli, Oddur
sterki, Sigurður saumakona, Sigurð-
ur seriös, Garri skakki, Sigurður
slembir, Bjarni hrossleggur, Gunnar
selur, Dagbjartur drykkjumaður.
Seinna komu til sögunnar Einar ríki,
Einar flugríki, Guðmundur illi, Guð-
mundur jaki, Guðni kjaftur, Batti
rauði og Pétur sjómaður.
Einn góður borgari var jafnan
kallaður Steini moj. En kona nokkur,
sem leigði af honum húsnæði nefndi
hann ávallt Þorstein moj. Henni
fannst það ekki sæmandi að kalla
þennan virðulega mann gælunafni en
auknefnið mátti vera.
Oft eru auknefnin alls óverðskuld-
uð og stundum verður úr algjör rang-
snúningur. Heiðursmaður í bænum
var kallaður Óli þjófur af því að frá
honum var stolið frakka. Og sóma-
kær kennslukona var jafnan kölluð
Sigríður púta.
Það verður ekki séð að auknefnin í
dag hafi neina þjóðsögulega þýðingu
en öðru máli gegnir um viðurnefnin
til forna. Vitað er að íslendingasög-
urnar voru skrifaðar 200 til 300 árum
eftir að þær gerðust. Er það furðu-
legt afrek og næstum óskiljanlegt
hvernig þessum minningum var skil-
að áfram, fyrir ritöld, frá kynslóð til
kynslóðar. Samt verður að gera ráð
fyrir að margt hafi gleymst og glutr-
ast niður í meðferðinni. En smellin
og minnisstæð viðurnefni hafa vafa-
laust verið mikil hjálparhella fyrir
sögumenn. Þau hafa verið líkt og
vörður við veginn og gert sama gagn
og punktar ræðumanns þar sem
hann lætur eitt orð eða eina setningu
minna á langt mál.
kviknar logt
.JBgg m
Æm
li>W
BSf § T
Nú segir þú þetta sé best fyrir mig
Þú sem opnaðir hlið hjarta þíns uppá gátt
við mitt fyrsta tillit
hvílíkar rósir
alls staðar voru þær þarna
oghvað gat ég þá annað gert
en baða mig í þeim
í óstjórnlegum fögnuði
og þó svo þær opnuðu mér hvert sárið af öðru
vildi ég ekki annars staðar vera
En þú ýttir mér útog lokaðir hliðinu
Nú segir þú þetta sé best fyrir mig
Nú er ég blæðandi sár
annað er ég ekki
ekkert annað en opin sárin
og svo þráin
að þú opnir hliðið aftur
Hendur þínar
hendur þínar
sem hlusta
á þrá mína
og hendur mínar
sem kvikna
á þér
Segjum ekkert
þau gætu stungið
orðin
látum bara hendurnar
hlusta nógu lengi
og hvísla svo
léttþungt
Svo kviknar loginn
í augum þínum
logar inní mín
og ég loka þeim
aðgeta geymt
logann inni
Ég vissi það
ég vissi að
ástin gæti verið svona
hendur sem hlusta
hendur sem hvísla
og loginn
sem éggetgeymt
Ó svo vel
Jól
Dimmur himinn
búinn björtum stjörnum
ein er skærust
ég sé hún skín mér
ogþó svo ég villist
og þó svo
ég finni
aldrei
veginn
hún skín mér
að ég
meigi finna hann