Alþýðublaðið - 17.12.1988, Blaðsíða 8

8
Laugardagur 17. desember 1988
Á FERÐ OG FLUGI
JÖHANNA KRlSTJÓNSDÓniR
Fíladans og framandi fólk.
Jóhanna Kristjónsdóttir.
2/0 b/aðsíður.
Vaka-Helgafell.
Verð: 2.480 kr.
Auðvitað upplifir maður alltaf
eitthvað nýtt. Eftir á verður öll
reynsla til örvunar, en hún er mis-
jafnlega skemmtileg á meðan á
henni stendur. Ég hafði til dæmis
aldrei lent í skothríð áður.
Einhvern tíma verður allt fyrst,
hugsaði ég með mér, en varð að því
búnu að setjast niður í forstofunni
á Kenthóteli, því að það var eins og
beinin i fótunum á mér hefðu breyst
í graut.
Ég var að koma niður úr morgun-
verði. Kenthótel er í miðborginni og
þetta var um níuleytið. Ég man það
var þriðjudagur. Ég hafði komið
með rútunni kvöldið áður og aetlaði
út að viðra mig.
í anddyrinu voru nokkrir menn
að tala saman, og ég veitti þeim
enga sérstaka eftirtekt, sá að einn
þeirra bjóst til að ganga út af hótel-
inu rétt á undan mér. Systir mín
heima á íslandi var að færast á
fimmtugsaldurinn þennan dag og
ég hafði hripað á miða texta að af-
mælisskeyti. Þar sem Tyrkland er
tveimur tímum á undan fannst mér
ekki bráðliggja á að senda skeytið.
Ég skundaði því á eftir umræddum
manni að útidyrunum.
Og þó. Væri ekki best að senda
skeytið núna . . . ég var að leggja af
stað að móttökuborðinu og sá þá,
að maðurinn hnígur niður á stétt-
inni og svo heyrðist skorhvellur. Á
næsta augnablikum fór allt í upp-
nám, enda eru þau óralöng i endur-
minningunni. Fyrir utan lá maður-
inn og blóðið fossaði úr brjóstinu á
honum. Eftir á að hyggja er hnýsi-
legt að spyrja sig, af hverju ég brást
þannig við að hlaupa út og stumra
yfir manninum. En ég get ekki svar-
að því nún'a fremur en þá.Þó man ég
að einhver kallaði á eftir mér.
Ég horfði agndofa á hvernig aug-
un rúlluðu í höfðinu á honum . . .
síðan fór eitthvað með eldingar-
hraða hjá höfðinu á mér, annar
hvellur og blóð spýttist úr hægra
fæti mannsins.
Hótelfólkinu var nú nóg boðið
og einhverjir komu og drógu mig
inn og skelltu mér niður á stól og
það var náð í óblandað raki. Ég
man ég hugsaði: . . . hvað skyldi
mamma segja ef hún sæi mig vera
að drekka klukkan niu að
morgni . . .
Maðurinn var fluttur burtu í
skyndi, þá hafði lífsandinn yfirgef-
ið hann. Það var krökkt af lögreglu
og einn byssumaður af fjórum náð-
ist. Hinir komust undan. Seint"og
um síðir fékk ég skýringu á málinu.
Maðurinn sem var skotinn hét
Taliir Vesek og hann var bæjarstjóri
í Cizre, sem er lítill bær í Suðaustur-
Anatólíu. Ættir Veseks og bræðr-
anna fjögurra höfðu háð blóðugt
ættarstríð kynslóð fram af kynslóð.
Það voru allir búnir að gleyma
hvernig það hafði byrjað en það
breytti engu. Nokkrum mánuðum
áður höfðu bróðir bæjarstjórans og
frændi verið drepnir á heimili sínu
og skömmu síðar var gamall afi
bræðranna gerður höfðinu styttri i
staðinn.
Ég horfði öldungis steinhissa á
konuna í móttökunni, sem sagði
mér frá þessu sein'na um daginn,
þegar ég mundi loksins eftir því að
senda systur minni skeytið. Konan
sagði ósköp blátt áfram frá þessu.
„Svona atburðir eru ekki óalgengir
í þessum hluta Anatólíu. Heiður
fjölskyldu hefur verið svívirtur og
ættastríðinu linnir ekki.“
Ég spurði hvernig farið yrði með
mál bróðurins sem náðist. Lífstíð-
arfangelsi eða hvað? Hún hristi
höfuðið. „Hann fær sennilega væg-
an dóm, vegna þess hvernig málið er
vaxið. Hann hefði Iíklega fengið
þyngri refsingu ef seinna skotið
hefði lent í höfðinu á þér . . .“
LEIT STULKU AÐ
MÓÐUR SINNI
Hvora höndina vilnt?
Vita Andersen
Inga Birna Jónsdóttir þýddi
275 blaðsíður
Túkn
Verð: 2.495 kr.
Eldhúsið var fullt af svörtum
reyk. Það er kviknað i, hugsaði
hún. Það er ekki gaseldavélin.
Hcldur ekki ofninn. Brauðristin.
Hún var orðin appelsínugul og gló-
andi þar sem hún stóð á borðinu.
Svartur reykur vall út úr henni.
Hún flýtti sér að slökkva á henni.
En hún hélt álram að vera rauðgló-
andi og það komu neistar út úr
slökkvaranum. Hún var búin að
brenna svarta rönd á borðið.
Anna opnaði gluggann.
Þetta var því að kenna, að hún
hafði ekki gætt að sér.
Hún hafði verið kærulaus. í
hvert einasta sinn, sem maður gætir
sín ekki gerist, eitthvað.
Hún ýtti við brauðristinni með
handarbakinu og brenndi sig. Þá
hellti hún tveimur bollum af vatni
yfir borðið og brauðristina og það
sauð og kraumaði. Sót, brenndur
viður og brcnndir brauðmolar, allt
í einum hrærigraut.
Pabbi verður óður. Hún tók and-
köf úti við gluggann til þess að fá
ferskt loft í lungun.
Síðan hellti hún mjólk í bolla og
þótt hann fylltist hélt hún áfram að
hella í hann. Hún var svo einkenni-
lega magnlaus og horfði á það
hvernig hönd hennar hélt áfram að
hella og hvítur mjólkurstraumur
flæddi yfir borðið og niður á gólf.
Hún hélt áfram að hella þar til ekki
var eftir meiri mjólk. Svo drakk
hún.
Hún tók tvær diskaþurrkur og
lyfti brauðristinni, henti henni síð-
an í vaskinn. Skrúfaði frá kranan-
um.
Hún skúraði brennda ferninginn
með skúringadufti. Það varð svart.
Þegar hún hafði skolað klútinn og
þurrkað þetta upp til að sjá hvernig
þelta leit út undir duftinu hafði það
ekki hal't nein áhrif. Það var djúp
brunarauf á borðjnu.
Hún yrði að mála þetta svo hann
sæi það ekki.
Hún gæti notað bláu málning-
una, sem var uppi á háalofti. Það
yrði þó varla nóg.
Ef til vill yrði hann glaður, ef hún
málaði allt eldhúsið. Það var Ijótt
og leiðinlegt. Grátt og viðarlitað.
Bleikt yrði flott. Hún elskaði bleikt
og mamman líka. Hún kæmi hugs-
anlega heim, ef eldhúsið væri
bleikt. Hún hafði svo oft sagt: —
Þetta eldhús gerir mig þunglynda.
Ég fell ekki inn í þetta umhverfi.
Ætli það væri nokkur málning til
á verkstæðinu? Bleik. Maður gat
búið til bleika málningu með því að
blanda saman rauðu og hvítu. Hún
yrði að fara niður á verkstæði og
stela dós af málningu. Bara að hann
vteri ekki farinn heim. Maður gat
aldrei reitt sig á fullorðið fólk, því
það ræður sjálft yfir tíma sínum.
Hún ataði út fjóra diska og rað-
aði þeim á brunablettinn. Þá þurrk-
aði hún mjólkina upp með þremur
hreinum diskaþurrkum og henti
þeim inn undir vaskinn hjá borð-
tuskunum, sem Iyktuðu af úldnu
kakói.
Guði sé Iof, að hann var á verk-
stæðinu, þegar hún kom þangað
dauðþreytt eftir gönguna.
— Pabbi, ég er að fara í afmæli
á morgun og mig langar til að biðja
um peninga til að kaupa gjafir fyrir.
— Ertu loksins búin að eignast
einhverja félaga, sagði hann og tók
brúna seðlaveskið sitt upp úr rass-
vasanum. Það var svo þykkt, að
það var engu líkara en að bakhlut-
inn á honum væri mun stærri þar
megin.
Hún leit í kringum sig til að at-
huga hvort þarna væri nokkur bleik
málning.
Hann gaf henni nokkrar krónur.
Farðu svo, sagði hann.
— Mig langar svo að leika mér
með rennarann, sagði hún.
— Flýttu þér þá, þvi þetta er
vinnustaður, en ekki leikskóli.
Þegar hún var lítil fannst henni
svo gaman að snúa sér á honum.
Þetta var slípirokkur, sem var not-
aður til að renna með stólfætur og
hvers kdnar sívala hluti. Hann fór
af stað, þegar stigið var á bretti
niðri við gólf. Viðnum var haldið
með járni og svo var skorið með því
og hluturinn, sem verið var að
renna, varð sívalur. Henni fannst
svo gaman að standa á brettinu og
láta þungan taktinn fara í gegnum
sig. Þegar enginn sá stal hún tveim-
ur dósum af hvítri málningu. Hún
sá hvergi rauða.
Hvað var rautt? Naglalakk
mömmunnar. Hún hellti málning-
unni úr dósunum tveimur í fötu ög
setti naglalakkið út í. Hún hrærði í
því með sleif. Izzedina kom og þef-
aði af þessu.
— Ef þú gerir eitthvað, sagði
hún við hana, — drep ég þig.
Ég hef svo mikið að gera. Farðu
inn að sofa.
Málningin hélt áfram að vera
hvít.
Hvernig gat hún gert hana bleika.
Kinnalitur mömmunnar. Hún
hrærði í litlu kringlóttu dósinni svo
farðinn varð að dufti.
Ennþá var málningin hvít.
Duftið, sem mamma notaði til
þess að lita föt með. Það var svart,
svo var brúnt og fjólublátt. Fjólu-
blátt eldhús. Myndin af bleiku eld-
húsi var þó það, sem sat fastast í
kollinum á henni.
Rauðbeðusafi.
Hún hellti öllum vökvanum úr
stóru glasi af rauðbeðunt niður í
fötuna. Nú varð það bleikt. En því
aðeins að hún hrærði í því. Um leið
og hún hætti að hræra flaut rauð-
beðusafinn ofan á. Þegar hún
smurði málningunni á varð hún
röndótt og flekkótt. Aðeins úr fjar-
lægð virtist hún vera bleik. Hún
setti þykkt lag á borðið þar sem
brauðristin hafði brennt það. Eld-
húsborðið, skápana undir borðinu
og fjóra veggskápa málaði hún, því
sem eftir var af málningunni
smurði hún á veggina og dálitlu
neðst á eldhúshurðina. Hana vant-
aði meiri málningu, en hún náði
heldur ekki alveg upp. Því miður
hafði hún verið svo vitlaus að mála
fyrst þar sem brauðristin hafði
staðið. Og þar eð hún varð að
standa uppi á eldhúsborðinu til þess
að ná upp í skápana neydd ist hún
til að leggja dagblöð ofan á blautu
málninguna. Þau voru hálfföst,
þegar hún tók þau af aftur. Þess
vegna varð hún að mála borðið á ný.
A meðan hún var að mála eldhús-
ið hafði hún það á tilfinningunni,
að pabbinn yrði ekki glaður.
Þetta var allt saman honum að
kenna. Hann hefði getað sett upp
fellegri lampasvo maður þyrfti ekki
að kveikja á brauðristinni til að geta
haldið út að vera þarna. Hann var
auk þess alltaf að gera vitleysur.
Hella niður á borðið. Unt daginn
braut hann disk og það eina, sem
hann sagði, var „ansans“. Hann
sagði aldrei „ansans“, þegar henni
varð eitthvað á.
Ansans, mér varð það á að mála
eldhúsið bleikt. Það hljómaði
heimskulega.
Fóstrur, þroskaþjálfar,
áhugasamt starfsfólk!
Dagvist barna, ReykjavíK, óskar eftir starfsfólki í gef-
andi störf á góðum vinnustöðum.
Til greina koma hlutastörf bæði fyrir og eftir hádegi.
Upplýsingar veita forstöðumenn eftirtalinna dagvistar-
heimila og skrifstofa Dagvisar barna, sími 27277.
VESTURBÆR — MIÐBÆR
Vesturborg Hagamel 55 s. 22438
Ægisborg Ægisíðu 104 s. 14810
AUSTURBÆR
Efri Hlíð v/Stigahlið s. 83560
BREIÐHOLT — GRAFARVOGUR
Foldaborg Frostafold 33 s. 673138
Hraunkot Hraunbergi 12 s. 78350
Deildarstjóri á
sviði hugbúnaðar
Ratsjárstofnun óskar eftir að ráða deildarstjóra á
sviði hugbúnaðar. Umsækjandi skal hafa háskóla-
próf í verkfræði eðatölvufræði og reynslu í að hanna
og koma upp tölvukerfum fyrir rauntímavinnslu.
Jafnframt þarf viðkomandi að hafa reynslu í forritun
og verkefnisstjórnun og geta unnið sjálfstætt að
skipulagningu verkefna. Mjög góðenskukunnáttaer
áskilin. Starfið hefst með u.þ.b. þriggja ára dvöl við
störf erlendis til þess að taka þátt í verkefnisstjórn-
un við uppbyggingu nýs ratsjárkerfis.
Umsóknir berist í síðasta lagi 6. janúar 1989 til
Ratsjárstofnunar
Laugavegi 116
Pósthólf 5374
125 Reykjavík
bt. Jóns E. Böðvarssonar.