Vísir - 13.03.1978, Blaðsíða 10

10
Mánudagur 13. mars 1978
VÍSIR
utgefandi: Reykjaprent h/f
Framkvæmdastjóri: Davið Guömundsson
Ritstjórar: Þorsteinn Pálsson ábm. s
ólafur Ragnarsson .,
Ritstjórnarfulltrúi: Bragi Guðmundsson. Fréttastjóri erlendra frétta: Guð
mundur G. Pétursson. Umsjón meö helgarblaði: Árni Þórarinsson. Blaóamenn:
Edda Andrésdóttir, Elias Snæland Jónsson, Guðjón Arngrimsson, Jónína
Michaelsdóttir, Katrin Pálsdóttir, Kjartan L. Pálsson, Kjartan Stefánsson, Oli
'ynes. Sæmundur Guðvinsson. Iþróttir: Björn Blöndal, Gylfi Kristjánsson.
Ljósmyndir: Jens Alexandersson, Jón Einar Guðjónsson. utlit og hönnun: Jón
Oskar Hafsteinsson, AAagnús Olafsson.
Auglýsinga- og sölustjóri: Páll Stefánsson
Dreifingarstjóri: Sigurður R. Pétursson
Auglýsingar og skrifstofur: Siðumúla B.
simar 86611 og 82260
Afgreiðsla: Stakkholti 2-4 simi 86611
Ritstjórn: Siðumúla 14 simi 86611 7 linur
Askriftargjald er kr. 1700 á
mánuði innanlands.
Verð i lausasölu
kr. 90 eintakiö.
Prentun
Blaöaprent h/f.
Góðu mennirnir
í sandkassonum
Umræður þær, sem f ram haf a f arið upp á síðkastið um
launapólitikina og efnahagsráðstafanir rikisstjórnar-
innar, hafa um margt minnt á sandkassaleik barna. Hið
raunverulega þrætuefni sýnist vera það, hverjir séu
góðu mennirnir í sandkassanum og hverjir þeir slæmu.
Röksemdafærsla forystumanna verkalýðshreyfingar
er tiltölulega einföld. Þeir eru á móti því að fella gengi
krónunnar. Þeir eru jafnf ramt andvígir skerðingu verð-
bóta á laun. Þar af leiðir, að þeir eru góðu mennirnir.
Þessi leikbrögð er unnt að nota i sandkassaleik, en þau
gilda ekki i raunveruleikanum.
Forystumenn verkalýðshreyfingarinnar ráku yfirleitt
f remur skynsamlega launapólitík á árunum 1975 til 1976.
Á þeim árum þurftum við að sæta afleiðingum stöðugt
rýrnandi viðskiptakjara. Hjá því varð ekki komist að
kaupmáttur launa minnkaði samhliða rýrnandi kaup-
mætti útflutningstekna.
AAeð þessu móti tókst ríkisstjórninni og verkalýðs-
hreyf ingunni í sameiningu að koma verðbólguhraðanum
úr 54% niður í 26%. Þegar ytri aðstæður bötnuðu á nýjan
leik ákvað verkalýðsforystan að ná aftur því sem tapað-
ist á erf iðleikaárunum. Það var engan veginn óeðlilegt,
þvert á móti. En verkalýðsforystan valdi verðbólguleið-
ina að þessu marki. Það er gagnrýnivert.
Af leiðingin er sú, að verðbólguhraðinn er kominn á þvi
sem næst sama stig og eftir febrúarsamningana 1974.
Þær aðstæður leiddu til þess að vinstri stjórnin bannaði
með öllu visitölubætur á laun og vildi takmarka með lög-
um umsamdar grunnkaupshækkanir.
Forystumenn verkalýðsfélaganna hafa nú einsett sér
að f jölga krónum í launaumslögunum án nokkurs tillits
til verðgildis þeirra. Sannleikurinn er sá, að áf ramhald-
andi verðbólga gerir ekkert nema rýra verðgildi krón-
unnar. Þær krónur, sem „góðu mennirnir" i sandkassa-
leiknum vilja slá og setja i launaumslögin hafa raun-
verulega ekkert verðgildi. Þær geta því ekki verið þáttur
i þvi að bæta lífskjör í landinu, þó að þær hækki kaupið.
Kjarni málsins er sá, að kaupmáttinn þarf að auka
hægar en að er stef nt. Að öðrum kosti magnast verðbólg-
an enn meira og þar með erum við komin í vítahring
stjórnleysisverðbólgu. Launapólitík forystumanna
verkalýðsfélaganna bitnar þvi á engum jafnþunglega
og þeim, sem við kröppust kjör búa. Hvað sem líður
sandkassaþrætunum um góða menn og vonda er þetta
staðreynd, sem ekki verður mótmælt, þegar málin eru
brotin til mergjar.
Rikisstjórnin gerði vitleysu í því að grípa ekki í taum-
ana í beinu framhaldi af sólstöðusamningunum síðast
liðið sumar. Þá var rétti tíminn til þess að láta skerast í
odda eins og bent var á í þessu blaði á sínum tíma.
Stjórnin hefur of lengi þolað verðbólgulaunapólitikina.
Og að sumu leyti er það rétt ábending, að ríkisstjórnin
hef ur í raun veru tekið nokkurn þátt í henni.
i þessu tilliti er vígstaða ríkisstjórnarinnar svolítið
veik. En það breytir ekki þeirri staðreynd, að lengur
mátti ekki draga að gera þær ráðstafanir, sem ákveðnar
voru í síðasta mánuði. Og það réttlætir ekki áframhald-
andi verðbólgulaunapólitík.
Ef menn á annað borð hafa hug á að draga úr hraða
verðbólgunnar er ekki unnt að loka augunum fyrir því,
að aðgerðir ríkisstjórnarinnar eru í aðalatriðum rétt
byrjun. En þær eru aðeins byrjun og koma að engu haldi,
ef þeim verður ekki f ylgt eftir með grundvallarbreyting-
um á flestum sviðum efnahagsstarfseminnar. Víðtæk
samstaða um skynsamlega launapólitík er einn höfuð-
þátturinn i þeirri efnahagslegu nýsköpun, sem bíður
þess að menn hætti sandkassaþrætunum.
Ert þú með of
hóan blóðþrýsting?
Þrír af hverjum fjórum sem fundust með
háþrýsting í rannsókn Hjartaverndar vissu það ekki fyrir
Of hár blóöþrýstingur er sjúk-
dómur sem töluvert margir Is-
lendingar eiga viö aö striöa,
margir án þess aö hafa hugmynd
um þaö. Oft á tiöum fylgja þess-
um sjúkdómi nefnilega engin
óþægindi, en þeim sem er haldinn
honum eru engu aö siöur mun
hættara viö ýmiskonar áföllum,
en öörum, ef ekkert er aö gert.
Ef vitað er um sjúkdóminn er
hins vegar hægt aö halda honum i
skefjum meö lyfjum og sjúkling-
arnir geta i flestum tilvikum lifað
alveg eölilegu lífi.
A siðasta ári var opnuö á veg-
um Landspitalans göngudeild
fyrir fólk með of háan blóðþrýst-
ing og þangað getur þaö komiö
samkvæmt tilvisun læknis, til
mælinga, eftirlits og meöferöar.
Háþrýstingsdeild Landspitalans var formlega tekin i notkun fyrir skömmu. Þá sýndi Guörún Þorvalds-
dóttir.yfirhjúkrunarkona, blaöamönnum hvernig blóöþrýstingurinn er mældur, og sá sem þarna gekkst
undir sllka mælingu er Georg Lúöviksson, framkvæmdastjóri rikisspítalanna.
tumræðunum um efnahagsráð-
stafanir rikisstjórnarinnar var
deilt um hvort fara skyldi sam-
dráttarleið eða kjaraskeröingar-
leið. i samdráttarleiöinni fólst
m.a. minnkun opinberra fram-
kvæmda og aukiö aöhald og
sparnaöur i rikisrekstrinum.
Kikisstjórnin treystist ekki til
siikra aðgeröa i þeim mæli sem
þurfti og valdi því kjaraskeröing-
arleiöina. Hér tókust á rikisbákn
og launþegar og bákniö sigraöi.
Undanfarin misseri hefur veriö
mikiö ritaöum fjárfestingargleði
ríkisvaldsins og hún mjög gagn-
rýnd, bæði vegna þeirra óheppi-
legu áhrif sem hún hefur á verö-
bólguþróun og eins vegna þess aö
margar fjárfestingar rikisins
hafa verið litt undirbúnar og ó-
arðbærar frá upphafi. Hinu hefur
verið miður sinnt, hvort rekstur
rikisfyrirtækja og stofnana fari
fram með eins hagkvæmum hætti
og unnt væri. Þaö má áreiðanlega
til sanns vegar færa aö margar
opinberar stofnanir eru vel rekn-
ar og meiri hluti opinberra starfs-
manna sinnir störfuin sinum vel
og samviskusaml. Hitt dylst eng-
um, sem einhver kynni hefur af
stofnunum rikisins, aö viöa er
brotinn pottur i þessu efni. Þaö er
ekki sjaldgæf sjón hjá þvi opin-
bera aö sjá starfsmenn gaufa
verkefnalausa og bíöa eftir klukk
unni. Bruöl og óráösia blasir viöa
við. Sukkið svonefnda i rikis-