Morgunblaðið - 03.02.2001, Blaðsíða 6

FRÉTTIR
6 LAUGARDAGUR 3. FEBRÚAR 2001 MORGUNBLAÐIÐ
ÞRIGGJA ára áætlun um rekstur,
framkvæmdir og fjármál Reykja-
víkurborgar árin 2002–2004 var af-
greidd á löngum fundi borgar-
stjórnar í fyrrakvöld sem stóð
fram á nótt. Tillaga sjálfstæðis-
manna í minnihluta borgarstjórnar
þess efnis að fresta afgreiðslu
áætlunarinnar var felld þar sem
inn í hana vantaði kostnað við gerð
kjarasamninga við leik- og grunn-
skólakennara.
Ingibjörg Sólrún Gísladóttir
borgarstjóri lagði fram bókun fyr-
ir hönd meirihlutans þar sem segir
m.a. að engin rök hafi verið fyrir
því að fresta áætluninni. Hún sé
leiðbeinandi í eðli sínu en ekki
skuldbindandi með sama hætti og
fjárhagsáætlun. Í áætluninni sé
skýrt tekið fram að úthlutun fjár-
hagsramma, sem verður í apríl eða
maí, geti forsendur breyst og þar
með fjárhæðin vegna þeirra kjara-
samninga sem nú eru í burðarliðn-
um.
„Þeir samningar munu bæði
hafa áhrif á tekna- og útgjaldahlið
áætlunarinnar, en ekki liggur fyrir
á þessari stundu hversu mikil þau
áhrif munu verða, enda hafa kjara-
samningar ýmist ekki verið sam-
þykktir eða gerðir. Það eru því
engin rök fyrir því að fresta áætl-
uninni enda beinlínis gert ráð fyrir
því í sveitastjórnarlögum að 3ja
ára áætlunin sé samþykkt innan
mánaðar frá samþykkt fjárhags-
áætlunar. Þá er rétt að geta þess
að þær forsendur sem Reykjavík-
urborg miðar við eru í engu frá-
brugðnar þeim forsendum sem
aðrar sveitar- og bæjarstjórnir
miða við í sínum 3ja ára áætl-
unum,“ segir ennfremur í bókun
R-listans um málið.
Útgjaldaauki hátt í 2 millj-
arðar vegna kjarasamninga
Við kynningu á áætluninni upp-
lýsti borgarstjóri að villa hefði
komið fram á tekjuhlið vegna hol-
ræsagjalds árið 2004. Gjaldið var
áætlað of hátt, eða 925 milljónir
króna, en átti að vera 765 milljónir
kr. Óskaði borgarstjóri eftir því að
þessi leiðrétting yrði færð inn í
áætlunina.
Inga Jóna Þórðardóttir, oddviti
Sjálfstæðisflokksins í borgar-
stjórn, sagði á fundi borgarstjórn-
ar að áætlunin væri í raun mark-
laust plagg. Ástæða væri til að
staldra við ef 3ja ára áætlun ætti
að sýna raunsanna mynd af stöðu
borgarinnar miðað við þær upplýs-
ingar sem lægju fyrir við af-
greiðslu hennar. Inga Jóna sagði
að nýgerðir kjarasamningar gætu
aukið launalið fræðslumála borg-
arinnar um 28% til ársins 2004.
Útgjöldin vegna samninga grunn-
skólakennara gætu aukist um
1.200 milljónir króna og með
launahækkun til leikskólakennara
upp á 400–500 milljónir gæti út-
gjaldaaukinn numið hátt í 2 millj-
örðum króna.
Inga Jóna sagði útilokað annað
en að fresta afgreiðslu 3ja ára
áætlunarinnar. Ef það yrði ekki
gert þyrfi meirihlutinn í borgar-
stjórn að draga til baka þá meg-
instefnu í áætluninni að lækka
skuldir borgarsjóðs á tímabilinu
um 2,6 milljóna króna. Það mark-
mið næðist ekki nema með nið-
urskurði í ákveðnum málaflokkum
eða hækkun skatttekna.
Ingibjörg Sólrún lýsti yfir furðu
sinni á tillögu minnihlutans um
frestun áætlunarinnar. Hún bæri
vott um litla fyrirhyggju sjálfstæð-
ismanna og slík tillaga hefði átt að
koma fyrr fram og þá t.d. í borg-
arráði.
Þriggja ára áætlun Reykjavíkurborgar afgreidd við síðari umræðu í borgarstjórn
Ekki reiknað með
kostnaði af
kjarasamningum
UMFANGSMIKIL rannsókn á sýkingum og sýkla-
lyfjaónæmi hjá íslenskum börnum er nú nýhafin og
stendur næstu þrjú árin. Rannsóknin er hluti af
evrópskri fjölstöðva rannsókn sem auk Íslands fer
fram í Svíþjóð, Frakklandi, Portúgal og Ísrael. Evr-
ópusambandið hefur veitt tæplega 150 milljóna
króna styrk til rannsóknarinnar, þar af 36,5 millj-
ónir til íslenska hlutans.
Markmið rannsóknarinnar er að finna bestu og
áhrifaríkustu leiðirnar til að draga úr sýkingum og
sýklalyfjaónæmi hjá börnum. Einkum miðast rann-
sóknin að því að draga úr ónæmi pneumókokka-
bakteríunnar, en hún er algegnasta orsök eyrna-
bólgu, skútabólgu og lungnabólgu og ein algengasta
orsök heilahimnubólgu. Ónæmi baktería, þ.á m.
pneumókokka, fer hratt vaxandi um allan heim og
hafa fjölónæmir stofnar sem ónæmir eru fyrir nán-
ast öllum sýklalyfjum komið fram. Þessir stofnar
hafa m.a. náð fótfestu á Íslandi. Mun erfiðaðra og
kostnaðarsamara er að meðhöndla sýkingar af
völdum fjölónæmra sýkla heldur en næmra og því
brýnt að stemma stigu við útbreiðslu þeirra. Eftir
því sem ónæmi við sýklalyfjum eykst, fækkar með-
ferðarúrræðum þar sem þróun nýrra lyfja tekur
mun lengri tíma en þróun nýrra baktería.
Rannsóknin á Íslandi er samvinnuverkefni Land-
spítala – háskólasjúkrahúss, leikskólanna og
Heilsugæslunnar í Kópavogi og Hafnarfirði.
Stjórnendur hennar eru prófessor Karl G. Krist-
insson sýklafræðingur, Þórólfur Guðnason barna-
læknir og prófessor Jóhann Ág. Sigurðsson heim-
ilislæknir. Landlæknir hefur jafnframt lýst yfir
stuðningi við verkefnið og sagði á blaðamannafundi
til kynningar verkefninu að rannsóknin sneri ekki
aðeins að einstaklingum heldur lýðheilsu og al-
mannaheill. Karl sagði markmið rannsóknarinnar
einnig að draga úr sýkingingartíðninni sjálfri og þá
sérstaklega á leikskólanum þar sem svo stór hluti
barna ver tímanum. Hann benti á að um 90% ís-
lenskra barna væru á leikskólum og að sýkingar
væru almennt algengar hjá börnum hér á landi.
Sýklalyfjaónæmi var mest 20% á Íslandi árið 1993
og er mun algengara hér en á hinum Norðurlönd-
unum og t.d. helmingi meira hér en í Danmörku.
Með markvissum aðgerðum lækna og viðhorfs-
breytingu almennings hefur svo aftur dregið úr
ónæmi hérlendis og sagði Karl að hægt væri að
gera enn betur með rannsókn sem þessari. Íslend-
ingar standa að sögn Karls vel að vígi á miðað við
Bandaríkin þar sem sýklalyfjaónæmi er um 40% og
í Suðaustur-Asíu þar sem ónæmið er allt að 80% en
að sögn landlæknis hefur verið sýnt fram á mjög
sterk tengsl milli notkunar sýklalyfja og tilurð
sýklalyfjaónæmis.
1.600 leikskólabörn taka þátt í rannsókninni
Rannsóknin er einstök að því leyti að hún er
fyrsta fjölstöðva rannsóknin á áhrifum íhlutandi að-
gerða þar sem áhrifin eru metin með notkun við-
miðunarhóps. Ætlunin er að fá 1.600 leikskólabörn í
rannsóknina, 800 í Kópavogi og 800 í Hafnarfirði.
Börnin í öðru hvoru bæjarfélaginu verða í tilrauna-
hóp þar sem beitt verður íhlutandi aðgerðum, en
börnin í hinu bæjarfélaginu verða í samanburðar-
hópi. Eftir að aflað hefur verið upplýsts samþykkis
foreldra verða teknar nefkoksræktanir, til að leita
að ónæmum pneumókokkum, frá viðkomandi börn-
um á 6 til 8 mánaða fresti í þrjú ár. Á sama tíma
verður fylgst með sýkingartíðni og sýklalyfjanotk-
un barnanna með aðstoð spurningalista og dagbóka
sem foreldrar fylla út og skrá niður veikindi barna
sinna og hvaða sýklalyf þau eru sett á. Á leikskólum
þeirra barna sem eru í tilraunahóp verður aukin
áhersla lögð á sýkingavarnir s.s. handþvotta og
hreinlætisaðgerðir, og læknar þeirra munu gæta
aðhalds í sýklalyfjanotkun og breyta skömmtun til-
tekinna sýklalyfja. Heilsugæslan í báðum bæjar-
félögum gefur svo upp upplýsingar um sýkingar og
sýklalyfjaávísanir hjá öllum börnum auk þess sem
leitað verður til lyfjaverslana um heildarsölu sýkla-
lyfja. Þess ber að geta að upplýsingarnar eru í engu
tengdar persónunum heldur aðeins fjölda og magni
sýkinga og sýklalyfja. Þórólfur sagði rannsóknina
auk þess geta leitt til að hægt verði að sjá hvort
unnt sé að minnka tíðni annarra pesta s.s. kvefs og
niðurgangs með sömu íhlutandi aðgerðum.
Með því að tengja rannsóknina öðrum löndum er
hægt að reikna út vægi mismunandi þátta sem eru
valdir að sýkingum og sýklalyfjaónæmi. Ópersónu-
greinanleg gögn verða svo send til Portúgals, þar
sem sambærileg rannsókn fer fram, þar sem áætluð
verða áhrifin af sérhverri íhlutandi aðgerð. Rann-
sóknin hefur hlotið samþykki tölvunefndar og vís-
indasiðanefndar.
Þó að rannsóknin taki þrjú ár eru að sögn
læknanna líkur á að hún skili árangri fyrr þar sem
upplýsingar berast stöðugt yfir rannsóknartímann
og hugsanlegt að niðurstöður liggi jafnvel fyrir inn-
an tveggja ára.
Fjölþjóðleg rannsókn á sýkingum og sýklalyfjaónæmi hjá börnum ýtt úr vör
1.600 leikskólabörn
taka þátt í rannsókninni
Morgunblaðið/Þorkell
FÉLAGAR í Veðurklúbbnum á
Dalbæ í Dalvíkurbyggð telja að
ekki sé mikilla breytinga að
vænta í veðri nú í febrúar. Þeir
álíta að ekki muni snjóa mikið,
en gera hins vegar ráð fyrir að
kaldara verði en verið hefur.
Spá sína byggja þeir einkum á
góðum draumum undanfarnar
nætur.
Nokkrir klúbbfélagar eru
sammála Páli Bergþórssyni
veðurfræðingi sem spáði því að
næstu fjögur til fimm árin yrði
veðrið gott og hlýtt. Vitanlega
muni inn á milli koma kaflar
sem minni okkur á hvar við eig-
um heima.
Telja félagarnir að eitthvað
muni snjóa, en samt ekki fyrr
en upp úr 23. febrúar á nýju
tungli eða jafnvel í mars. Þá
nefna þeir í febrúarspá sinni að
líklegt sé að hvassviðri gangi
yfir landið í þessum mánuði,
dagarnir 8. til 9. febrúar og 21.
til 23. febrúar eru þar nefndir
til sögunnar. Verði umrætt
hvassviðri við fyrri dagsetn-
inguna megi gera ráð fyrir að
það verði án snjókomu.
Félagarnir benda á að veður
á Pétursmessu sem er 22.
febrúar hafi áhrif á hvernig
veðrið verði næstu 40 daga þar
á eftir. Um það er kveðið svo:
Ef Pétur í feikn og frosti særir
ferna tíu með sér færir
vorið víst óvíða nærir,
verða sauðir ei frjóbærir.
Þá vitna þeir einnig til gam-
alla spakmæla um góuna sem
byrjar 18. febrúar, en þau eru:
Grimmur skyldi góudagur hinn
fyrsti, annar og hinn þriðji, þá mun
góa góð verða.
Ef hún góa öll er góð,
öldin má það muna,
þá mun harpa, hennar jóð
herða veðráttuna.
Loks nefna klúbbfélagar að
líklegt sé að framhald verði á
skjálftum í Vatnajökli og þeir
jafnvel stærri en sá sem síðast
kom.
Febrúarspá Veð-
urklúbbsins á Dalbæ
í Dalvíkurbyggð
Áfram gott
veður, lítill
snjór en
eitthvað
kaldara