Alþýðublaðið - 17.12.1988, Blaðsíða 9

Laugardagur 17. desember 1988
9
guðmundur andri
thorsson
Mín káta angist.
Guðmundur Andri Thorsson.
154 blaðsíður.
Mál og menning.
Verð: 2.375 kr.
Um kvöldið fórum við á ekta
ítalskan restaurant með ekta músík,
ekta innréttingu, ekta stemmningu,
ekta pizzum og meira að segja al-
vöru ítala sem stóð við ofn og
fleygði pizzunum upp í loft og greip
þær svo tvær stúlkur sem sátu beint
fyrir framan hann gripu andann á
lofti og skríktu. Við settumst og
stimamjúkur og sléttrakaður þjónn
birtist allt í einu beinn í baki með
tvo ríkulega skreytta matseðla,
hneigði sig og laumaðist burt með
þannig látbragði að það var mjög
áberandi hvað hann var Iítið áber-
andi. Pizzugerðarmaðurinn hnoð-
aði af kappi og var almennt mjög
mikil landkynning því hann tók að
gaula angursfullum rómi: Non
dimenticare a me/ io voglio bene
solo a te — svo færðist röddin í auk-
ana í næstu línu: Chiami a tio zio
amore mio — en hneig í trúnaðar-
fullt hvísl í þeim tveimur sem eftir
fylgdu: Lui ha i soldi per darsi/ per
portar al prete per farsi — og reif sig
UNGUR MAÐUR
ÁSTFANGINN
loks upp í hæðir í lokalínunni og
síðasta orðið var tekið með ítalska
hnykknum: Sposar presto! presto!
presto! Stúlkurnar áttu ekki orð.
Við ekki heldur. Hins vegar var
manninum í næsta bás ekki orðs
vant. Hann var að útskýra fyrir
fólkinu sem sat með honum hvernig
ætti að búa til pizzur. Hann sagði
að aðalmálið væri að ná botninum
réttum, þá kæmi hitt á eftir og það
væri sko ekki sama hvernig maður
hnoðaði. Fólkið horfði með tóm-
legum jæjasvip á hann. Hinum
megin við okkur var hins vegar full-
ur maður með rauðan tjásuklippt-
an hárlubba. Hann var í gráteinótt-
um jakkafötum með útvíðum
buxnaskálmum, í appelsínugulri
skyrtu og með breitt fjólublátt
bindi. Bindishnúturinn var eins og
hann hefði síðast lagað hann fyrir
viku. Töffari árgerð 1970. Hann var
að tala við amerískan túrista sem
hlustaði áhugasamur á þetta inn-
fædda eintak. My brother is a cook
in Keflavík, sagði sá rauðhærði
i bygginn. Brother hljómaði eins og
brothel í munni hans. Ameríkaninn
lyfti augabrúnunum með skilnings-
ríkum svip. Þjóninn stimamjúki
nálgaðist þá til að taka við pöntun-
um. Sá ameríski vildi súpu. Rauð-
hausinn pantaði sér hins vegar dýr-
asta kjötréttinn og bætti síðan við:
And I will have som Irish coffee á
undan. Þjóninn sneri sér undan
með háttvísum viðbjóði. Þegar
hann kom auga á okkur lyftist
brúnin ögn, við pöntuðum pizzur
og ég ákvað fá mér rauðvín með úr
því að ég hafði ekkert þurft á afrétt-
ara að halda. Sigríður leit á mig eins
og hún væri að velta því fyrir sér
hvort ég væri kannski drykkju-
sjúklingur og ákvað svo að fá sér
líka rauðvín. Þegar hann var farinn
sagði hún: Ég vona að þessi gond-
ólaræðari kunni að gera botninn.
Það er víst svo mikilvægt . . . Ég
hristi hausinn og sagði: Eg held að
þessi maður sé að villa á sér heint-
ildir og þetta sé enginn goldólaræð-
ari. Ég held að þetta sé Kristján Jó-
hannsson.
Rauðvínið kom. Þjónninn stóð
þráðbeinn með aðra hönd fyrir aft-
an bak og hellti ofurlítilli lögg hjá
mér. Mig langaði að kitla hann, en
stillti mig og tók þátt í hirðsiðun-
um, sveiflaði glasinu upp við nefið,
þefaði, hrukkaði ennið, saup á, lét
vínið ganga í samband við munn-
vatn, velti vöngum hugsi. Ég ákvað
að gurgla ekki og kyngdi. Ég var
engu nær. Þetta var bara eitthvert
rauðvín með einhverri pizzu. En ef
þjóninum fannst þetta gaman var
mér alveg sama. Ég kinkaði kolli
með fjarlægum þóttasvip og hann
hellti í hjá Sigríði og fyllti síðan
mitt glas. Síðan laumaðist hann
burt. Við skáluðum.
Sigríður gretti sig og sagði að
rauðvínið væri frekar vont. Ég sam-
sinnti kröftuglega ogútskýrði fyrir
henni að ég hefði ekki viljað særa
þjóninn. Við skáluðum aftur. Við
horfðumst í augu. Mér fannst rauð-
vínið fínt. Pizzugerðarmaðurinn
var ekki lengur með hljómleika.
Hann virtist vera að þreifa fyrir sér
með lög því hann var eitthvað að
humma með sjálfum sér. Ég heyrði
að hann byrjaði á O soli mio en
hætti við af því hann kunni það
ekki og fór að raula: Það er brenni-
vín í flöskunni, það er flatbrauðs-
sneið í töskunni. Kjötrétturinn lá
kólnandi og óhreyfður hjá rauð-
hausnum sem var á öðrum írska
kaffibollanum sínunt. Hann var að
segja túristanum frá því hvernig
það væri að vera sjómaður við
strendur íslands. Túristinn horfði
heillaður á náttúrubarnið. Kvöldið
leið við kertaljós, milda gula birtu,
flökt, við bulluðum um bókmennt-
ir, ég horfði á kjálkana á henni þeg-
ar hún tuggði, fingurna þegar hún
skar, varirnar þegar hún drakk,
augun meðan ég talaði.
Klukkan varð tíu og síðan ellefu.
Við kláruðum kaffið og borguðum.
Þjónninn spurði hvernig maturinn
hefði bragðast. — Fínt, takk fyrir
mig, sagði ég.
— Fyrirgefðu, sagði hann eins
og íslensk sveitakona. Við risum á
fætur og hann stóð á nteðan auð-
mjúkur með hendur fyrir aftan bak
uns hann gat ekki hamið sig og
tautaði: Það er mér ánægja að
þjóna tveim svona yndislegum
manneskjum. Ég sagði fyrirgefðu
og við fórum út. Gjólan var orðin
að kuli. Full börn hrundu um hrín-
andi og dragfin. Edrú börn sátu
inni í bílum, prúð og frjálsleg í fasi
og þeyttu bílflautur. Gömul hjón
laumuðust á kvöldgöngu hinum
megin á gangstéttinni. Kall með
hatt stóð með samanbitnar varir og
horfði á emjandi kösina. eg sá
hvergi rónann.
Við hikuðum örlítið fyrir utan.
Sigriður stóð og horfði á mig í káp-
unni sinni, hún hafði grafið hend-
urnar í kápuvösunum og horfði á
mig í rökkrinu, sposk á svip, með
úfið hár, hún hallaði sér örlítið aft-
ur og hægri fóturinn tók ímyndað
jittebúggspor. Ég hryllti mig og
bauð henni arminn. Hún tók hann
og við röltum af stað, hún var mjúk
upp við mig, við gengum samtaka
— við géngum tvö. Við gengum
heim.
„Rauðvínið kom.
Þjónninn stóð þráð-
beinn með aðra hönd
fyrir aftan bak og
hellti ofurlítilli /ögg
hjá mér. Mig langaði
að kitla hann, en
stillti mig og tók þátt
í hirðsiðunum... “
ZOPHONIASSON
VKINGS
LÆKJARÆTT

FANGINN OG DOMARINN
Þáttur af Sigurdi skurdi
og Skúla sýslumanni
Ásgeir Jakobsson
Svonefnd Skurðsmál hófust .
með því, að 22. des. 1891
fannst lík manns á skafli á
Klofningsdal í Önundarfirðr.
Mönnum þótti ekki einleikið
um dauða mannsins og féll
grunur á Sigurð Jóhannsson,
sem kallaður var skurdur, en
hann hafði verið á ferð með
þeim látna daginn áður á
Klofningsheiði. Skúla sýslu-
manni fórst rannsókn málsins
með þeim hætti, að af hlauzt
5 ára rimma, svo nefnd Skúla-
mál, og Sigurður skurður, sak-
laus, hefur verið talinn morð-
ingi í nær 100 ár. Skurðsmál
hafa aldréi verið rannsökuð
sérstaklega eftir frumgögnum
og aðstæðum á vettvangi fyrr
en hér.
VIKINGSLÆKJARÆTT IV
Pétur Zophoníasson
Þetta er fjórða bindið af niðja-
tali Guðríðar Eyjólfsdóttur og
Bjarna Halldórssonar hrepp-
stjóra á Víkingslæk. Pétur
Zophoníasson tók niðjatalið
■saman, en aðeins hluti þess
kom út á sínum tíma. í þessu
bindi eru i-, k; og 1-liðir ættar-
innar, niðjar Ólafs og Gizurar
Bjarnasona og Kristínar Bjarna-
dóttur. í þessari nýju útgáfu
Víkingslækjarættar hefur tals-
verðu verið bætt við þau drög
Péturs, sem til voru í vélriti, og
auk þess er mikill fengur að
hinum mörgu myndum, sem
fylgja niðjatalinu. í næsta bindi
kemur svo h-liður, niðjar Stefáns
Bjarnasonar.
SKVGGSJÁ - BÓKABÚÐ OUVERS STEINS SF
ÞÓRÐUR KAKAU
Ásgeir Jakobsson
Þórður kakali Sighvatsson var
stórbrotin persóna, vitur
maður, viljafastur og mikill
hermaður, en um leið
mannlegur og vinsæll. Ásgeir
Jakobsson hefur hér ritað
sögu Þórðar kakala, eins
mesta foringja Sturlunga á
Sturlungaöld. Ásgeir rekur
söguna eftir þeim
sögubrotum, sem til eru
bókfest af honum hér og þar í
Sturlungusafninu, í Þórðar
sögu, í Islendinga sögu, í
Arons sögu Hjörleifssonar og
Þorgils sögu skarða og einnig í
Hákonar sögu. Gísli
Sigurðsson myndskreytti
bókina.
ANDSTÆÐUR
Sveinn frá Elivogum
Andstæður hefur að geyma
safn ljóða og vísna Sveins frá
Elivogum (1889-1945). Þessi
ljóð og vísur gefa glögga
mynd af Sveini og viðhorfum
hans til lífs, listar og sam-
ferðamanna. Sveinn var bjarg-
álna bóndi í Húnavatns- og
Skagafjarðarsýslu á fyrri hluta
þessarar aldar. Hann var eitt
minnisstæðasta alþýðuskáld
þessa lands og þótti mjög
minna á Bólu-Hjálmar í kveð-
skap sínum. Báðir bjuggu þeir
við óblíð ævikjör og fóru síst
varhluta af misskilningi sam-
tíðarmanna sinna.